6 ม.ค. 2021 เวลา 23:03 • ประวัติศาสตร์
ระดับขั้นตำแหน่งนางในและตำแหน่งเชื้อพระวงศ์แบบละเอียดของราชวงศ์ถังแห่งจีน
ในสมัยราชวงศ์ถังของจีน ถือได้ว่าเป็นยุคทองของประเทศจีน ทั้งเป็นยุคทองของศักดินา และยุคทองของศิลปวัฒนธรรมจีน โดยเฉพาะด้านวรรณคดี นอกจากนี้ยังรุ่งเรืองทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และศาสนาพุทธ ถือเป็นยุคที่จีนเจริญรุ่งเรืองที่สุดในประวัติศาสตร์
ระดับและตำแหน่งสตรีฝ่ายในของวังหลังสมัยราชวงศ์ถังนั้น ใช้ระบบเก้าขั้น (九品中正制) ที่กำหนดขึ้นมาจากราชสำนักราชวงศ์ถัง ซึ่งใช้สำหรับขุนนาง และชนชั้นสูงในสมัยนั้นด้วย เป็นต้นแบบของการแบ่งระดับขั้นต่างๆ ในราชสำนักเกาหลีและราชสำนักญี่ปุ่นบางยุคในสมัยก่อน โดยระดับและตำแหน่งสตรีฝ่ายในสมัยราชวงศ์ถังนั้น สามารถแบ่งได้ตามลำดับดังนี้
จักรพรรดินี พระชายา และพระสนม
ไท่หวงไท่โฮ่ว (太皇太后)
หรือรู้จักกันในชื่อ "ไทฮองไทเฮา" ตำแหน่งของจักรพรรดินีในจักรพรรดิองค์ก่อนหน้านับขึ้นไป 2 ขั้น หรือเป็นพระอัยยิกาในจักรพรรดิองค์ปัจจุบัน อาจจะมีฐานะเป็นพระอัยยิกาแท้ๆ หรือพระอัยยิกาเลี้ยงของจักรพรรดิก็ได้ ไม่นับรวมระดับในระบบเก้าขั้น
หวงไท่โฮ่ว (皇太后)
เรียกลำลองว่า ไท่โฮ่ว (太后) หรือรู้จักกันในชื่อ "ฮองไทเฮา" ตำแหน่งของจักรพรรดินีในจักรพรรดิองค์ก่อนหน้านับขึ้นไป 1 ขั้น หรือตำแหน่งพระมารดาในจักรพรรดิองค์ปัจจุบัน ถ้าจักรพรรดิองค์ปัจจุบันไม่ได้เป็นพระโอรสที่เกิดแต่จักรพรรดินีองค์ก่อน ผู้เป็นพระชายา พระสนม หรือนางในที่เป็นพระมารดาของจักรพรรดิองค์ปัจจุบัน จะได้รับตำแหน่งเป็นฮองไทเฮาทั้งหมด ในรัชสมัยนั้นจึงอาจมีไทเฮาได้ 2 พระองค์ในเวลาเดียวกัน ไม่นับรวมระดับในระบบเก้าขั้น
4
หวังกั๋วไท่เฟย (王國太妃)
ขั้น 1 ชั้นเอก เรียกลำลองว่า หวังไท่เฟย (王太妃) พระชายา พระสนม หรือนางในที่เป็นพระมารดาของพระโอรสในองค์จักรพรรดิที่ได้ดำรงตำแหน่งอ๋อง ในรัชสมัยถัดมาจะมีตำแหน่งเป็นหวังกั๋วไท่เฟย เป็นตำแหน่งที่กำหนดขึ้นในสมัยราชวงศ์ถัง
