2564... โหราศาสตร์ หรือ วิทยาศาสตร์?
หลายปีที่ผ่านมา หลายท่านอาจได้ยินคำว่า...VUCA/TUNA
VUCA มาจาก...
V = volatile อ่อนไหว เปลี่ยนแปลงง่าย
U = uncertain ไม่แน่นอน
C = complex ซับซ้อน
A = ambiguous = คลุมเคลือ
แต่มหาลัย Oxford ใช้คำว่า TUNA ซึ่งมาจาก...
T = turbulent ปั่นป่วน
U = uncertain ไม่แน่นอน
N = novel แปลก ใหม่
A = ambiguous คลุมเคลือ
สรุปรวมความคือ พยายามบอกว่า โลกข้างหน้ามันเปลี่ยนแปลงเร็วมาก สิ่งใหม่จะมาทดแทนหรือล้มล้างสิ่งเก่าๆ ทำให้ของเก่าตกยุคล้าสมัยไปชั่วข้ามคืน เป็นโลกที่ซับซ้อน ปั่นป่วน โกลาหล ทำนายไม่ได้ (ด้วยศาสตร์ต่างๆ ทั้งวิทยาศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ สังคมศาสตร์... จนสุดท้ายต้องพึ่งโหราศาสตร์...?)
แต่เมื่อไม่นานมานี้ มีคนส่งความหมายของ VUCA มาให้ใหม่ว่าย่อมาจาก...
V = vision การมองไปในอนาคตให้เห็นถึงสิ่งที่น่าจะเกิดขึ้นได้จริงที่จะเป็นภาพใหม่ที่ยิ่งใหญ่และท้าทายกว่าในปัจจุบัน (อันนี้คิดเองนะ... อิอิ)
U = Understanding ความเข้าใจต่อสิ่งต่างๆ รอบตัว ไม่ว่าจะชีวิต งาน หรือ ความสัมพันธ์... โดยเฉพาะถ้าเข้าใจลึกซึ้งไปถึงว่า...
เป็นเรื่องปกติที่สิ่งต่างๆ มีพลวัตที่จะเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลา...
โดยจะไม่อยู่ในสภาพเดิมอย่างที่เราคาดหวัง... และ
หลายเรื่อง... เราอาจสร้างหรือใส่เหตุเข้าไปได้ แต่ไม่สามารถจะควบคุมผลลัพธ์ที่จะออกมาได้...
C = clarity ความชัดเจน... อะไรที่ยังคลุมเคลือ ไม่แน่ชัด ก็อาจต้องหาข้อมูล ระดมสมอง รอเวลา... จนเริ่มเห็นความขัดเจน ณ ช่วงเวลานั้นๆ เพื่อการตัดสินใจดำเนินการให้ได้ใกล้เคียงความเป็นจริงให้มากที่สุด... โดยเฉพาะถ้าสามารถมองปรากฏการณ์ต่างๆ ได้อย่างเป็น ภววิสัย (objective... ไม่ใช้อารมณ์ความรู้สึกมาร่วมตัดสิน อาศัยข้อเท็จจริงเท่าที่ปรากฎ... แต่ถ้าเอาความเห็นความรู้สึกมาร่วมตัดสินด้วย อันนั้นเรียกว่า subjective หรือ อัตวิสัย)
A = agility ความคล่องตัว ฉับไว กระฉับกระเฉง... ระยะหลังใช้คำนี้กันบ่อยในที่ทำงาน เพราะต้องการเปลี่ยนกรอบแนวคิด (mindset) ให้พร้อมปรับเปลี่ยนไปตามสถานการณ์ เช่น ความต้องการของลูกค้าหรือตลาดที่เปลี่ยนไป อย่ายึดติดกับความคิดเดิมๆ ตามกระแสการเปลี่ยนแปลงไม่ทัน ตกยุค มัวยึดติดกับความสำเร็จในอดีต หรือพอวางแผนกลยุทธไว้ตั้งแต่ต้นปีแล้วก็ไม่ยอมปรับเปลี่ยนแม้สถานการณ์จะเปลี่ยนไป ก็จะดันทุรังทำตามแบบเดิมให้ได้ตาม KPI ที่ตั้งไว้...
ความหมายของ VUCA ชุดใหม่เปรียบเหมือน
ยาแก้พิษ (anti-dote) ของ VUCA ในความหมายเดิมที่พูดถึงแต่ปัญหา ความไม่แน่นอน ความปั่นป่วน...
