Blockdit Logo
Blockdit Logo (Mobile)
สำรวจ
ลงทุน
คำถาม
เข้าสู่ระบบ
มีบัญชีอยู่แล้ว?
เข้าสู่ระบบ
หรือ
ลงทะเบียน
วิทยาศาสตร์ที่อยู่เบื้องหลัง
•
ติดตาม
7 พ.ย. 2020 เวลา 12:05 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ทฤษฏีสมคบคิดและทางออก
“เรื่องเล่าเกี่ยวกับทฤษฏีสมคบคิด ช่วยให้คนเราเข้าใจสิ่งที่เกิดขึ้นในโลกนี้ ในวิธีที่สามารถรับมือได้ แต่เมื่อมันไม่แม่นยำ มันก็ผิด” Dr. Daniel Jolley
2
ระหว่างที่ผมได้มีโอกาสดู"บางช่วงบางตอน"ของการดีเบตกันระหว่างคุณอุ๊ หฤทัยหนึ่งในนักร้องในดวงใจสมัยวัยรุ่นของผม กับคุณ ไผ่ ดาวดิน ซึ่งผมแทบไม่รู้จักน้องคนนี้เลย
ที่เน้นว่า "บางช่วงบางตอน" เพราะไม่สามารถดูตั้งแต่ต้นจนจบได้จริงๆ
ไม่ใช่ไม่มีเวลา แต่จิตไม่แกร่งพอ
และนึกชื่นชมพิธีกร คุณจอมขวัญ
ที่ทำหน้าที่ได้อย่างดี ขวัญไม่เสีย
2
การดีเบตมีการอ้างอิงเรื่องขบวนการต่างประเทศ
การเชื่อมโยงในเรื่องที่ผมไม่เคยได้ทราบมาก่อน
เป็นเรื่องที่เหมือนมีเพียงแค่บางกลุ่มที่รู้
และกลุ่มที่รู้ ก็ดูว่าฉลาดเหนือกลุ่มที่คิดว่าไม่รู้
1
ผมนึกถึงทฤษฏีสมคบคิด ต่างๆที่เคยได้ยินมา
และตัดสินใจไปหาข้อมูลเพิ่มเติมเล็กน้อยทันที
แทนที่จะดูการดีเบตต่อ...
ผมคิดว่าจิตผมไม่แกร่งเหมือนคุณจอมขวัญน่ะครับ
1
ใจไม่แกร่ง อย่าดูนะครับคลิปดีเบตนี้
เรื่องอะไรบ้างที่พวกเราต้องเคยได้ยินได้อ่านมาแล้วพบว่าแท้จริงแล้วมันเป็นแค่เรื่องราวที่ปั้นแต่งขึ้นมา
ผมคิดว่าหนึ่งในนั้นสำหรับผมคือ
เรื่องราวการลงทุนที่สูงขององค์การนาซาเกี่ยวกับปากกาสำหรับใช้ในอวกาศ
ซึ่งสุดท้ายแล้วไม่ใช่เรื่องจริง และแม้แต่รัสเซียก็ไม่ได้ใช้ดินสอเพราะทั้งสององค์กร
กังวลเรื่องผงจากฝุ่นดินสอจะลอยฟุ้งจากการที่ไม่มีแรงโน้มถ่วงจนสร้างปัญหาให้แก่นักบิน และการลงทุนเรื่องปากกาก็เป็นเรื่องของบริษัทเอกชน ซึ่งนาซาแค่ไปซื้อปากกามาอีกทีหนึ่งเท่านั้น
2
ปากกา "Fisher Space pen" เพิ่มการอัดอากาศและพัฒนาหมึกเจล ซึ่งทำให้หมึกไหลได้ง่ายแม้สภาวะไร้แรงโน้มถ่วง ถูกพัฒนาโดยบริษัทปากกา และ นาซาเพียงแค่ "ซื้อมาใช้"
ยิ่งค้นผมยิ่งพบว่า
ในโลกนี้มีทฤษฏีสมคบคิดอีกมากมาย เช่น
20% ของคนในโลกเชื่อว่าการเสียชีวิตของเจ้าหญิงไดอาน่าเป็นการลอบสังหารมากว่าอุบัติเหตุรถยนต์
18% ประชากรโลกเชื่อว่าแนวคิดเกี่ยวกับปัญหาโลกร้อนเป็นเรื่องหลอกลวง
ผมคิดว่าเราอาจจะเคยได้ยินข่าวเรื่องคนอเมริกันบางรัฐไม่เชื่อว่า Covid-19 เป็นเรื่องจริง ด้วยใช่มั๊ยครับ
แม้กระทั่งเรื่องราวที่ได้รับการ "พิสูจน์พร้อมหลักฐาน"
ก็ยังมีคนไม่เชื่อและปักใจแนบอยู่กับทฤษฏีสมคบคิดที่ตัวเองยึดถือ
เช่นกรณีกลุ่มคนที่เชื่อว่าโลกแบน
แม้จะมีหลักฐานปรากฏชัดเจน แต่ยังมีคนเชื่อว่าโลกแบน
ผมจึงทำการค้นหาเพิ่มเติมเล็กน้อยว่า
เพราะอะไรกันนะ
คนเรา (ใช่ครับ รวมผมด้วย ...คุณผู้อ่านก็ด้วย...มั้งนะครับ 😄)
จึงเชื่อในเรื่องทฤษฏีสมคบคิดได้อย่างง่ายดาย และหลายกรณี
จากความเชื่อถูกพัฒนากลายเป็นความศรัทธาไปเลย
1
แม้ผมจะพบหลายๆเวปไซด์อธิบายได้ดี
แต่ผมขออ้างอิงจากคำอธิบายของ Dr. Daniel Jolley
เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาสังคม ซึ่งอธิบายคล้ายคลึงกับที่อื่น
แต่ค่อนข้างสั้นกระชับ
เหตุผลหลักๆที่คนยังคงเชื่อในทฤษฏีสมคบคิดแนบแน่นคือ
"มันทำให้คนๆนั้นรู้สึกปลอดภัย"
(เห็นมั๊ยครับ สั้น กระชับ!)
