ช๑๑๓_ศรีเมืองเชียงใหม่
วัดชัยศรีภูมิ
ทักษาเมืองเชียงใหม่
......เมื่อเทียบระบบทักษาของเมืองกับคน "คน" ศรีเป็นลักษณะ ที่มีความสำคัญคือสิริ ลักษณะการส่งเสริม ความรุ่งเรือง ความงาม ความดี ความจริง กลับมามองที่ ความหมายของทักษาเมืองก็เช่นกัน ความงาม ความดี ความจริง ของเมืองของผู้ปกครอง ของชุมชน แล้วต่อมาศรีนั้นก็ถูกพลิกกลับมาเป็นความหมายต่อกับการสู้รบในศึกสงคราม ที่ดูจะเป็นสิ่งตรงข้ามกับนิยามของตัวตนของมันเอง ที่นี่กลายเป็นจุดยุทธศาสตร์หรือเป้าหมายของศัตรู กลางเมืองเชียงใหม่ และศัตรูนั้นคืออยุธยา ในสงครามใหญ่ ของเชียงใหม่กับอยุธยา สมัยสองพระเจ้าสามโลก ทั้งสองแผ่นดิน ของอยุธยาคือ พระบรมไตรโลกนาถ และ เชียงใหม่คือพระเจ้าติโลกราช น่าจะร่วมหกเจ็ดร้อยปี ที่ทำศึกยืดเยื้อกันเป็นเวลาร่วม 10 ปี มีกล่าวอ้างถึง พื้นที่บริเวณนี้ คือแจ่งศรีภูมิ แจ่งหนองน้ำหรือมุมกำแพงเมือง มีต้นไทร ซึ่ง ตอนที่สร้างเมือง มีนิมิตร ของเรื่องพญาหนูขาว อาจจะเห็นสื่อนี้หลายที่ในเชียงใหม่ ซึ่งจะเล่าให้ฟังภายหลัง ตำแหน่งไทร ที่นี่กลายเป็นสัญญะเป็นตัวแทน และกลายเป็นศรีของเมืองเชียงใหม่ สมัยโบราณยุคนั้น เรื่องไสยศาสตร์และอาคม ก็เป็นเรื่องหลัก และสำคัญในการรบทัพจับศึก ว่ากันว่าทางฝ่ายอยุธยา ส่งขุนศึกมาคนหนึ่งมาเป็นไส้ศึก ใช้เวลาหลายปี จนทางเชียงใหม่ไว้ใจ และแกกับสายลับของแกก็ไปเผาทำลายต้นไทรแห่งนี้ เมื่อต้นไทรตายไปทำให้ศรีเมืองเชียงใหม่ล่มสลาย ตามความคิดในสมัยนั้น อย่าเพิ่งแปลกใจนะครับ วิธีคิดของคน สมัยก่อนและสมัยนี้แตกต่างกัน เราใช้ฐานบนภาวะแวดล้อมของพวกเรามาตีความไม่ได้
.
คัดลอกจากรูปถ่ายเก่า วัดชัยศรีภูมิตรงข้ามกับแจ่งศรีภูมิ
.......เรื่องราวตรงนี้ ไปต่อเนื่องกับวัดพระศรีมหาธาตุที่เชลียง ในตอนก่อนที่ผมเคยเล่าให้ฟัง
เรื่องเจ้าหลวงหมื่นด้งนครเจ้านครลำปางไปรบกับอยุธยาที่เชลียง อย่างไรก็ตามที่มุมกำแพงตรงแจ่งศรีภูมินั้นมีวัดชื่อเดียวกับสถานที่ คือวัดชัยศรีภูมิ ต้นไทร ที่ตายไปสมัยพระเจ้าติโลกราช ว่ากันว่า ปัจจุบันมีเจดีย์ภายในวัดนี้ครอบไว้
...
๑๔๑.ชัยศรีภูมิภูมิพื้น นานมา
ตั้งศรีภูมิทักษา เวียงคุ้ม
ยุธิเยศล้างสิริพาลา ล่มพิงค์
ดูไกลโลกธรรมอุ้ม สัตว์ล้วนกลับกลาย ฯ
..
๑๔๒.ผญาเมืองแก้วหื้อเสก อาราม
สองพันหกสิบสองขาม ใหญ่ตั้ง
พันตะเกิ๋นทหารนาม ก่อนเรียก
ชัยศรีภูมิพ้องแจ่งครั้ง ก่อนเนิ้น ฯ
...
...
๑๔๓.นิโครธไม้ศรีนี้ คือไทร
ก่อนกลเศิกร่วมใช้ ทหารสู้
ยังมนตราอาคมไสย รวมเวทย์
โอ่กำลังใจร่วมรู้ ข่มกล้าสัตตรู ฯ
.
๑๔๕.ยินประวัติส่งชี้ มีพระ
พุทธแก่นไม้แดงจะ กรานน้อม
ยังผญาเมืองแก้วประ ดิษฐาน
อยากทราบนำเนื่องค้อม ยงยั้งอยู่ฤา ฯ
.
...
..
๑๔๖.อารามเงียบเดินเข้า ด้านใน
วิหารโบสถ์สูงใหญ่ งำร้าง
ลายคำหอธรรมไม้ ส่วนสม
เดินหาไม้นิโครธ*อ้าง แต่เสี้ยงสมัยฤา ฯ
*ต้นไทร
..
๑๔๗.กำแพงใหญ่เทินขึ้น สูงราย
เห็นเจดียอิ่มคลาย เหนื่อยล้า
ฉัตรคำสี่ซุ้มฉาย รอบองค์
เทพรักษ์รักศาสน์ฟ้า ป้องด้วยประนมกร ฯ
..
..
องค์เจดีย์ ที่นี่ว่ากันว่าคือตำแหน่ง ต้นไทร ที่เป็นศรีของเมืองเชียงใหม่
..
๑๔๘.๑ครอบทับนิโครทแกล้ง ใช่หรือ
ก่อนเก่าแปงเวียงคือ ภูมิชี้
ก่อนกอบชนกรานชื่อ เชียงใหม่
เจดีย์เมืองแก้วโอบนี้ ศรีแจ้งแจ่งภูมิ ฯ
..
๑๔๘.แลสี่พุทธสี่ชุ้ม ชอนแสง
สี่ทิศสี่ทวารแรง เจดียกล้า
ภัทรกัปปผ่านสี่แจรง ธรรมเค้น
ยังรอเมตตรัยหนึ่งจ้า ส่งพ้น ฯ
โคลงชมวัด
ทางแก้ว
๒๕๖๔
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
