ได้ไปอ่านโครงการทฤษฎีใหม่ เป็นประโยชน์อย่างมาก และได้มีโอกาสไปพัฒนาที่ดิน แถวๆอยุธยา แต่ตอนนี้ได้ศึกษาโครงการ โคก หนอง นา เลยมาสรุปให้พี่ๆ ทุกคนๆ ได้รู้จักกันค่ะ
เริ่มแรกการทำเกษตรต้องรู้แหล่งน้ำเป็นหัวใจหลักของการทำการเกษตร เพราะเราไม่สามารถคาดการว่าฝนจะตกช่วงไหน แล้วจะตกตอนไหน เมื่อขาดน้ำแน่นอนส่งผลทั้งพืชสวน พืชไร่ ก็อาจจะตาย และทำให้เราขาดแคลนน้ำไปใช้ในชีวิตประจำวันอีกด้วย
เราต้องหาสูตรการคำนวนน้ำ และออกแบบพื้นที่เก็บน้ำ ดังนี้
ปริมาณน้ำฝนทั้งหมดที่ตกในพื้นที่เฉลี่ย 1,500 มม. / ปี
โดย ที่ดินทั้งหมดคิดเป็น 1 ไร่ เท่ากับ 2,400 ลูกบาศก์เมตร/ ปี
***เราคาดหวังกักเก็บน้ำในพื้นที่ให้ได้ 100%
ประมาณการใช้พื้นที่
โคก 800 ตารางเมตร
ฝนตก 600 ลูกบาศก์เมตร/ปี
ความต้องการใช้น้ำ 800 ลูกบาศก์เมตร
ปริมาณดินถม 1,200 ลูกบาศก์เมตร
หนอง 300 ตารางเมตร
ขนาดหนองสูง 5 เมตร สามารถกักเก็บน้ำได้ 1,500 ลูกบาศก์เมตร ต่อปี
ปริมาตรน้ำที่กักเก็บ 300 ลูกบาศก์เมตร
ปริมาณน้ำเหย 900 ลูกบาศก์เมตร
ปริมาณดินขุด 1,500 ลูกบาศก์เมตร
นา 500 ตารางเมตร
ขนาดของคันนาสูง 1.0 เมตร / ขังน้ำสูง 0.8 เมตร
ความต้องการใช้น้ำ 500 ลูกบาศก์เมตร
ปริมาณถมดิน (หัวคันนา) 100 ลูกบาศก์เมตร
พอเรารู้แล้วว่าควรวางแผนคำนวนน้ำเรียบร้อยแล้ว โครงการ ได้มีการแบ่งพื้นที่หลักสำคัญๆ คือ
“โคก หนอง และนา”
เรามาทำความรู้จัก “โคกหรือป่า” กันนะคะ
1.โคกหรือป่า ใช้ปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง คือ ไม้ประเภทผัก ผลไม้กินได้ สำหรับกินตามฤดูกาล
2. ไม้ที่ใช้ส้อยในครัวเรือน ผลิตสิ่งของ และเป็นยาหรือสมุนไพร สามารถนำไปทำฟืนได้ ได้แก่ ไม้ไผ่
3. ไม้สำหรับการทำเครื่องเรือน สร้างบ้านได้ เป็นไม้เนื้อแข็ง เช่นไม้แดง ไม้ประดู่ ไม้เต่ง หรือไม้เศษฐกิจ เพื่อให้ได้ประโยชน์ โดยบริเวญโคกนี้ เราอาจจะทำคู่คลองไส้ไก้ เพื่อเพิ่มความชุ่มชื่นให้กับสภาพแวดล้อมไปด้วย
สุดท้ายประโยชน์ที่ 4 คือของแถมที่มีประโยชน์เป็นอย่างมาก
4. คือเราจะได้ร่มเงา มีความสมบูรณ์ และความร่มเย็น แก่ที่พักอาศัย
เมื่อไรที่ต้นไม้บริเวณ โคก โตขึ้นจะช่วยปรับสมดุลระบบนิเวศได้เป็นอย่างดีและช่วยเป็นเก็บน้ำไว้ในดินได้อีกด้วย
ตำแหน่งของโคกควรอยู่ทิศตะวันตกเพื่อช่วยบังแสงอาทิตย์ในช่วงบ่าย
ต่อมา เรารู้จัด “หนอง” กันเลยค่ะ
การขุดหนองนาจะต้องขุดให้คดโค้งในแบบธรรมชาติ สามารถขุดได้เป็นอิสระ ไม่จำเป็นต้องเป็นสี่เหลี่ยม เพื่อเพิ่มพื้นที่ในการปลูกพืช ขอบริมสระ มีระดับตื้นแตกต่างกัน และชัดเจน นอกจากนนี้ ยังสามารถปลูกไม้น้ำ หรือพืชน้ำเพื่อให้เป็นแหล่งวางไข่ และที่อยู่อาศัยของปลาและสัตว์น้ำ เราควรวางตำแหน่งหนองน้ำในทิศที่ให้ลมร้อนพัดผ่านก็จะทำให้บ้านมีความเย็นยิ่งขึ้น ก่อนที่จะทำการขุดจะต้องคำนวนปริมาตรน้ำที่สามารถเก็บน้ำได้ในหนองเพื่อให้นำน้ำมาใช้งานได้
สุดท้ายคือ การกักเก็บน้ำไว้ใน “นา”
การยกคันนาขึ้นสูงและกว้าง สามารถเก็บน้ำไว้ในช่วงฝนทิ้งช่วง หรือแก้ไข้ปัญหา นา ขาดน้ำได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ ตรงส่วนของคันนา เรายังสามารถปลูกพืช ผัก หรือต้นไม้ ไว้บนคันนาได้อีกด้วย
แต่อย่าลืมว่า สิ่งที่สำคัญ ไม่แพ้กัน คือ “คลองไส้ไก่”
การทำ คูคลองไส้ไก่ เพื่อการกระจายความชุ่มชื้น ขนาดกว้าง 80 ซม. ทำให้คดเคี้ยวกระจายไปทั่วพื้นที่ สามารถปลูกพืชผัก ได้ตลอดแนวได้ ควรขุดบ่อพักน้ำหรือบ่อขนมครกเล็กๆ เป็นระยะ เพื่อเพิ่มความชื้นสัมพันธ์ในดิน และง่ายต่อการลดน้ำต้นไม้
เมื่อเรารู้จักกินใช้ รู้จักใช้ให้ประโยชน์สูงสุด เก็บแบ่งปันซึ่งกันและกัน รู้จักการให้ของขวัญแก่ตัวเอง แอดว่าความสุขอยู่ที่ใจของตัวเราเองเสมอ
ขอบคุณค่ะ