ลึกๆคนเรามีความเชื่อว่า เรื่องราวที่ยิ่งใหญ่ ต้องมาจากเหตุการณ์ที่ยิ่งใหญ่
การเสียชีวิตแบบบ้านๆของเจ้าหญิงไดอาน่ามันขัดกับความรู้สึกลึกๆนี้
เพราะเจ้าหญิงไดอาน่าเป็นที่รักของคนมากมาย และให้ความรู้สึกยิ่งใหญ่
การที่นาซาแค่ซื้อปากกาเอาไปจดในอวกาศ
มันดูเป็นเรื่องเรียบง่ายเกินไป
ยิ่งสำหรับคนที่คิดว่าการขึ้นไปอวกาศเป็นเรื่องยิ่งใหญ่
รู้สึกว่าธรรมดาไป ไม่ปลอดภัย
ถ้ากลับมาที่บ้านเรา
การที่กลุ่มเยาวชนสามารถสร้างกระแสม๊อบได้อย่างยิ่งใหญ่
ยิ่งทำให้ฝ่ายรัฐบาลคิดว่าต้องมีสาเหตุที่ยิ่งใหญ่อยู่เบื้องหลัง
เช่นนักการเมือง หรือประเทศมหาอำนาจ
แล้วเราหลีกเลี่ยงไม่ตกหลุมพลางทฤษฏีสมคบคิดนี้อย่างไร
อันที่จริงมีเวปไซด์มากมายพยายามอธิบายวิธีการที่จะรับมือกับเรื่องทฤษฏีสมคบคิดอย่างเหมาะสม
แม้ผมจะอ่านไปอย่างมากมายหลายวัน แต่ผมไม่คิดว่าจะมีอันไหนเหมาะกับผู้อ่านที่ทรงคุณค่าของเพจนี้เท่ากับ วิธีการที่ถูกแนะนำตั้งแต่ 2500ปีมาแล้ว
นั่นคือมรรคมีองค์แปด ของพระพุทธเจ้า
"สัมมาทิฐิ" ว่าด้วยการเห็นถูก
พระพุทธเจ้าทรงยกเอาไว้เป็นมรรคที่ 1 เลย
มีหลายวิธีที่เราจะรู้ว่าสิ่งที่เรามีความเห็นนั้นถูกหรือไม่
1
คุณผู้อ่านคงอยากจะถามต่อ
แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่าเรามีความเห็นที่ถูก?
1
อดีตคนไทยเราเคยชื่นชอบการล่าสัตว์
เราจึงชื่นชอบ รพินทร์ ไพรวัลย์
แต่ปัจจุบันนี้หากใครอ่านนิยายเรื่องเพชรพระอุมา
อาจจะไม่ชอบแล้ว
การฆ่าสัตว์ป่าไม่ใช่เรื่องที่ได้รับการยกย่องในปัจจุบัน
ลองดูคดีเสือดำสิครับ ทัวร์ลงอยู่หลายเดีอนทีเดียว
ทิฐิคือความเห็น
ความเห็นแปรเปลี่ยนไปแต่ละยุคสมัย
ความเห็นที่เราเคยคิดว่าถูก
มันอาจจะผิดเมื่อกาลเวลาล่วงไป
สัมมาทิฐิที่พระพุทธเจ้าทรงสอน
คือการรู้ในสิ่งที่พิสูจน์ได้ด้วยตัวเอง
ความเชื่อเป็นจุดเริ่มต้นให้มนุษย์ค้นหาความจริง
ความเชื่อโดยปราศจากปัญญา คือศรัทธาที่มืดบอด
ความเชื่อนี้จะกลายเป็นอุปสรรคในการค้นหาความจริงทันที
เมื่อไหร่ที่เราได้ฟังหรืออ่านเรื่องทฤษฏีสมคบคิดคราวหน้า
เราอย่าเพิ่งไปถกเถียง หรือ กล่อมให้คนเชื่อตามที่เราคิด
สังเกตุสิ่งที่เรารู้มาก่อน
มันพิสูจน์ได้หรือเปล่า
แล้วเราพิสูจน์แล้วหรือยัง
ถ้ายัง
อย่าเพิ่งเอาเรื่องนั้นไปถกเถียงกัน
มรรคมีองค์แปดนั้นยังมีข้อที่ 3
สัมมาวาจา
ขอบคุณที่อ่านนะครับ
อ้างอิง
https://www.youtube.com/watch?v=LbYOdS9_vo0
https://theconversation.com/why-people-believe-in-conspiracy-theories-and-how-to-change-their-minds-82514
https://twistedsifter.com/2017/07/the-nasa-space-pen-story-is-false/
https://goop.com/wellness/environmental-health-civics/why-people-believe-in-conspiracy-theories/
9 บันทึก
25
4
6
9
25
4
6
โฆษณา
ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
© 2024 Blockdit
เกี่ยวกับ
ช่วยเหลือ
คำถามที่พบบ่อย
นโยบายการโฆษณาและบูสต์โพสต์
นโยบายความเป็นส่วนตัว
แนวทางการใช้แบรนด์ Blockdit
Blockdit เพื่อธุรกิจ
ไทย