“พระกระโดดกำแพง” ชื่อนี้มาอย่างไร ทำไมต้องกระโดด
พระกระโดดกำแพง 佛跳墙 (ฝูเที่ยวเฉฉียง) เป็นหนึ่งในสุดยอดเมนูอาหารจีนที่ว่ากันว่ารวบรวมเอาวัตถุดิบชั้นเลิศมาเคี่ยวและตุ๋นรวมกันนานนับชั่วโมง วัตถุดิบหลักๆ จะมีหูฉลาม ปลิงทะเล เป๋าฮื้อ กระเพาะปลา เห็ดหอม ถั่งเช่า เก๋ากี้ โสม ฯลฯ แต่นับวัน วัตถุดิบที่เพิ่มเข้าไปยิ่งพิศดารพันลึกขึ้นเรื่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นรังนก เขากวางอ่อน แฮมยูนนาน ฯลฯ สุดแท้แต่พ่อครัวจะรังสรรค์
ถิ่นกำเนิดของเมนู พระกระโดดกำแพง นั้นมาจากมณฑลฝูเจี้ยนหรือฮกเกี้ยนนี่เอง ตามประวัติศาสตร์บอกเล่า ว่ากันว่าเดิมมิได้เรียกขานกันด้วยชื่อ พระกระโดดกำแพง
ชื่อแรกสุดของเมนูนี้ เรียกกันว่า “หม้อไฟแปดเลิศล้ำ 坛烧八宝(ถานเชาปาเป่า)” คือรวมเอาสารพัดวัตถุดิบวิเศษไว้ในหม้อเดียวกัน ต่อมาถูกเรียกให้เป็นมงคลอวยพรผู้รับประทานว่า “ 福寿全 (ฝูโช่วฉวน)อายุมั่นโชคมั่งมี”
แล้วชื่อพระกระโดดกำแพงมาได้อย่างไร เกี่ยวข้องอย่างไรกับพระกับเจ้า
เรื่องนี้มีที่มาหลายกระแส แต่จะขอหยิบมาเล่าแต่ที่พอเข้าเค้า
ตำนานที่ 1 เกิดขึ้นที่เหลาจู้ชุนหยวน ในเมืองฝูโจว มณฑลฝูเจี้ยน
(เหลาแห่งนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็นต้นกำเนิดเมนูนี้ จนทุกวันนี้ ภัตตาคารจู้ชุนหยวนยังคงโฆษณาจุดขายนี้) ในเวลานั้น เมนู ฝูโช่วฉวน มีชื่อเสียงโด่งดังแล้ว ผู้คนบอกกันปากต่อปากถึงรสชาติอันสุดวิเศษ จึงมีบรรดาขุนน้ำขุนนาง บัณฑิตมีชื่อแวะเวียนมากินอยู่เสมอ อยู่มาวันหนึ่ง มีซิ่วไฉไม่ปรากฏนามมาลองชิมอาหารชามนี้ แค่ช้อนแรกก็รู้สึกราวขึ้นสวรรค์ ซิ่วไฉผู้นี้ถึงกับร่ายความรู้สึกออกมาเป็นบทกลอนว่า
“坛启荤香飘四邻 佛闻弃禅跳墙来”(ถานฉี่ฮุนเซียงเพียวซื่อหลินฝูเหวินฉี่ฉานเที่ยวเฉียงหลาย)
“เร่งไฟให้หอมฟุ้งจรุงซ่าน สมณะละฌานกระโดดกำแพง”
เป็นการเปรียบเปรยว่า ทั้งกลิ่นที่หอมหวล และรสอันเลิศล้ำของอาหารนี้ อย่าว่าแต่เขาที่เป็นเพียงซิ่วไฉ ปุถุชนคนธรรมดาเลย ต่อให้เป็นหลวงจีนที่เจริญสติแก่กล้านั่งฌานอยู่ ยังต้องสมาธิแตกซ่าน กระโดดข้ามกำแพงมาขอชิม
อีกตำนานหนึ่ง เล่าว่า มีชายผู้หนึ่งปรุงเมนู ฝูโช่วฉวน อยู่ที่บ้าน อีกฝั่งของกำแพงบ้านของชายผู้นี้นั้นเป็นวัด กลิ่นหอมของอาหารชามนี้ ลอยข้ามกำแพงไปเตะจมูกหลวงจีนในวัดแห่งนั้น จนอดรนทนไม่ไหว ต้องปีนข้ามกำแพงมาขอร่วมโต๊ะด้วย
สองตำนานนี้มีความพ้องกันเรื่อง ”พระที่ทนความเย้ายวนของกลิ่นรสไม่ได้ ต้องกระโดดข้ามกำแพงมาขอลิ้มลอง”
เมนูนี้จึงถูกเรียกต่อมาจนทุกวันนี้ว่า “พระกระโดดกำแพง”