สำหรับพระชายา พระสนม หรือนางในที่ได้ให้กำเนิดพระธิดา ในรัชสมัยถัดมาจะมีตำแหน่งเป็นไท่อี๋ (太儀) ซึ่งมีศักดิ์รองลงมาอีกขั้นหนึ่งแทน
1
หวงโฮ่ว (皇后)
ตำแหน่งจักรพรรดินีองค์ปัจจุบันของจักรพรรดิ หรือรู้จักกันในชื่อ "ฮองเฮา" พระอัครมเหสีเอกซึ่งมีตำแหน่งเดียวและมีศักดิ์สูงสุดในการปกครองฝ่ายใน ไม่นับรวมระดับในระบบเก้าขั้นกับพระชายาและพระสนมอื่นๆ สำหรับพระมารดาขององค์จักรพรรดิที่ไม่ได้เป็นจักรพรรดินี เมื่อสิ้นพระชนม์ก็จะได้รับการแต่งตั้งเป็นฮองเฮาทุกพระองค์
รองจากตำแหน่งฮองเฮาซึ่งเป็นจักรพรรดินี จะเป็นตำแหน่งพระชายาและพระสนมอีกหลายตำแหน่ง
1) ซื่อฟูเหริน (四夫人) "สี่พระชายา" ขั้น 1 ชั้นเอก มีทั้งหมด 4 ตำแหน่ง โดยกำหนดตำแหน่งละ 1 คน คือ
2
กุ้ยเฟย (貴妃)
ตำแหน่งพระชายาลำดับที่ 1 ในองค์จักรพรรดิ "พระอัครเทวีผู้สูงศักดิ์ล้ำค่า" มีศักดิ์สูงสุดในทั้งหมดสี่ตำแหน่ง
ซูเฟย (淑妃)
ตำแหน่งพระชายาลำดับที่ 2 ในองค์จักรพรรดิ "พระราชเทวีผู้บริสุทธิ์และดีงาม"
เต๋อเฟย (德妃)
ตำแหน่งพระชายาลำดับที่ 3 ในองค์จักรพรรดิ "พระอัครชายาผู้มีศีลธรรมจริยา"
เสียนเฟย (賢妃)
ตำแหน่งพระชายาลำดับที่ 4 ในองค์จักรพรรดิ "พระราชชายาผู้พร้อมด้วยคุณธรรมปัญญา" เป็นตำแหน่งเริ่มต้นของพระชายาจากทั้งหมดสี่ตำแหน่ง
ในสมัยถังเสวียนจงได้มีการปรับเปลี่ยนตำแหน่งสตรีในวังหลัง จากซื่อฟูเหริน เป็น ซานฟูเหริน (三夫人) "สามพระชายา" ขั้น 1 ชั้นเอก มีทั้งหมด 3 ตำแหน่ง ได้แก่ ฮุ่ยเฟย (惠妃) "พระชายาผู้เมตตากรุณา", ลี่เฟย (麗妃) "พระชายาผู้สง่างดงามยิ่ง", ฮว๋าเฟย (華妃) "พระชายาผู้นำความรุ่งโรจน์" ซึ่งการปรับเปลี่ยนนี้ใช้ในศักราชย์ของถังเสวียนจงเท่านั้น โดยเหตุผลในการเปลี่ยนแปลงคาดว่ามาจากเหตุผลทางการเมืองและปัญหาอำนาจจากฝ่ายใน
2) จิ่วผิน (九嬪) "เก้าพระสนมเอก" ขั้น 2 ชั้นเอก มีทั้งหมด 9 ตำแหน่ง โดยกำหนดตำแหน่งละ 1 คน ได้แก่
เจาอี๋ (昭儀) ผู้งามเลิศยิ่ง
เจาหรง (昭容) ผู้มีกิริยางามสง่า
เจาเยวี่ยน (昭媛) ผู้งามสง่าจับใจ
ซิวอี๋ (修儀) ผู้มีรูปโฉมวิจิตร
ซิวหรง (修容) ผู้มีกิริยางามวิจิตร
ซิวเยวี่ยน (修媛) ผู้งดงามวิจิตร
