6 ก.พ. 2021 เวลา 16:38 • ประวัติศาสตร์
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลที่มิบังควรไปขอรับพระราชทาน
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ทางราชการแผ่นดิน เช่น เครื่องช้างเผือก สีแดง เครื่องมงกุฎไทย สีน้ำเงิน เครื่องดิเรกคุณาภรณ์ สีเขียว ทางคณะรัฐมนตรีเห็นว่าผู้ใดสมควรหรือปฏิบัติตรงตามหลักกำหนดแล้ว ก็จะทำเรื่องกราบบังคมทูลขอรับพระราชทานขึ้นไปเพื่อทรงมีพระบรมราชวินิจฉัยพระราชทานพระมหากรุณา ถือเปนบำเหน็จความชอบในราชการแผ่นดิน
อย่างไรก็ดีมีเครื่องราชอิสริยาภรณ์อีกตระกูลหนึ่งได้แก่ เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า สีชมพู จะมีพระมหากรุณาพระราชทานลงมาเอง ภาษาหักหาญว่าห้าม แต่ภาษาทางการว่ามิบังควร_มิบังควรขอรับพระราชทาน ด้วยเปนที่จะทรงมีพระบรมราชวินิจฉัยลงมาเอง ทั่วไปแล้วจะมีพระบรมราชวินิจฉัยลงมาก่อนวันฉัตรมงคลไม่นาน
ร. จ. บ. ต. ว. ห. จ.
คติประจำเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลนี้มีว่า ร. จ. บ. ต. ว. ห. จ. มาจาก _เราจะบำรุงตระกูลวงศ์ให้เจริญ_ เปนพระราชปณิธานของท่านผู้พระราชทานกำเนิดเครื่องราชฯตระกูลนี้ที่ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อผู้ที่ได้รับพระราชทาน
เครื่องราชฯนี้หากผู้รับพระราชทานเปนฝ่ายใน _สตรี_ ก็ขนานนามผู้นั้นว่า คุณหญิง/ท่านผู้หญิงตามลำดับชั้นเครื่องราชฯ หากยังมิได้สมรส ขนานนาม_คุณ ชั้นต้นนั้น หากเปนราชตระกูลมีฐานันดรหม่อมหลวงหญิงนำหน้า ให้ขนานนามว่าคุณหญิงโดยไม่ต้องระบุฐานันดรอีก ส่วนชั้นสูงขึ้น หากเปนราชตระกูลมีฐานันดรหม่อมราชวงศ์หญิงนำหน้า ให้ขนานนามว่าท่านผู้หญิงโดยไม่ต้องระบุฐานันดรอีก
หากพระราชทานแก่ฝ่ายหน้า_บุรุษ ไม่เปลี่ยนคำขนานนาม
เครื่องประกอบเกียรติยศสำหรับเครื่องราชฯตระกูลนี้ ฝ่ายในเปนหีบอย่างหีบหมากทองชั้นต่างๆกันไป ฝ่ายหน้ามีตั้งแต่หมวกยอดเส้า ดาบฝัก พานทอง โต๊ะทอง ตามชั้นลำดับ อนึ่งสมควรระบุไว้ในที่นี้ว่า ที่ว่าโต๊ะทองนั้นมิใช่ว่าโต๊ะอย่าง table , โต๊ะนี้เปนคำเก่าหมายถึงพานที่ไม่มีขอบ พานต้องมีขอบสูง อย่างพานที่อยู่บนอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ตรงถนนราชดำเนิน พาน(มีขอบ)นี้ถ้าซ้อนกันสองชั้นเรียกพานแว่นฟ้า
พล. อ. กฤษณ์ สวมชุดทหารรักษาพระองค์ ติดเข็มราชวัลลภของทหารมหาดเล็กฯ สายราชองครักษ์และบ่าราชองครักษ์ ภปร. คล้องตราจุลจอมเกล้าและตรารัตนาภรณ์สองแผ่นดิน
ผู้ใดรับพระราชทานตรานี้ได้เครื่องยศประกอบเปนโต๊ะทอง เรียกกันอย่างลำลองล้อสมัยโบราณว่าพระยาโต๊ะทอง ผู้ใดรับพระราชทานตรานี้ได้เครื่องยศประกอบเปนพานทอง เรียกกันอย่างลำลองล้อสมัยโบราณว่าพระยาพานทอง ซึ่งชั้นพานทองมีลำดับสูงกว่า
ทั้งนี้คนหลวงประเภทว่าใช้ภาษาฝรั่ง นิยมเรียกเครื่องตระกูลนี้ หรือ ผู้ได้รับพระราชทาน เปนรหัส ว่า cherry pink
สมาคมของท่านเหล่านี้มีแบบธรรมเนียมว่า ทุกวันฉัตรมงคลจะต้องไปถวายบังคมตั้งเครื่องสักการะบูรพกษัตริย์เจ้า ณ ปราสาทพระเทพบิดร ในพระบรมมหาราชวัง และเครื่องราชฯตระกูลนี้ในฝ่ายหน้าสืบตระกูลต่อไปยังทายาทคนใหญ่ที่เปนชายยามเมื่อบิดาวายชนม์ลงโดยลงชั้นลงไปเปนขั้นๆ เว้นแต่ผู้ถือตรานี้ชั้นสูงมากๆไม่ต้องรอวายชนม์ทายาทสามารถเข้ารับพระราชทานตราสืบตระกูลได้ก่อน
นอกจากนี้ยังมีราชอิสริยาภรณ์อันเปนบำเหน็จความชอบในองค์พระมหากษัตริย์อีกอย่างหนึ่ง กฎหมายให้เรียกว่าเหรียญราชอิสริยาภรณ์ ได้แก่ เหรียญร้ตนาภรณ์ ฝรั่งเรียกเปนทางการว่า Royal Cypher Medal คำว่า Cypher ในที่นี้เปนคำเก่าเเปลว่า อักษร ด้วยว่าเหรียญนี้บรรจุพระปรมาภิไธยย่อในวงรัศมีประกอบแพรแถบสีเหลืองคาดขาว มักทำด้วยทองคำ ชั้นสูงขึ้นไปจะลงยา ชั้นสูงมากๆจะฝังเพชร
ตรารัตนาภรณ์
หากจะกล่าวไปแล้วศักดิ์ของเหรียญนี้สูงกว่าเหรียญราชอิสริยาภรณ์อื่นๆ เนื่องจากมีระเบียบพระราชทานเพลิงศพให้ผู้ที่ได้รับพระราชทานโดยตรง โดยไม่ต้องขอรับพระราชทานเพลิง_เปนกรณีพิเศษอย่างกรณีอื่น
ทั้งยามวายชนม์มิต้องส่งคืนดวงตราเหรียญ กลับสืบทอดต่อไปยังทายาทโดยอัตโนมัติและทายาทนั้นอาจนำเหรียญออกจากแพรแถบขึ้นร้อยสายสร้อยสวมคอได้
เหรียญรัตนาภรณ์สำหรับทายาทร้อยสร้อยคล้องคอ

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา