“ดับโกรธได้ไวเพราะเข้าใจวิทยาศาสตร์”
by หมอเอ้ว x แอดมินฮันนี่
ถ้าคุณคือคนหนึ่งที่เห็นโทษของความโกรธ
เห็นโทษของการผูกใจเจ็บ
อยากเป็นคนที่มีจิตใจหนักแน่น
และตัดสินใจได้อย่างมีสติได้ในทุกสถานการณ์
แต่แม้จะตั้งใจเช่นนี้
แต่ในความเป็นจริงเมื่อมีอะไรมากระตุ้นให้โกรธ
คุณก็โกรธขึ้นมาได้ง่าย ๆ เหมือนเดิมทุกที
แถมบางครั้งหรืออาจจะบ่อยครั้ง
ก็ยังรู้สึกโกรธกับเรื่องที่ผ่านมาหลายสิบปีได้มากกว่าเก่าเสียอีก
และคุณก็ไม่ชอบที่ตัวเองเป็นแบบนี้เลย
.
วันนี้แอดมินฮันนี่ข่าวดีมาบอกค่ะ
ซึ่งข่าวดีนี้ก็คือ เรามีวิธีดับโกรธโดยใช้ความเข้าใจทางวิทยาศาสตร์มาช่วย
มาดูกันค่ะว่า เราจะใช้มันอย่างไร?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
“ก่อนที่เราจะดับความโกรธ
เราต้องเข้าใจก่อนว่า อารมณ์นี้คืออะไร? มีหน้าที่อะไร?
ความโกรธและหน้าที่ของความโกรธ
ความโกรธเป็นอารมณ์พื้นฐานที่เก่าแก่ดึกดำบรรพ์มาก
ในโลกดึกดำบรรพ์มันช่วยให้บรรพบุรุษของเรา
มีชีวิตรอดจากธรรมชาติอันโหดร้ายมาได้
ในยุคสมัยที่โลกที่มีทรัพยากรจำกัด
คือ อาหาร ที่อยู่อาศัย คู่ผสมพันธุ์ ต้องแย่งกัน
สถานะในสังคมยังมีส่วนสำคัญในการกำหนด
ว่าจะเข้าถึงทรัพยากรที่หายากเหล่านี้ได้หรือไม่
อารมณ์โกรธ จะทำงานเพื่อให้ได้มาและเพื่อปกป้องซึ่งสิ่งที่หาได้ยากเหล่านี้
และเมื่อสถานะทางสังคมโดนคุกคามหรือท้าทาย
อารมณ์โกรธจึงมีหน้าที่สำคัญสำหรับการอยู่รอดและส่งต่อพันธุกรรมเช่นกัน
.
แม้ว่าโลกปัจจุบันจะอันตรายน้อยกว่าโลกยุคหินมาก
แต่สิ่งกระตุ้นให้สมองโกรธก็ยังคงมีเหมือนเดิม
แม้ว่าสิ่งกระตุ้นให้โกรธนั้นจะไม่คุกคามชีวิตมนุษย์ดังเช่นในโลกยุคหินก็ตามที
แต่ไม่ว่าครั้งใดหากมีใครทำให้เราโกรธ
สมองส่วน amygdala จะทำงานเพิ่มขึ้น
แล้วส่งผลให้มีการหลั่งของฮอร์โมนหลัก ๆ ออกมา 2 ตัว
คือ adrenaline และ testosterone
ซึ่งกระตุ้นให้เรามีความพร้อมที่จะดุร้ายและพร้อมต่อสู้
.
อันที่จริงก็มีสมองอีกส่วนที่ทำงานเพิ่มขึ้นแต่ช้ากว่าคือ prefrontal cortex
ซึ่งเป็นสมองเกี่ยวกับการตัดสินใจ การใช้เหตุผล การควบคุมพฤติกรรมเพื่อให้แน่ใจว่า ความโกรธ จะอยู่ในระดับที่เหมาะสม ควบคุมได้
แต่ถึงอย่างไรสมอง amygdala จะออกตัวเร็วกว่าสมองส่วนที่ใช้เหตุผล คือ ทำงานเร็วกว่าซึ่งก็สมเหตุสมผลเพราะในโลกดึกดำบรรพ์ การโกรธ (และพร้อมจะต่อสู้) เร็ว มันมีข้อดีมากกว่าการโกรธไม่ทันการ ซึ่งอาจจะทำให้เสียชีวิตและต้องสูญเสียครั้งใหญ่
.
