๏ ประเภทอันราญร้าว ดุจกล่าวให้วิถาน
ณะหารูร้าวราญ กำเริบเปนโรคต่าง ๆ
๏ คือให้จับสะบัดร้อน กลับยัอนหนาวให้เมื่อยคราง
ปวดเศียรกระมลหมาง บ่อมีศุขในอินทรีย์
๏ อัมพฤกษ์กำเริบกล้า อาหาราบ่อภุญชี
ถึงโอชะอันเลิศดี จะสูบเสพย์ก็เสื่อมรศ
๏ เส้นใหญ่วิกลบ่อย เส้นน้อย ๆ ก็พลอยหมด
ทีนั้นจึงปรากฎ เปนก้อนผ่านในครรภา
๏ บางทีเปนลำเภา แข็งขึงเอารอบอุรา
รวบรัดมัดกายา เมือลุกนั่งทั้งยอดแทง
๏ ให้ระหวยระทวยใจ บ่อหลับได้ให้ถอยแรง
ที่ขอดก็ขอดแข็ง เปนเกลียวกลึงขึงไปมา
๏ เปนแพทย์อย่าเพิกเฉย อย่าละเลยหมั่นศึกษา
ให้ชำนาญวิทยา หมั่นตรึกตราให้ชัดเจน
๏ รู้จักโรคนั้นแน่ เลือดลมแปรหรือเส้นเอ็น
รู้จักโรคเปนเอ็นเส้น จึงผันผ่อนด้วยนวดนิ้ว
๏ แก้เส้นที่หดห่อ ก่อดานเถาชัดตึงติ้ว
ประจงอย่าผลักพลิ้ว แก้หิ้วไส้ตึงอุรา
๏ ค่อยประทับระงับเส้น อำมพฤกษ์เผ่นกำเริบกล้า
เผยลมถึงบาทา จึงจะเบาบันเทาคลาย