ที่กำลังจะต้องเผชิญในอนาคต ให้กลับมามองในมุมบวกว่า... ในยุคที่ทุกอย่างเปลี่ยนแปลงเร็ว เราอาจจะต้องปรับให้มีวิสัยทัศน์ (Vision) ที่จะมองไปในอนาคตและคาดการณ์กันใหม่ที่ท้าทายแต่สามารถทำให้เกิดขึ้นจริงได้... เช่นเดียวกับพรานป่าสมัยก่อนที่เล็งปืนเพื่อยิงนก ยิงสัตว์ที่กำลังวิ่ง... ก็จะเหนี่ยวไกโดยเล็งดักล่วงหน้าในทิศทางที่สัตว์กำลังจะเคลื่อนไป ไม่ใช่เหนี่ยวไกนะจุดที่เห็นสัตว์ ณ ตำแหน่งนั้น... หรือ การสมัครเข้าเรียนคณะต่างๆ ของนักเรียนมัธยมปลายที่สมัยหนึ่งมักเฮโลเลือกคณะที่กำลังเป็นที่นิยม... แต่เมื่อจบออกมาปรากฎว่า หางานในสาขานั้นๆ ไม่ได้ เพราะคนล้นงาน... การเลือกจึงต้องหัดเล็งหรือคาดการณ์ไปในอนาคต 5-10 ปีข้างหน้าว่า มันจะเปลี่ยนไปอย่างไร แล้วเล็งไปรอไว้ตรงนั้น แน่นอน อาจเดาไม่ถูกทั้งหมด แต่อาศัยข้อมูลที่มีอยู่ ความเห็นจากบุคคลหลากหลาย แล้วคาดวิถีโค้ง (trajectory) ของการเปลี่ยนแปลง แล้วไปดักรอไว้ล่วงหน้า (anticipation)...
คนที่คาดการณ์ไว้ได้ใกล้เคียงหรือแม่นยำก็คือผู้ที่มีวิสัยทัศน์ดี (หรือโชคดี?)... การมี vision ที่ดี จึงน่าจะสามารถเอาชนะ volatile หรือความอ่อนไหวเปลี่ยนแปลงง่าย...
ในส่วนของ Understanding นั้น ถ้าเราเข้าใจเรื่องราวต่างๆ อย่างถ่องแท้ ก็จะก้าวข้าม Uncertain ความไม่แน่นอน ได้... ขอเพียงเราเข้าใจและยอมรับความเป็นจริง... การดำเนินการต่างๆ ต่อไปก็อาจง่ายขึ้น ตัวอย่างเช่น... มุมมองทางการแพทย์ และแง่มุมของคนไข้ที่แตกต่างกัน ทำให้การดูแลรักษาทางการแพทย์ อาจไม่ตอบสนองความต้องการของคนไข้... โดยเฉพาะคนไข้ในระยะสุดท้าย ที่ต้องการความสงบ ได้พักผ่อน ไม่ทรมาณ ไม่ต้องการโดนรบกวนด้วยกระบวนการต่างๆ ทางการแพทย์ที่ทำให้เจ็บ ทรมาณ หรือ รบกวนตลอดเวลาจนไม่สามารถพักผ่อนได้... เพราะมุมมองทางการแพทย์ มุ่งเน้นการสืบหาโรค ต้นเหตุ รักษาโรค แก้ไขปัญหา หรือ สิ่งผิดปกติ... โดยอาจลืมคิดไปหรือขาดความเข้าใจว่า... ในช่วงสุดท้ายของชีวิต คนไข้ต้องการอะไร... ความสงบ ได้พักผ่อน ไม่ถูกรบกวน... เวลาที่คนไข้หลับ กลับเป็นเวลาที่สงบ ไม่ทรมาณ... การให้ยาที่ช่วยให้หลับได้ พักผ่อนได้ จึงอาจเป็นสิ่งที่คนไข้ต้องการมากกว่าการพยายามตรวจโน่นนี่นั่น หรือ กลัวติดยา... (ในระยะท้ายของชีวิต?)
