ความเสี่ยง the series: การพนัน
วันนี้จะขอเล่าเรื่องยาวๆ ที่ได้แรงบันดาลใจมาจากหนังสือที่อ่านนานมากแล้วชื่อว่า Against the Gods: The Remarkable Story of Risk ครับ
หนังสือนี้พูดถึงเรื่อง ความเสี่ยงในแง่มุมที่น่าสนใจมากๆ และพยายามที่จะชี้ให้เห็นว่า การบริหารความเสี่ยง ทำให้โลกมาถึงจุดที่เป็นอยู่ทุกวันนี้ได้อย่างไร
จะพูดเรื่องความเสี่ยงคงจะไม่พูดถึงการพนันคงเป็นไปไม่ได้ เพราะการพนันคือการเสี่ยงโชค โดยการลงเงินหรือสิ่งของเสี่ยงกับเหตุการณ์ที่ยังไม่รู้ผลในเวลานั้น เพื่อที่จะได้ผลตอบแทนในรูปของสิ่งของมีค่าในอนาคตหลังจากรู้ผลแล้ว
การพนันมีมาตั้งแต่สมัย Paleolithic หรือสมัยยุคหินเก่า (สมัยเก่ากว่า 30,000 ปีที่แล้ว) สมัยนั้นมนุษย์ยังไม่รู้จักบันทึกเรื่องราว แต่ก็ไม่ได้มีหลักฐานที่หลงเหลือมาถึงปัจจุบันมากนัก มีเพียงแต่นักโบราณคดีค้นพบกระดูกข้อเท้าแพะ (knucklebones) บ่อยครั้งกว่ากระดูกชิ้นส่วนอื่น ตามสถานขุดค้นทางโบราณคดีที่มีอายุตั้งแต่ 5,000 ก่อนคริสตกาล ซึ่งกระดูกชิ้นนี้เป็นกระดูกที่มีความเหลี่ยมๆ มากกว่ากระดูกชิ้นอื่น รูปร่างของมันใกล้เคียงลูกเต๋าแต่ออกจะกระเดียดไปทางปิรามิดมากกว่า เพราะมีด้านหน้าป้านมากกว่าด้านอื่น และมีด้านให้ตั้งอยู่ได้เพียง 4 ด้านเท่านั้น ซึ่งการใช้กระดูกนี้มีการสืบทอดมาถึงเกมในปัจจุบัน อย่างเช่นการพนันในมองโกเลียเป็นต้น
กระดูกนี้ยังเป็นที่มาของลูกเต๋าแบบหกหน้าเหมือนอย่างที่เห็นๆ กันอยู่ในปัจจุบัน โดยลูกเต๋าที่เก่าที่สุดมีการค้นพบในพื้นที่อารยธรรมเมโสโปเตเมีย ยุคสมัยประมาณ 3,000 ปีก่อนคริสตกาล
นอกจากนี้ยังมีการค้นพบลูกเต๋าและกระดูกข้อเท้าตามพื้นที่ขุดค้นทางโบราณคดีต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นในสุเมเรีย อียิปต์ โรม หรือจีน ที่มีอายุตั้งแต่ก่อนคริสตกาล
นี่คงเป็นสิ่งที่พอทำให้เชื่อได้ว่า มนุษย์มีความสนใจในเรื่องของการพนันมาหลายพันปีแล้ว
เจ้าลูกเต๋านี้เองเป็นที่มาของการพนันที่มีเรื่องของความเป็นไปได้ที่ชัดเจน เพราะลูกเต๋าที่เที่ยงตรงจะมีโอกาสที่จะขึ้นเลข 1-6 ด้วยความน่าจะเป็น 1/6 อย่างชัดเจน
ความแน่นอนในความไม่แน่นอนนี้เองทำให้เรื่องการพนันนี้เป็นเรื่องที่สนใจของนักคณิตศาสตร์มากมาย รวมทั้งนักคณิตศาสตร์อย่าง Pierre de Fermat (เจ้าของทฤษฎี Last Theorem ที่โด่งดัง), Blaise Pascal (เจ้าของความคิด the god wager) ให้มาถกปัญหาที่ Antoine Gombaud และ Chevalier de Mér สองผู้ดีชาวฝรั่งเศส ที่สงสัยว่า ในเกมที่พนันกันด้วยการทอยลูกเต๋าสองลูกทั้งหมด 24 ครั้ง ว่าควรจะลงเงินพนันว่าจะมีอย่างน้อย 1 ครั้งที่ลูกเต๋าจะออกหน้า 6 ทั้งสองลูก (double six) หรือไม่
ปัญหาดังกล่าวได้ถูกถกเถียงผ่านการเขียนจดหมายไปมาของทั้งสอง และเป็นหนึ่งเอกสารที่ได้รับความสนใจจากนักคณิตศาสตร์รุ่นหลังอย่างกว้างขวาง รวมทั้ง Christian Huygens อาจารย์ของ Leibniz และได้เริ่มแต่งหนังสือชื่อ De Ratiociniis in Ludo Aleae และทำให้ทฤษฎีเกี่ยวกับความน่าจะเป็นเป็นหัวข้อที่น่าสนใจของนักคณิตศาสตร์ในยุคถัดมารวมทั้ง Jakob Bernoulli, Abraham de Moivre, Pierre de Laplace, Chebyshev, Markov, von Mises และ Kolmogorov จนทฤษฎีทางด้านความน่าจะเป็นได้มีการศึกษาอย่างลึกซึ้ง และกว้างขวางจนเริ่มสามารถทำไปใช้ทางธุรกิจได้
