18 มี.ค. 2021 เวลา 08:04 • การตลาด
ที่จีนมีลุงคนนึงขายบะหมี่ แล้วทุกวันแกจะโดนมือถือถ่าย LIVE หน้าบ้านวันละ 300-500 เครื่อง ห่ะ??? ในยุคที่ทุกคนเป็นเจ้าของสื่อได้จากมือถือเครื่องเดียว...เรื่องนี้เป็นเคส Study เรื่องจรรยาบรรณของสื่อได้ โดยเฉพาะสื่ออิสระ
5
นี่คือเรื่องราวด้านมืดของสื่อออนไลน์, เน็ตไอดอลจีน ในวันที่ทุกคนหิวแสงอยากได้ยอดไลค์ อยากปั่น Traffic โดยไม่เลือกวิธีการ...
1
*จุดเริ่มต้นเฮียบะหมี่ 200 ล้านวิว
2
เฉิงอวิ้นฟู่ 程运付 (ต่อไปนี้เรียกว่า “เฉิง”)อายุ 39 ปี เป็นชาวหมู่บ้านหลิงหยี 临沂 ในมณฑลซานตงทางตอนเหนือของจีน เฉิงกับภรรยามีอาชีพเปิดร้านบะหมี่เนื้อ 牛肉拉面 ที่นวดแป้งดึงเส้นเอง ร้านของเฉิงเป็นที่จดจำและกล่าวถึงในอำเภอเพราะเป็นร้านบะหมี่เนื้อที่ขายเพียงชามละ 3 หยวน แต่ไม่เคยขึ้นราคามาเลยตลอด 15 ปี แถมมีรสชาติอร่อย ชาวบ้านและผู้สูงอายุแถวนั้นต่างก็รักและเอ็นดูเฉิงที่เป็นพ่อค้าซื่อสัตย์ บริการชาวบ้านทุกคนดุจญาติมิตร จนมีลูกค้าประจำมากมาย
5
เฉิงอวิ้นฟู่ เจ้าของร้านบะหมี่เนื้อชาม 3 หยวนไม่เคยขึ้นราคามา 15 ปีในหมู่บ้านเล็กๆที่มณฑลซานตง
เผิงเจียเจีย 彭佳佳 อายุ 22 ปี เป็น น.ศ.เรียนกำลังจะจบที่เป็น Food Vlogger ทำคอนเทนต์บน Douyin(Tiktok จีน) ชื่อแอคเคาท์ 萧县彭佳佳 โดยปกติเธอจะทำคอนเทนต์แนะนำร้านอาหารตามชนบทและต่างจังหวัดของจีน ที่เป็นร้านไม่ใหญ่โตไม่โด่งดังแต่ต้องมีเรื่องราว(Story) ซึ่งวันที่ 22 ก.พ. 2021 เธอกับทีมงานได้เดินทางไปถ่ายคลิปรีวิว “รวมร้านอาหารชนบทที่แสนอบอุ่น”ในมณฑลซานตง ที่สถานที่ถ่ายทำอยู่แถวร้านของเฉิงพอดี
2
เผิงเจียเจีย Food Vlogger บน Douyin
ไฮไลต์อยู่ที่บังเอิญเผิงเจียเจียกับทีมนั่งรถผ่านหน้าร้านของเฉิง เห็นมีลูกค้าเยอะพอสมควรเลยแวะทานบะหมี่และถ่ายคอนเทนต์ที่ร้านไปด้วยเลย ในคลิปจะมีท่อนที่เธอถามเฉิงว่า “ทำไมถึงขายบะหมี่เนื้อราคาแค่ 3 หยวนมาถึง 15 ปี?” เฉิงก็ตอบอย่างเป็นธรรมชาติว่า...
3
“ผมขายบะหมี่มา 14-15 ปีก็ราคานี้แหละครับ ตั้งแต่ผมเริ่มเปิดร้านเลย ผมกลัวว่าถ้าขึ้นราคาเดี๋ยวลูกค้าจะทานไม่ไหว คนซานตงเราชอบช่วยเหลือคนครับ แถวบ้านผมมีคนใจดีกว่าผมอีกเยอะ เยอะมากๆ ยังไงผมก็ไม่ขึ้นราคาหรอกครับ ผมอยากให้ชาวบ้านแบบเราๆได้กินบะหมี่ที่ทั้งอิ่มท้องและราคาถูกที่สุด ถามว่าขาดทุนมั้ยก็ไม่หรอกครับ แต่กำไรน้อยหน่อย แค่กำไรชามละ 0.3-05 หยวนก็พอ ประชาชนแบบพวกเราไม่ค่อยมีเงินหรอกครับ เงินยิ่งหายากสมัยนี้ แถมชาวบ้านก็ต้องใช้แรงแลกเงินกัน เนี่ย ร้านบะหมี่ก็ทำมาตั้งแต่อายุ 24-25 ตอนแต่งงาน จนตอนนี้ผมก็อายุปาไป 40 แล้ว...”