ชงอี๋ (充儀) ผู้งามตาเพรียบพร้อม
ชงหรง (充容) ผู้มีกิริยางามพร้อม
ชงเยวี่ยน (充媛) ผู้สง่างามเพรียบพร้อมยิ่ง
ในสมัยถังเสวียนจงได้มีการปรับเปลี่ยนจากจิ่วผิน เป็น ลิ่วอี๋ (六儀) "หกพระสนมเอก" ขั้น 2 ชั้นเอก มีทั้งหมด 6 ตำแหน่ง ได้แก่
ซูอี๋ (淑儀) ผู้งามบริสุทธิ์ยิ่ง,
เต๋ออี๋ (德儀) ผู้งามด้วยศีลธรรม,
เสียนอี๋ (賢儀) ผู้งามด้วยปัญญา,
ซุ่นอี๋ (順儀) ผู้โอนอ่อนนอบน้อม,
หว่านอี๋ (婉儀) ผู้อ่อนโยนละมุนละไม,
ฟางอี๋ (芳儀) ผู้มีกลิ่นหอมนวล
3) เอ้อร์สือชีซื่อฟู่ (二十七世婦) "ยี่สิบเจ็ดพระสนมชั้นสูง" มีทั้งหมด 3 ตำแหน่ง โดยกำหนดตำแหน่งละ 9 คน ได้แก่
1
เจี๋ยยวี๋ (婕妤)
ตำแหน่งพระสนมในองค์จักรพรรดิ ขั้น 3 ชั้นเอก เจี๋ยยวี๋ หมายถึง หญิงงามผู้ได้รับความโปรดปรานจากองค์จักรพรรดิ เป็นตำแหน่งสูงสุดของพระสนม แต่ยังไม่เทียบเท่าพระสนมเอก
เหม่ยเหริน (美人)
ตำแหน่งพระสนมในองค์จักรพรรดิ ขั้น 4 ชั้นเอก เหม่ยเหริน แปลว่า ผู้มีความงดงาม
ไฉเหริน (才人)
ตำแหน่งพระสนมในองค์จักรพรรดิ ขั้น 5 ชั้นเอก ไฉเหริน แปลว่า ผู้ฉลาดปราดเปรื่อง ตำแหน่งเริ่มต้นของสตรีผู้ได้รับคัดเลือกเป็นพระสนม
 
4) ปาสืออียวี่ชี (八十一禦妻) "แปดสิบเอ็ดสนมชั้นล่าง" มีทั้งหมด 3 ตำแหน่ง โดยกำหนดตำแหน่งละ 27 คน ได้แก่
เป่าหลิน (寶林) ตำแหน่งสนมระดับล่างในองค์จักรพรรดิ ขั้น 6 ชั้นเอก เดิมเป่าหลิน มาจาก ชีเป่าซู่หลิน (七寶樹林) ป่าที่ให้กำเนิดมณีทั้งเจ็ดในศาสนาพุทธของจีน เป่าหลินจึงมีความหมายถึง สิ่งที่สูงค่ายิ่ง
1
ยวี่หนวี่ (禦女) ตำแหน่งสนมระดับล่างในองค์จักรพรรดิ ขั้น 7 ชั้นเอก ยวี่ (禦) แปลว่า เกี่ยวข้องหรือเป็นของจักรพรรดิ ดังนั้น ยวี่หนวี่จึงหมายถึง สตรีในองค์จักรพรรดิ
ไฉหนวี่ (採女) ตำแหน่งสนมระดับล่างในองค์จักรพรรดิ ขั้น 8 ชั้นเอก ไฉหนวี่ เป็นคำจากสมัยราชวงศ์ฮั่น หมายถึง สนมที่คัดเลือกจากธิดาครอบครัวสามัญชน ซึ่งเป็นธรรมเนียมในราชวังตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฮั่นสืบทอดกันมาจนถึงราชวงศ์ถัง
กั๋วฟูเหริน, จวิ้นฟูเหริน (國夫人, 郡夫人)