การมองปัญหาให้ชัดเจน ทำเรื่องซับซ้อนให้เป็นเรื่องเข้าใจได้ง่าย (clarity) นับเป็นความสามารถที่ควรฝึกฝน... อะไรที่ซับซ้อนก็ค่อยๆ แคะและคิดทีละประเด็นหรือหาคนมาช่วยกันมองให้ง่าย...
อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ เคยกล่าวไว้ว่า ถ้าคุณไม่สามารถอธิบายเรื่องต่างๆ ให้คนอื่นเข้าใจได้ง่ายๆ อาจหมายความว่า คุณยังไม่รู้หรือเข้าใจเรื่องนั้นๆ ได้ชัดเจนนัก...
การยิงดาวเทียมหรือจรวดขึ้นสู่ท้องฟ้าต้องอาศัยวิชาฟิสิกส์ และ Rocket science ที่ซับซ้อน... แต่ถ้าไม่สามารถทำให้ทีมงานผู้เกี่ยวข้องเข้าใจกลไกการทำงานได้อย่างชัดเจน การยิงดาวเทียมหรือจรวดนั้นๆ น่าจะเต็มไปด้วยความเสี่ยงและอันตรายทั้งต่อชีวิตและทรัพย์สินของคนในองค์กร...
เราจึงจำเป็นที่จะต้องฝึกที่จะทำเรื่องซับซ้อนให้เป็นเรื่องที่เข้าใจได้ สื่อสารได้ง่ายๆ จนทุกคนสามารถเข้าใจมันได้อย่างชัดเจน...
ผู้คนมักกลัวสิ่งที่ตนเองไม่เข้าใจ เช่น คนสูงวัยมักกลัวเรื่องอิเลกโทรนิกส์หรือคอมพิวเตอร์ เพราะไม่คุ้นชิน... เด็กมักกลัวที่มืดเพราะไม่รู้ว่ามีอะไรอยู่ตรงนั้น... เราคงไม่กล้าแหย่มือเข้าไปในรูกล่อง 3 กล่องที่ไม่รู้ว่า มีงูอยู่ในกล่องไหนกันแน่... อะไรประมาณนั้น
ท้ายสุดคือ Agile ที่จะมาแทน Ambiguous... คือการเอาความคล่องแคล่ว ฉับไว พร้อมปรับเปลี่ยนเรียนรู้ และปรับเป้าหมายทิศทางการดำเนินงานใหม่...
มาทดแทนความคลุมเคลือที่ทำให้เราหยุดชะงักเป็นอัมพาต ไม่กล้าขยับขับเคลื่อนไปข้างหน้า... Agile หมายรวมถึงการทำงานเป็นทีม กล้าลองผิดลองถูก เรียนรู้จากสถานการณ์จริงแล้วปรับเปลี่ยนไปดีขึ้น อย่ากลัวผิดจนเป็นอัมพาตไม่กล้าทำอะไร...
VUCA ในความหมายใหม่ (Vision, Understanding, Clarity, Agile) จึงน่าจะเป็นยาขนานใหม่ หรือ ที่ชอบเรียกกันว่า new normal ที่จะเอามาสู้กับโลกใหม่ที่เรากำลังจะเผชิญกันในปี 2564 นี้...
ปีใหม่นี้ไม่ได้เป็นปีแรกที่มนุษยชาติต้องเผชิญกับ VUCA ในความหมายของ Volatile, Uncertain, Complex, Ambiguous... ทุกช่วงของการเปลี่ยนผ่านมาในอดีต มันเริ่มจาก VUCA เดิมทั้งนั้น แล้วก็ผ่านไปได้ด้วย VUCA ในความหมายใหม่...
ปีใหม่นี้ก็เป็นเพียงการทดสอบอีกครั้งของพวกเราที่จะสอบผ่านมันไปสู่โลกใหม่ที่ดีกว่าเดิม...
ตอนเป็นนักเรียน สอบทีไรก็เครียดทุกที กลัวไม่ผ่าน... แต่ก็อยู่มาถึงทุกวันนี้... ที่เรายังคงต้องผ่านการสอบนอกโรงเรียน นอกมหาลัย... ในโลกแห่งความเป็นจริงที่ไม่มีวันสิ้นสุด...
เราจะสอบผ่านไปด้วยกันครับ... Happy New Year 2021
#ChillChatAtWork
อย่าลืมกด Like & กด Follow (และตั้งค่าเป็น see first) เพื่อจะไม่พลาดเรื่องราวดีๆที่ส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
