18 ก.พ. 2021 เวลา 15:17 • ศิลปะ & ออกแบบ
•เนคไททาร์ทัน (เส้นแรกและสุดท้าย)
ในความรฤกถึง เถ้าแก่เอ.ทรง•
ช่างเสื้อฝีมืออุกฤษฎิ์สร้างผลงานศิลปะของเขาบนเรือนร่างของผู้อื่น
ศิลปินชนิดนี้ไม่มี_และไม่ใช้'เครื่องแบบ' แบบที่ว่าจะสวมใส่เพื่อแสดงความเปนศิลปิน_เพื่ออวดโอ่โชว์เชยแก่ชาวบ้านร้านเมือง
เขา_ไม่แสดงตน
ในทางกลับกัน
เขา_แสดงผลงาน_ผลงานที่เขารังสรรค์
ร้านเสื้อบางร้านหรูเฟ่_ตกแต่งดี_บริการหรู_ทว่ากระดักกระเดิด_ขาดความจริงใจ
ไม่มี 'พลังงาน' ประจุอยู่ในนั้น
ยังไง?
สังเกตให้ดีกับลูกจ้างที่รับการเทรนนิ่งมักวางตนข่มท่าน เกรงว่าชื่อร้านจะเสื่อมโทรม ผิว่าทอดไมตรีแก่ลูกค้า
กลับกัน
สังเกตให้ดีกับentreprenuerเจ้าของกิจการ_เขา ถ่อมตน มีไมตรี รื่นเริง เปนมิตรและคิด_คิดเผื่อและเพื่อลูกค้า
ธีระยุทธ ศิลปศุภกรวงศ์ อาจมีชื่อเล่นเรียกขานว่า_อาซ้ง
แต่เรา_เราทุกคนเอ่ยถึงเขาด้วยคำว่า "เถ้าแก่"
สะท้อนความนับถือของคนที่เปนมากกว่า"ช่าง"ตัดเสื้อ
สะท้อนความนับถือในความเปนศิลปินที่ต้องบริหารจัดการกิจการอันคึกคัก_traffic สูง -ภาษาตลาดรีเทล
สะท้อนความนับถือในความจริงใจมีให้ต่อลูกค้า
ในวัน_เวลาแห่งความรุ่งโรจน์ของสุขภาพร่างกาย
ตรอกกัปตันบุช_ร้านเล็กๆ 1 คูหา ชั้นครึ่ง _ เถ้าแก่เอทรงประจำการอยู่ข้างหลังโต๊ะเคานเตอร์ไม้หนาหนัก แวดล้อมชั้นแรกด้วยโทรศัพท์fixed line 2-3 เครื่อง เครื่องรูดบัตรเครดิตต่างสกุล 3-4 เครื่อง
แวดล้อมชั้นที่ 2 ด้วยเสื้อที่ตัดเสร็จแล้ว แขวนรอการลองตัว
_ลอง_ใช่_ลองสามครั้งกับความปราณีตในมาตรฐานศิลปินของบุรุษร่างสันทัดในเสื้อเชิร์ตผ้าสีขรึม ปล่อยชาย ปากคาบเข็มหมุดสำหรับกลัดเก็บงาน
แวดล้อมชั้นที่ 3 ด้วยประดาผ้าตัดเสื้อ_กางเกง_โอเวอร์โค้ท ผ้าตานก ผ้าลินิน ผ้าวูล ผ้าทวีต_ยาวไปถึงผ้าหนังฉลาม sharkskin
ในวัน_เวลาที่เวิร์ลกรุ๊ป โดยคุณวิรัช เลิศฯถวายงานตัดฉลองพระองค์สมเด็จพระราชาธิบดีคาร์ลที่ 16 กุสต๊าฟ
เปนวัน_เวลาเดียวกับที่เถ้าแก่เองทรง ทำ_ตัดชุดสูทประธานาธิบดี ฌ้าค ชีรัก แห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส
ความจำของเหล่าช่างตัดเสื้อมักเปนเลิศ
- บางคราวที่ผู้ชายสามเจนเนอเรชั่น รับบริการวัดตัวตัวเสื้อ ท่านเหล่านี้จำได้ถึงลักษณะจำเพาะทางสายพันธุ์ : ไหล่ลาด_ไหล่เท /เอวเกาะ_เอวยก
ใครพี่ใคร ใครเปนน้อง ใครลูกใคร ใครลูกของลูกใคร!
