หลายปีที่ผ่านมา เมื่อถามใครเรื่องดาวและได้รับคำตอบ ผมก็สามารถสรุปได้ว่าระบบการศึกษาของเราล้มเหลวเรื่องการสอนดวงดาวจริงๆ
นี่รวมทั้งผมในวัยเด็กด้วย เรียนเรื่องดาราศาสตร์แบบท่องจำมาตลอด หมู่ดาวไถ ดาวลูกไก่ ฯลฯ อะไรนั่น ไม่รู้เรื่องเลย ท่องจำอย่างเดียว
ผมมารู้เรื่องพวกนี้ตอนโต เมื่อหาหนังสือดาราศาสตร์มาเรียนเอง
พออ่านเจอว่า จุดระยิบระยับบนท้องฟ้าก็คือดวงอาทิตย์ งงไปเลย เพราะครูไม่เคยสอน
พอศึกษาเรื่องโครงสร้างจักรวาล จึงเห็นภาพชัดขึ้น
เอาละ สรุปย่อๆ สำหรับคนที่สอบตกคือ
1 จุดไฟแต่ละจุดที่เราเห็นบนฟ้าราตรี หากเข้าไปใกล้ๆ ก็จะเห็นคล้ายๆ ดวงอาทิตย์ของเรา คือเป็นลูกไฟดวงใหญ่ มันก็คือดวงอาทิตย์ (หรือในตำราเราเรียกดาวฤกษ์) เหยียบเดินบนนั้นไม่ได้ (ที่บอกว่าคล้ายๆ ก็เพราะว่าบางดวงใหญ่กว่า บางดวงสีแตกต่างออกไป)
เราเห็นมันเป็นจุดเล็กๆ ก็เพราะมันอยู่ไกลมาก แสงดาวที่เราเห็นในคืนนี้อาจจะเป็นแสงที่เดินทางออกจากดวงอาทิตย์ดวงนั้นเมื่อหลายพันล้านปีก่อน เพิ่งมาถึงตาเรา
2 ดาวที่โคจรรอบดวงอาทิตย์ หรือดวงดาว หรือดาวฤกษ์ เรียกว่าดาวเคราะห์ (planet) อาจเป็นพื้นดินที่เราเหยียบได้ หรืออาจเป็นก้อนก๊าซ แต่ก็มีพื้นให้เหยียบ
3 ดวงดาวต่างๆ ที่เราเห็นเป็นเพียงส่วนหนึ่งของกลุ่มดาวที่มารวมกัน เรียกว่าดาราจักร (galaxy) ดาราจักรของเรานี้มีชื่อว่า ทางช้างเผือก (Milky Way) มีดาวราวๆ สองแสนล้านดวง
ทางช้างเผือกมีรูปทรงเป็นจานแบนๆ หมุนรอบตัวเอง
4 เส้นผ่าศูนย์กลางของทางช้างเผือกใหญ่ประมาณหนึ่งแสนปีแสง แปลว่าหากเราส่องไฟจากขอบหนึ่งไปอีกขอบหนึ่ง จะใช้เวลาหนึ่งแสนปี (รูปประกอบไม่ถูกต้องนัก เพราะไม่ได้ใช้รูปทั้งดาราจักร แต่พอให้เก็ทไอเดียว่ามันกว้างมากขนาดเดินทางนานหนึ่งแสนปี ถ้าไปกลับก็สองแสนปี เท่ากับอายุของ โฮโม ซาเปียนส์)
5 ดวงอาทิตย์ของเราอยู่ตรงชานเมืองของทางช้างเผือก ไม่ได้อยู่แถวดาวน์ทาวน์ ดังนั้นเราไม่ใช่ชาวกรุง
6 พื้นที่นอกทางช้างเผือก ยังมีดาราจักรอีกราวๆ สองแสนล้านดาราจักร
7 ทุกนาทีที่ผ่านไป ดาราจักรแต่ละแห่งเคลื่อนตัวออกห่างจากกัน แต่บางอันก็กำลังวิ่งเข้าหากัน เช่น ทางช้างเผือกของเรากำลังวิ่งเข้าชนดาราจักรเพื่อนบ้าน (ชื่อแอนโดรมีดา)
8 ถ้าแต่ละดาราจักรมีดาว 1-4 แสนล้านดวง และมี 1-4 แสนดาราจักร ก็แปลว่ามีดวงดาวในจักรวาลมากกว่าเม็ดทรายทั้งหมดของโลกรวมกัน มันมากจริงๆ
จบวิชาดาราศาสตร์ 101 วันนี้แค่นี้ก่อนนะ เชื่อว่าหลายคนคงกำลังกุมขมับ
[ติดตามข้อเขียนของ วินทร์ เลียววาริณ ได้ทุกวันที่เพจ https://bit.ly/3amiAvG]
- 15
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