โดยทั่วไป สมองส่วน prefrontal cortex จะทำงานเพิ่มขึ้นช้ากว่าสมองส่วนอารมณ์เล็กน้อย คือ ประมาณสองวินาที
ดังนั้น ในช่วงเวลาก่อน สองวินาทีนี้ ถ้าเราระเบิดอารมณ์ออกไปเลย โอกาสที่สมองส่วน prefrontal cortex จะตามมาควบคุมก็ทำได้ยากขึ้น
นี่จึงอธิบายได้ว่าทำไม การนับ หนึ่งถึงสิบจึงช่วยระงับความโกรธไว้ได้
แต่นอกเหนือไปจากการนับ
ยังมีวิธีอื่นอีกที่เราสามารถควบคุมความโกรธได้
เริ่มจากการเข้าใจสมอง
เราจะเห็นว่า ความเป็นตัวตนของมนุษย์เราในกรณีนี้
มันมีสองส่วน ส่วนหนึ่ง คือ สัญชาตญานดิบ
ที่ตอบสนองออกไปอย่างรวดเร็วโดยไม่คิด
ส่วนที่สองคือ เราที่รู้สึกว่าเป็นเราจริง ๆ
นั่นคือ เราตอนใจเย็น เราตอนใช้เหตุผล
เราที่เป็นเราจริง ๆ ไม่ได้อยากโกรธ ไม่อยากระเบิดอารมณ์
และจะเสียใจทีหลังถ้ามีการใช้อารมณ์ออกไป
.
ทางเลือกในการจัดการความโกรธแบบสายวิทย์
ทันทีที่รู้สึกโกรธ อย่าละเลยอารมณ์โกรธนั้น
แล้วใช้สมองส่วนเหตุผลตามรับรู้ให้ทัน
แล้วพูดออกมา หรือพูดในใจว่า ฉันกำลังรู้สึกโกรธ
(ซึ่งก็คือการใช้สติมาตามรับรู้อารมณ์ให้ทัน)
แต่ถ้าเป็นนักจิตวิทยา Dan Siegel จะเรียกว่า name it to tame it
การที่เรากำหนดชื่อเรียกอารมณ์ออกมาได้เช่นนี้
มันจะกระตุ้นให้สมองส่วน prefrontal cortex ที่ใช้เหตุผลหรือ ควบคุมอารมณ์ทำงานได้ดีขึ้น ถ้าดีกว่านั้นคือ พยายามบังคับตัวเองให้ทำเรื่องนั้นเป็นเรื่องตลกแล้วขำออกมาหลังจากช่วงวิกฤติผ่านไปแล้ว
ที่สำคัญอีกอย่างคือ อย่าไปนึกถึงเรื่องนั้นต่อ
ให้ข้ามไปก่อนจนกว่าหัวใจที่เต้นเร็วของเราจะกลับสู่ปกติ
ความดันที่ขึ้นสูงของเราจะกลับสู่ปกติ
กล้ามเนื้อที่แข็งเกร็งไปทั่วร่างกายของเราจะผ่อนคลาย
และสารเคมีอย่าง adrenaline จะเจือจางไปจากเลือด
(โดยทั่วไปก็คือ เมื่อเรารู้สึกผ่อนคลายแล้ว ไม่ตึงแล้ว)
เพราะในช่วงที่ร่างกายเรายังไม่กลับสู่สภาวะปกติ สมองเราจะพร้อมจะกลับไปโกรธได้ง่าย (ตรงนี้ใครที่เคยอ่าน “500 ล้านปีของความรัก” อาจจะนึกถึงทฤษฎีของ William James ออก แต่ถ้าไม่เคยอ่าน สั้น ๆ คือ อารมณ์ที่สมองสร้างขึ้นมาจะได้รับอิทธิพลจากความตึงเครียดของร่างกายได้ด้วย)
ถ้าสมองลอยไปคิดถึงเหตุการณ์ที่ทำให้โกรธอีกรอบ
ให้รีบหยุดความคิด แล้วไปโฟกัสที่เรื่องอื่น หรือ สัมผัสอื่นแทน”
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
และนี่ก็คือคำอธิบายความโกรธและเทคนิคดับโกรธแบบวิทย์ ๆ
ที่เรานำมาเสนอแก่ทุกท่านที่ต้องการพัฒนาความสามารถในการจัดการและควบคุมความโกรธกันอยู่พอดีนะคะ
อย่าลืมจำให้แม่นและนำไปฝึกฝนกันในชีวิตประจำวันนะคะ
เพื่อที่จะได้ยกระดับความหนักแน่นในจิตใจของเรา
ให้ดีขึ้นได้อย่างที่ปรารถนากันนะคะ
ไม่อยากพลาดการแจ้งเตือนเมื่อมีคลิปและบทความใหม่ ๆ
Add Line เพื่อรับการแจ้งเตือนต่าง ๆ ได้ที่นี่ค่ะ
🔔 Line: @chatchapolbook
- 105
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