ทำไมทราบ? _ ก็ไมตรีในการถามไถ่สารทุกข์สุกดิบของใครอีกคนหนึ่งผ่านคนที่ไปรับบริการ
แล้วเย็นย่ำวันนั้นหากครอบครัวพบหน้ากันก็จะพูดถึงกันว่า "วันนี้ไปตัดเสื้อ_เถ้าแก่เขาถามถึง..แน่ะ"
ความทรงจำของเหล่าช่างตัดเสื้อต่อลูกค้าที่เข้าใจตัวเอง_มักเปนเลิศ
- หลายคราวที่ผู้ชายคนหนึ่ง สั่งกางเกงให้มีปลายขาเฉียง (เพื่อใส่กับรองเท้าบูทส์) เราจะเห็นเถ้าแก่ยิ้มพราย อย่างสบอารมณ์
'ถูกต้องแล้วๆ' _ จำได้แม่นยำและเอ่ยถึง,อย่างชื่นชม,ถึงนามผู้สั่งแลกิริยาการสั่งให้เราฟัง
- หลายคราวที่เถ้าแก่ไม่สบอารมณ์ กับกางเกงเอวสูงกึ่งโคร่ง_'นี่มันใส่แล้วเปนเสี่ยเยาวราชนะ_ผมขอแก้หน่อย"!
- หลายคราวที่เถ้าแก่อารมณ์ชื่นชม _ชื่นชมกับ 'หุ่น' ที่ก้าวเข้าไปในกางเกงของตัวแล้ว_ดูดี
_ชื่นชมกับ 'หุ่น' ที่สวมเข้าไปในสูทของฝีมือตัวแล้ว 'ดูสมาร์ท' (ฉลาด_ผสมสง่า_เจือโก้)
จดจำเจ้าของ'หุ่น'เหล่านั้นได้ไม่ลืม_ผ่านการ ถถถ. - ถามไถ่ถึง ผ่านบุตร_หลาน
- ทว่าทุกคราวเถ้าแก่ชื่นชม อารมณ์ดี_พีค กับ 'เสื้อผ้า' ฝีมือ เอทรง ที่แก้ไข 'หุ่น' อันเลว ให้ดี
ทิฆัมพร ศรีจันทร์ เอ่ยอิบ
ใส่สูทเถ้าแก่แล้วเหมือนเสื้อนั้นบังคับให้ร่างกายอยู่ในตำแหน่งขืน_จัดระเบียบการทรงตัวให้มีมาด
จะเอี้ยวจะขยับ ทุกท่วงท่าออกมา_ดูดี
ชัยภัทร จันทรวิไล พูดออกมาได้คำหนี่งว่า
ใส่แล้ว 'โป๊ะ' เหมือนมีหุ่นใหม่ครอบลงมาแก้ไขร่างกายให้เฟอร์เฟ็คขึ้น_ โป๊ะ_ในความหมายว่า_เป๊ะ
_ซึ่งไม่เข้าใจผู้พูดเช่นกันว่าทำไม_ไม่ใช้กิริยาเป๊ะ เสียแต่แรก
สาธุชนอาจเข้าใจในความหมาย_พรางรูปร่าง_พรางทรง
ทว่าศิลปินอย่างเถ้าแก่_แก้ไข_แก้ไขรูปร่าง_แก้ไขทรง
ให้เปนทรงชนิดชั้น1 เกรดเอ
เอ_ทรง !
งานของเถ้าแก่ เลยไปถึงความชื่นชมยินดีในหมวกปานามาของลูกค้า บางคน
การวาดแบบเสื้อกั๊ก ทั้งแบบอังกฤษมีปกใส่คู่ฟรอกโค้ท ไปงานแต่งรอบเช้าในโบสถ์ และแบบอเมริกันคาวบอยแบบว่าใส่แล้วถ้าติดตราดาวนายอำเภอแล้วปฏิบัติหน้าที่ได้เลยแล้วกัน
หลายคราวเถ้าแก่เสนอเรื่องผมเทียมสำหรับบุรุษ 'ใจน้อย' สีและความหนาบางของเส้นผมในอนาคต
หลายคราวเถ้าแก่เสนอเรื่องรองเท้า_พวกหน้ายาวทำเดินเสียมาด
หลายคราวเถ้าแก่เสนอให้เสริม_เสริมส้นรองเท้าเฉพาะข้าง เพื่อไม่ให้เดินเสียทรง!