ในสมัยราชวงศ์ถัง โดยปกติตำแหน่งกั๋วฟูเหรินและจวิ้นฟูเหริน เป็นตำแหน่งที่องค์จักรพรรดิพระราชทานให้กับสตรีในครอบครัวของข้าราชสำนักชั้นสูง แต่ก็มีการแต่งตั้งให้กับสตรีชั้นสูงบางคนที่มีความสัมพันธ์กับองค์จักรพรรดิ เป็นสนมอย่างไม่เป็นทางการด้วยเช่นกัน เช่น ในสมัยถังเกาจง และถังเสวียนจง แต่ในบางรัชสมัยตำแหน่งเหล่านี้ก็มีปรากฎใช้เป็นตำแหน่งสนมอย่างเป็นทางการในองค์จักรพรรดิ ได้แก่ ในสมัยถังเซวียนจง, ถังอี้จง และถังเจาจง โดยกั๋วฟูเหรินจะอยู่ในตำแหน่งที่สูงกว่าเจี๋ยยวี๋ แต่ต่ำกว่าจิ่วผินทั้งเก้าตำแหน่ง ส่วนจวิ้นฟูเหรินจะอยู่ในตำแหน่งถัดจากไฉเหรินลงมา
สตรีในสมัยราชวงศ์ถังที่ไม่พูดถึงไม่ได้คนหนึ่งก็คือ จักรพรรดิหญิงอู่เจ๋อเทียน หรือรู้จักกันในชื่อ พระนางบูเช็คเทียน จักรพรรดิหญิงองค์แรกและองค์เดียวในประวัติศาสตร์จีน ทรงสถาปนาตนขึ้นครองราชย์ในสมัยราชวงศ์ถัง และสถาปนาราชวงศ์ของพระนางเอง คือ ราชวงศ์อู่โจว (武周) ในเวลาต่อมา เฉลิมพระนามพระองค์เองเป็น เซิ่งเสินหวงตี้ (聖神皇帝) มีความหมายว่า จักรพรรดิผู้เป็นสมมติเทวะ โดยตำแหน่งสตรีในวังหลังต่างๆ เหล่านี้ ล้วนเป็นส่วนหนึ่งของบันไดที่ทำให้พระนางก้าวเข้าสู่จุดสูงสุดของการปกครองประเทศ หากจะพูดถึงตำแหน่งที่พระนางเคยได้รับแต่งตั้งนั้น สามารถเรียงลำดับได้ดังนี้
แรกเข้าวังสมัยถังไท่จง ได้รับแต่งตั้งเป็นพระสนม ตำแหน่งไฉเหริน ได้รับพระราชทานนามใหม่เป็น อู่เม่ย (武媚) แปลว่า สวยงามน่ารัก
+ สมัยถังเกาจง ได้รับแต่งตั้งเป็นพระสนมเอก ตำแหน่งเจาอี๋ ศักดิ์สูงสุดในเก้าพระสนมเอก
+ ต่อมาได้รับแต่งตั้งเป็นพระชายา ตำแหน่งเฉินเฟย (宸妃) แปลว่า พระชายาผู้เป็นขององค์จักรพรรดิ เป็นพระชายาคนเดียวในราชวงศ์ถังที่ได้รับพระราชทานนามประจำตำแหน่งใหม่
+ หลังจากนั้นได้รับแต่งตั้งเป็นฮองเฮา ตำแหน่งพระอัครมเหสีเอกในถังเกาจง
+ มีตำแหน่งเป็นฮองไทเฮา ในสมัยถังจงจง และถังรุ่ยจง กุมอำนาจการปกครองหลังม่าน
+ สุดท้ายสถาปนาตนขึ้นเป็นหนวี่หวงตี้ (女皇帝) จักรพรรดิหญิงองค์แรกที่ปกครองประเทศจีน ระยะเวลาในการครองราชย์ทั้งหมด 15 ปี
3
โฆษณา