1 มี.ค. 2021 เวลา 07:46 • ธุรกิจ
เมื่อสองสามปีก่อนผมเขียนเสมอเรื่องเรากำลังโดนออนไลน์ต่างชาติมาตีไทยและอีกไม่นานธุรกิจ SMEs ไทยจะล้มหายตายจากไป ก็มีหลายคนดราม่าหาว่าผมมั่วบ้างอะไรบ้าง วันนี้ผมเจองานวิจัยของธนาคารแห่งประเทศไทยซึ่งเค้าทำวิจัยมานานตั้งแต่ปี 2019 แล้วครับ สอดคล้องที่ผมเขียนมาตลอด ผมจะสรุปให้อีกทีนะครับ
บทวิจัยจากธนาคารแห่งประเทศไทย วันทีี่ 15 กพ 2019 ผลกระทบจากธุรกิจ e-commerce ต่อผู้ประกอบการท้องถิ่นในไทย (SMES) Link
1. E-commerce เริ่มเข้ามามีบทบาทในไทย แต่ยังคงอยู่ในช่วงเริ่มต้น
ทว่ามีการขยายตัวเป็นไปอย่างรวดเร็วจากความพร้อมด้านโครงสร้างพื้นฐานที่เพิ่มขึ้น
2. แนวโน้ม E-commerce ในไทยมีทิศทางเติบโตต่อเนื่อง “ภาคการค้า” มีอัตราการขยายตัวสูงที่สุด
3. ค้าปลีกออนไลน์มีแนวโน้มเติบโตเร่งขึ้นสอดคล้องกับยอดขายธุรกิจขนส่งพัสดุ โดยเฉพาะสินค้ากลุ่ม Consumer Electronics, Fashion, Department Store
4. ไทยยังมีสัดส่วนการขายสินค้าไปต่างประเทศผ่าน E-commerce น้อยแต่เติบโตต่อเนื่อง ขณะที่สินค้านำเข้าจากต่างประเทศผ่านออนไลน์เข้ามาแข่งขันง่ายขึ้น
5. E-commerce ท าให้ Retail Landscape เปลี่ยนแปลงไป “Digital กำลังขับเคลื่อนพฤติกรรมการใช้จ่ายของผู้บริโภคและโมเดลธุรกิจ”
6. การเข้ามาของ E-commerce ส่งผลต่อเศรษฐกิจอย่างไร ?
*Consumption เพิ่มขึ้น จากราคาสินค้าที่ถูกลง
ประกอบกับความหลากหลายและความสะดวกในการเข้าถึงสินค้าเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะในพื้นที่ชนบท
*E-commerce มีส่วนช่วยให้ผู้บริโภคในพื้นที่ที่มีการกระจุกตัวของร้านค้าต่ าเข้าถึงสินค้าได้มากขึ้น
*การเข้ามาของ E-commerce ท าให้การแข่งขันสูงขึ้นและราคาสินค้าเปิดเผยมากขึ้นทำให้ Price Stickiness ลดลงและมีข้อจำกัดในการตั้งราคาที่แตกต่างกัน จนอาจส่งผลให้ Inflation มีแนวโน้มลดลง
*โดยสุทธิ E-commerce สร้างประโยชน์ให้ตลาดแรงงานแม้ตำแหน่งงานหน้าร้านจะลดลง แต่ตำแหน่งงานใหม่จากผู้ขาย Online และธุรกิจเกี่ยวเนื่องเพิ่มมากกว่าและค่าจ้างที่ได้รับสูงขึ้น
*E-commerce ส่งผลให้ธุรกิจในภาคการค้าต้องการแรงงานที่มีทักษะเปลี่ยนไปจากเดิม
*E-commerce ช่วยเพิ่ม Inclusive Growth และ Overall Productivity
* E-commerce ช่วยสร้างงานเพิ่มขึ้น แต่ทักษะของแรงงานที่ต้องการได้เปลี่ยนไปจากเดิมโดยเฉพาะความต้องการในตำแหน่งงานขายที่มีแนวโน้มลดลงเรื่อยๆ แต่ความต้องการแรงงานทักษะด้าน IT/Engineering โดยเฉพาะ Software Developer รวมทักษะด้านการตลาดที่ใช้ทักษะใน
การวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่เพิ่มขึ้น ขณะที่ความต้องการแรงงานที่มีทักษะไม่สูงมากจะกระจุกตัวอยู่ในงานที่เน้นการบริการ เช่น Customer Service
7. การเข้ามาของ E-commerce ส่งผลต่อผู้ประกอบการท้องถิ่น ?