เถ้าแก่มองไปข้างหน้า_แฟชั่น
หลายครั้งที่เถ้าแก่ไม่ค่อยตามใจเรา ห้าปีก่อนเถ้าแก่ไม่ยอมให้เรามีกางเกงขากระบอก_
แกทำไม่รู้ไม่ชี้ตัดขาสอบเกือบลีบมาให้
จนเมื่อเวลาผ่านไปเราจึงเข้าใจ "วิสัยทัศน์" ของเถ้าแก่
ออกแบบ_และตัดทำ ก้าวไปในอนาคต
ทำวันนี้เพื่อรองรับวันข้างหน้า วันที่แฟชั่นขาลีบจะมา
ท่านกลัวเกรงว่าเราจะเชย_ตกเทรนด์!
หลายครั้งที่เถ้าแก่ไม่อยากจะเข้าใจ ว่ามนุษย์จะใส่ชุดเอาสบายไร้มาดกันได้อย่างไร
เรา_ในชั่วคนที่สอง_ก็อาจหลบไป
•หลบ_เพื่อไปพบความสบายไร้มาด กับและจาก คุณณรงค์ เพอรรี่ สีลม
•หลบ_เพื่อไปพบกับความสบายไร้เวลา_แฟชั่นหยุดเวลาไว้ที่ปี '90 กับเถ้าแก่ โอเอซิส ราชเทวี
•หลบ_เพื่อไปพบกับความสบายได้มาดแต่ไม่หวือหวา กับ โกตุ่ย วิโรจน์ โรจน์สิงห์สวัสดิ์ บาวแมน
นอกนี้ก็ไม่นับเงินที่ละลายลงไปกับ เวิร์ลกรุ๊ป /ชิงตู่อาภรณ์ /บีธาโน่/ไบรเช่/บีโธเฟ่น/เซนญ่า
ใช่พวกเราตัดเสื้อกับช่างจีน_ไม่นิยมช่างแขก
ช่างแขกที่นานวันจะไม่มีใครเปนช่าง_ทว่ายอมละทิ้งฝีมือภูมิปัญญาบรรพชนหลบไปทำงานง่ายกำไรสูงเปนโบรกเกอร์ขายผ้าเปิดหน้าร้าน วัดตัววาบแวบแกรบกราบแบบราเจย์ แล้วจดโพยขนาดไซซ์แอบส่งให้ช่างอีสานประตูน้ำเย็บตัดให้ ได้เสื้อเต่อสถุนมาไว้เช็ดจานเช็ดชามตัวนึง!
เราพบกับเถ้าแก่อีกครั้งในหนังสือแฟชั่นสำหรับผู้ชาย Esquire's _ยกย่องแกมเชิดชูช่างฝีมือ ภาพของเถ้าแก่รีดแขนสูทกลมด้วยเตารีดเล็ก มีรอยยิ้มเปนประกายอยู่ในดวงตา เปนรอยยิ้มจริงใจที่เราคุ้นเคย
เมื่อถือหนังสือเล่มนั้นมาทักทายแกมแซว _เถ้าแก่ก็เหมือนได้ชีวิตวัยเยาว์ที่บากบั่นเอาความขยันแลกวิชาตัดเสื้อกลับมาอีกครั้ง พลางอวดปากกาสลักชื่อประธานาธิบดีชีรัก ที่มอบให้ไว้เปนท่ีระลึก
ในวัน_เวลา ที่กายสังขารเข้าเขตทรุดโทรมด้วยภาวะทางไต
แววตาหลังแว่นเลนส์นูนกรอบพลาสติกนั้นยังคงมุ่งมั่น _ชั่วแต่เสียงทอดหายใจมาเยือนถี่หน่อย_ร่างกายไม่ขยับเคลื่อนเลื่อนแล่นได้ตามใจ_สมองคิด
โกวเนี้ย_ผู้ภรรยาแวะมานั่งประกบในอาณาจักร กัปตันบุชทุกวัน เถ้าแก่ยังคงทักทายเสียงใส_ถามไถ่ถึงคุณบิดา คุณน้อง คุณบุตร หยิบน้ำดื่มมาส่งให้ สนทนาในอารมณ์ดั้งเดิม_คงที่
แว่นขยายแบบหมอดูลายมือถูกนำมาใช้ เพื่อส่องดูรายละเอียดเสื้อนอกตามแบบนิตยสารที่ลูกค้าอยากจะให้'ตัด' ให้ใส่บ้าง
เพียงแว่บเดียวผ่านเลนส์ซูมมือนั้น เถ้าแก่ก็ 'เก็ต' จดบันทึกเปนภาษาจีนลงในสมุดสั่งงานพลางเอ่ยว่า _ก่อนนี้ 'ผมจำได้หมดนะไม่ต้องจด'
เราเห็นเค้าลางบางอย่างของวัน_เวลา
คราวนั้นสั่งตัดเเบบต่างๆไปรวดเดียว 6 ชุด เห็นว่าเปนจำนวนมากยอดสตางค์ค่อนสูง จึงเสนอให้เถ้าแก่รูดบัตรเครดิตไว้เลย ท่านศิลปินผู้ไมตรีมองฉงน_
' ผมไม่เคยเก็บเงินก่อนนี่นะ?_เอาเสื้อออกจากร้านแล้วค่อยจ่ายตามเดิมสิ'
[ศิลปินเดิมพันกับผลงาน
_ไม่ใช่ค่าจ้าง!]