หากใครสอบตกวิชาเลขหัวข้อนี้ ก็โทษคนคิดลูกเต๋ากันได้เลยนะครับ
ปล เกร็ดความรู้ ใครที่ชอบกินแซนวิช แซนวิชนี้ก็เกิดขึ้นจากการพนันเช่นกัน โดย John Montagu ผู้ที่ได้ตำแหน่ง 4th Earl of Sandwich ได้ถูก Pierre-Jean Grosley เขียนถึงในหนังสือ Tour of London ว่าเขาชอบเล่นการพนันมากๆ จนหมดตัวเลยไปขายแซนวิชเหมือน ศิริชัยแซนวิช เอ้ย ไม่ใช่ เขาเล่นจนไม่มีเวลาหาอะไรกิน เลยให้คนใช้เอาเนื้อมาใส่ในขนมปังสองแผ่น เพื่อที่เขาจะได้กินง่ายๆ ระหว่างเล่นการพนัน จนคนอื่นเห็นและอยากกินด้วย เลยสั่งว่า "Same as Sandwich!" จนกระทั่งเรียกแซนวิชกันจนติดปากนั่นเอง
ส่วนในจีน มีการเล่นการพนันโดยเฉพาะในกลุ่มชนชั้นสูงมาตั้งแต่สมัยราชวงศ์เซี่ย (1900-1600BC) และราชวงศ์ซาง (1600-1027BC) และในสมัยช่วงคริสตศตวรรษที่ 1 ก็เริ่มมีหลักฐานของบ่อนการพนันที่หลากหลาย จนทำให้มีผู้เสียพนันมากมายและเกิดปัญหาด้านเศรษฐกิจและสังคม รวมถึงยังเป็นต้นตอของสังคมลับ แก๊งมาเฟีย ยาเสพติด และการคอรัปชั่น จนทางการมีการห้ามการพนันตลอดมาในจีน
จนกระทั่งญี่ปุ่นรุกรานจีนในช่วงปี ค.ศ. 1930-1940 และได้อนุญาตให้มีการเล่นการพนันอย่างกว้างขวาง ได้ในเมืองเซี่ยงไฮ้ แต่หลังจากนั้นการพนันก็ถูกห้ามอีก จนกระทั่งเมื่อไม่นานมานี้รัฐบาลถึงได้มีการอนุญาตให้เล่นล็อตเตอรี่ได้
ส่วนในมาเก๊า มีการอนุญาตให้เปิดคาสิโนได้ และกลายเป็นแหล่งรายได้หลักของเกาะเล็กๆ นี้กว่า 28 พันล้านเหรียญสหรัฐ (ตัวเลขจากปี ค.ศ. 2015)
ส่วนการพนันในประเทศไทย ถือว่าเป็นเรื่องผิดกฎหมายมานานแล้ว และเป็นเรื่องที่ทำให้เกิดปะญหาทางสังคม ทางการจึงได้มีการออกกฎหมายห้าม โดยกฎหมายฉบับแรกที่ห้ามการพนัน คือ พระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2473 ในสมัยรัชกาลที่ 7 และ พระราชบัญญัติการพะนัน พุทธศักราช 2478 ในสมัยรัชกาลที่ 8 ซึ่งได้บังคับใช้มาจนถึงปัจจุบัน โดยมีการแก้ไขมาตามลำดับ
การพนันที่ถูกต้องตามกฎหมายในเมืองไทย จึงจำกัดอยู่เพียงล็อตเตอรี่ และมีการพนันบางส่วนที่เล่นกันในสนามชน และสนามแข่งม้าที่รัฐบาลอนุญาต
แต่จริงๆ แล้ว การพนันที่ผิดกฎหมายยังมีมากมาย ไม่ว่าจะเป็นบ่อนการพนันผิดกฎหมาย สนามมวย หวยใต้ดิน และการพนันออนไลน์ เป็นต้น ที่รัฐบาลไม่สามารถกำจัดให้หมดสิ้นไปได้ และมักจะเป็นต้นเหตุของปัญหาทางสังคม รวมถึงถึงกลุ่มผู้มีอิทธิพล
และล่าสุด สถานที่เล่นการพนันผิดกฎหมายเหล่านี้ ยังเป็นต้นเหตุของกลุ่มก้อนผู้ติดเชื้อโควิดจำนวนมากในประเทศไทยอีกด้วย
เดี๋ยวตอนหน้า เรามาคุยกันเรื่องความเสี่ยงกับเรื่องของความเชื่อกันครับ และทฤษฎีเกี่ยวกับความน่าจะเป็นรวมไปถึงการศึกษาด้านสถิติจะมีผลอย่างไรกับความเชื่อของมนุษย์กันครับ
ลูกเต๋าจำลองจากกระดูกข้อเท้า
Talus bone หรือ Astragalus
- 8
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