*ในปัจจุบัน สัดส่วนการขายผ่านช่องทาง E-commerce 3% แม้ธุรกิจในภาคการค้าส่วนใหญ่จะยังคงขายผ่านหน้าร้านเท่านั้นอย่างไรก็ดี ผู้ค้ารายใหม่มักเริ่มต้นธุรกิจด้วยช่องทางออนไลน์ก่อน และเห็น Trend การเพิ่มช่องทางขายออนไลน์ในธุรกิจดั้งเดิมเพิ่มขึ้น
*ธุรกิจขนาดเล็กส่วนใหญ่พึ่งพาการขายผ่านช่องทางออนไลน์และขายผ่าน Social Media เป็นสำคัญ
*ในช่วง 3 ปีที่ผ่านมายอดขายของธุรกิจ E-commerce ขยายตัวสูงกว่ายอดขายปลีกดั้งเดิม โดยรายได้เฉลี่ยของธุรกิจที่มีสัดส่วนยอดขายผ่านช่องทางออนไลน์สูงกว่าธุรกิจที่ขายเฉพาะหน้าร้านประมาณ 3 เท่า
*Productivity ในภาคการค้าที่เพิ่มสูงขึ้นโดยเฉพาะช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมา ส่วนหนึ่งเป็นผลจาก E-commerce พบว่า สัดส่วนการขายผ่านช่องทางออนไลน์ที่เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ Productivity ในภาคการค้าเพิ่มขึ้น 0.7%
อย่างไรก็ดี ไม่ใช่ทุกสินค้าที่เมื่อขายออนไลน์แล้วรายได้หรือ Productivity ของธุรกิจเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยส าคัญ
*E-commerce เข้ามามีบทบาทในแต่ละ Sector ด้วยความเร็วที่แตกต่างกัน
ข้อจำกัดด้าน Logistics และ Services เป็นอุปสรรคส าคัญในการเข้าสู่ตลาด Online โดยสินค้ากลุ่ม Fashion & Beauty และ Electronics & Appliances มีการแข่งขันจาก Online มากที่สุด
*สอดคล้องกับพฤติกรรมในตลาด Online Fashion & Beauty และ Electronics & Appliances ได้รับความนิยมสูงสุด และมีแนวโน้มเติบโตต่อเนื่อง
*กลุ่มผู้ประกอบการขนาดใหญ่ โดยเฉพาะ Modern Trade ขายสินค้า Online ควบคู่ไปกับการขายผ่านหน้าร้านได้ดีกว่ากลุ่มอื่น แม้จะอยู่ในสินค้าที่มีอุปสรรคในการเข้าสู่ออนไลน์สูง เนื่องจากสามารถก้าวข้ามอุปสรรคของการทำ Online จากความได้เปรียบด้านขนาดธุรกิจ
*ผู้ประกอบการท้องถิ่นขนาดกลาง โดยเฉพาะกลุ่ม Fashion & Beauty
มีแนวโน้มได้รับผลกระทบจากการแข่งขันจาก Online มากที่สุด เนื่องจากข้อจำกัดในการปรับไปขาย Online ซึ่งเสียเปรียบด้านต้นทุนสินค้าและการสร้างประโยชน์ส่วนเพิ่มให้กับลูกค้า
*ขณะที่ ในสาขาธุรกิจที่ E-commerce ยังเผชิญอุปสรรคด้าน Logistics และ Services ผู้ประกอบการท้องถิ่นขนาดกลางได้ประโยชน์เมื่อขาย Online ร่วมกับผู้ผลิตโดยอาศัยความได้เปรียบเรื่อง Physical Store เพื่อเป็น Node กระจายสินค้าและบริการ แต่ขนาดเล็กมีความเสียเปรียบในด้านนี้
เหมือนที่ผมเขียนไว้เสมอไหมครับ แต่ธนาคารแห่งประเทศไทยยังวิจัยในแง่ดีเกินไป คนทำธุรกิจค้าขาย SMEs จะรู้ดีว่ามันหนักกว่านั้นเพราะกฎบางอย่างไม่ได้ช่วย SMEs เลยมีแต่ซ้ำเติม
เอาตัวรอดกันเองนะครับ
ด้วยรักและปรารถนาดีเสมอ
โฆษณา