รู้_ว่าเรานอกกติกา_แต่เมื่อฟังอธิบายความปรารถนาดีในการรักษาไมตรี
ยามที่ศิลปินผู้ชราออกไปฟอกไต ปิดร้านบ้างเปิดร้านบ้าง ยามที่สมุดจีนเล่มนั้นไม่มีบันทึกยอดการชำระเงิน
'หลงจู๊' ของเถ้าแก่จะทำงานสานต่อได้อย่างไร _ท่ามกลางความครุ่นคิดก่อนจะยอมรับความคิด
"โอ้_ขอบคุณนะ"_เปนคำเกือบท้ายๆที่ประกอบบทสนทนาในวันนั้น
ในวันที่สังขารล่วงเลย แม้จะพักผ่อนได้ แต่เราเข้าใจความหมายของความสุขในนิยามที่เเตกต่างกัน
เถ้าแก่_มีความสุขกับการสร้างผลงานศิลปะอาภรณ์
เรื่องเงินหรือการพักผ่อน_มันเลยจุดนั้นมาละ!
ความสุขที่ได้เห็นลูกค้ามีความสุข
จากผลงานศิลปะที่ตนเองสร้างสรรค์
รอยยิ้มในดวงตาที่ตามมาหลังจากลูกค้าส่องกระจกแล้วยิ้มพึงใจ
เหล่านี้เปนยาบำรุงใจของเถ้าแก่เอทรง
เราเริ่มเห็นสัญญาณของการอำลา
ในหกชุด ล็อกหลังสุดนั้น งานเริ่มมีปัญหา เราเข้าใจท่านศิลปินผู้ชรา สู้อุตส่าห์พากเพียรแก้งานให้
ก็ได้แต่เก็บระงับไว้ในตู้เสื้อผ้า_เงินเสียไปอาจไม่ใช่ปัญหาในนิยามการนิยมรักษาคุณค่าของมิตรไมตรี
หลายครั้งที่ถูกถามว่าเสื้อตัดที่ไหน
แนะนำ_พาไป พบเถ้าแก่
ทุกครั้งที่ได้เครดิตจากความ 'ไม่ผิดหวัง' ด้วยฝีมือเถ้าแก่
ในระบบบางอย่างที่ชีวิตดำรงด้วย'เกียรติ'
( honor + pride)/2 เท่านี้ก็มีค่าเกินเงินตรา
วันหนึ่งระหว่างรอตัดกางเกงบางตัว
มีบุรุษเตี้ยม่อต้อ หัวล้านแบบชายผมเปนสังกะเงินปื้นแดงส่อโรคติดต่อ ใส่กางเกงยีนส์อีวิสุยี่ปุ่นหราหรู คาดนาฬิกาปาเต็กแบบถูกสุดเรือนสักหกแสน เข้ามาเรื่องเสื้อนอกสีฟ้าสั่งตัด
มันสำรอกแกมตะคอกขู่เข็ญ เรื่องเสื้อไม่ได้ติดรังดุมบ้าง เรื่องมาร้านแล้วร้านปิดบ้าง หรือ ได้เสื้อไม่ทันใช้บ้าง ยุบยิบยุบยิบเพ่งโทษ แต่ไม่แก้ไข
เรา (บรรทัดนี้แปลว่ามีมากกว่าหนึ่งคน) ทนเห็นอ้ายเวรนี้บริภาษโขกสับศิลปินชรา (ในวันที่โรคาพาธมาเยือน) ผู้สุภาพ ถ่อมตนและใจเย็นหาได้ไม่
ก็ได้เอ่ยสุนทรวจี ลอยไปตามลม
ถึงความร่ำรวยของใครบางคนที่กางเกงแลนาฬิกามีมูลค่า จักมาเอาเสื้อตัวแค่หมื่น_ไม่รู้จักไปหาซื้อแบบแสนสองแสนในห้าง (ถ้ารวยจริง)
ว่า
"พวกรวยมากๆเขาไปตัดสูทบริโอนี่กัน ที่เกษร"
...
เถ้าแก่ลอบยิ้มให้เราด้วยสายตา
ในอาณาจักรเล็กๆ ของเถ้าแก่ ยังมีผ้าลินิน ทาร์ทัน ตารางสก็อตต์สีเขียวตัดขาบอยู่พับหนึ่งวางแอบอยู่
สวยคลาสสิกน่าเอาตัดกางเกงไปใส่เล่นกอล์ฟในสนามเซนต์แอนดริว์ เมืองสก็อตแลนด์
ทว่าเกรงจะโดนเปนกางเกงทรงขาลีบเกาะตะโพก ตามทรรศนะท่านศิลปิน
ครั้นจะเอามาตัดเสื้อนอกเปนสปอร์ตแจ็กเก็ตลำลองก็คงใส่ได้ปีละหน
ท่านเจ้าของอาณาจักรสนทนาด้วยไมตรีกันไปมา พลันได้ยินคำว่า
'อยากจะเอาตัดเนคไท'
ยิ้มมุมปากนิดหนึ่ง เมื่อได้ยินต่อไปว่าจะผูกใส่กับเสื้อนอก โซลาโร่ เส้นด้ายกากีขัดแดงยามหน้าร้อนในวันไปธุระแถวมิลาน
ยิ้มนั้นกว้างขึ้น และกระจายเข้าไปในแววตา _รับว่าแม้จะงานยาก_แต่จะทำให้
ก่อนพบกันครั้งสุดท้าย
เจ้าของอาณาจักรแกะซองพลาสติกใสบรรจุเนคไทเขียวขาบอัดเรียบซับในแต่ขอบ
กลมเเสดงฝีมือ ส่งให้ดูด้วยมือสั่นเทา
ต่อคำถามถึงราคา_กิริยาสั้นหัวคือคำตอบ สายตาหลังแว่นนั้นเปี่ยมความหมาย
"ไม่คิดสตางค์ _ ผมให้ตอบแทน_เปนที่รฤก_ไปมิลาน"
...เสียใจที่มิตรศิลปินผู้เข้าใจกลผ้าอาภรณ์กายถ่องแท้ จากไป
...เสียใจยิ่งกว่าที่มิได้ขอลายเซ็นต์ลงนามจารึกฝีมือไว้หลังเส้นใยผ้าผูกคอให้ 'รฤก' ถึงเส้นนี้
ต่อข้อถามถึงจากปวงเยาวชนบริโภคนิยมอริสโตเครซี่ ที่ติดตามไปตัดเสื้อสุภาพบุรุษหนแรกๆ ว่าทำไม ถึงต้องไหว้ผู้ให้บริการซึ่งแสดงตัวมาในรูปบุรุษเสื้อรุ่ยร่าย หลังกองผ้ามหึมา
" ู ไหว้วิชาเขา "
จากนั้นมาเห็นพวกเหล่านี้ค้อมกายลงยามเจอยอดฝีมือซึ่งจำแลงมาในรูปผู้ให้บริการในที่ทุกสถาน_นอบน้อมต่อท่านผู้มีวิชา_เปนกุศลกรรมบทวัฒนมงคลแก่ตนเองดังนี้
เถ้าแก่เอ.ทรง ตัดเสื้ออย่างดีในราคาสมเหตุผล ใส่ใจกับ Look ของลูกค้า
แม้คราวเจ็บไข้_ยังหายใจเปนงานอาภรณ์ปรุงศิลป์
จะขาดเกินบ้างในยามนั้น สมควรมีผู้ใดหมิ่นแคลนท่านไม่
IN TRIBUTE TO เถ้าแก่เอ.ทรง
ธีรยุทธ์ ศิลปศุภกรวงศ์ 2017
LEST WE FORGET
โฆษณา