4
คลิป 200 ล้านวิวของเฉิง ทำให้เขาได้รับฉายา "เฮียบะหมี่" จากสื่อและชาวเน็ตจีน
我卖了14-15年了这个价格,其实从我该开始干到现在就这个价格,就是想喝我拉面的我怕一旦涨千我怕他喝不起,我们山东人非常好客的,俺这边人比我朴实的多了,很多很多的。我一般是涨不了价的。我争取叫老百姓喝到我最实惠最便宜的拉面吧,赔是赔不了反就挣得少,挣个三毛五毛的。我也觉得下边老百姓没有钱,钱不好挣,都是出力干活的。我这干拉面还二十四五吧我讲我结婚就开始干这个,我今年40了。
คลิปร้านบะหมี่ของเฉิงพอปล่อยออกไปบน Douyin ยอดวิว ยอดไลค์ คอมเมนต์ถล่มทลายข้ามคืน จนยอดวิว 200 ล้านวิวภายในไม่กี่วัน แอคเคาท์ Douyin ของเผิงเจียเจียจากเดิมที่มีผู้ติดตาม 7 หมื่นคนก็พุ่งมาเป็น 9 แสนคน!!! สื่อกระแสหลัก สื่อออนไลน์ เน็ตไอดอลทั่วจีนเริ่มให้ความสนใจ “ร้านบะหมี่ 3 หยวนของลุงเฉิงผู้ใจดี” จนชาวเน็ตและสื่อตั้งฉายาให้เฉิงว่า “เฮียบะหมี่” 拉面哥...เรียกว่าในสังคมจีนปัจจุบันที่มีความเป็นทุนนิยมและเต็มไปด้วยความฉาบฉวย ประโยคที่ใสซื่อและปราศจากการปรุงแต่งใดๆของเฉิงกลายเป็นคอนเทนต์ชั้นเลิศและ Touch จิตใจของชาวเน็ตทั่วโซเชียลมีเดียจีน
9
มีสื่อและเน็ตไอดอลมากมายหลั่งไหลไปที่ร้านบะหมี่ของเฉิงเพื่อทำคอนเทนต์ล้อกระแส กล้องและมือถือที่มา LIVE ที่ร้านจากวันละแค่หลักสิบก็เพิ่มมาเป็นหลักร้อย โรงแรมที่พักในหมู่บ้านโดนจองเต็มโดยเหล่าสื่อ, เน็ตไอดอลที่มาปักหลักทำคอนเทนต์, มา LIVE ข้ามวันข้ามคืนเพื่อปั่นยอดวิว ยอดไลค์ ถึงขั้นสื่อเจ้าไหนที่หาที่พักในหมู่บ้านไม่ได้ก็มากางเต็นท์หรือเอารถบ้านมาเพื่อปักหลักรอกันเลย...
7
**ความดังที่กลายเป็นหายนะกู่ไม่กลับ
1
เรื่องมาถึงตรงนี้ เหมือนว่าอนาคตสดใสกำลังรอเฉิงและภรรยาอยู่ แต่เรื่องก็เริ่มบานปลายขึ้น หลังจากที่สื่อกระแสหลักเล่นข่าวร้านบะหมี่ 3 หยวนไปจนกระแสบนทีวีซาไปแล้ว แต่พวกสื่อออนไลน์, เน็ตไอดอลยังคงปักหลัก LIVE, ทำคอนเทนต์ที่ร้านของเฉิงอยู่แบบไม่ลดละ เพราะทุกคอนเทนต์ที่มีหน้าเฉิงอยู่ยังคงมียอดวิว ยอดไลค์เป็นหลักหมื่นหลักแสน เหมือนกับเฉิงกลายเป็นแหล่งเรียก Traffic ชั้นยอดให้พวกเน็ตไอดอลและสื่อออนไลน์เจ้าเล็กๆให้มีพื้นที่บนหน้าสื่อ
12
กลายเป็นว่าหมู่บ้านหลินหยีที่เคยเงียบสงบ อยู่ดีๆการจราจรก็ติดขัดทั้งวัน มีปัญหาเสียงดังในชุมชนตลอดคืนจากพวกเน็ตไอดอลเป็นร้อยที่มา LIVE ลูกค้าเก่าๆที่มาร้านบะหมี่ของเฉิงประจำไม่กล้ามาร้านอีก เพราะมีแต่กล้องคอยจับจ้องถ่ายตลอด พื้นที่และความเป็นส่วนตัวของเฉิงกับภรรยาถูกพวกสื่อออนไลน์ละเมิดเป็นว่าเล่น ไม่ว่าเฉิงจะเดินไปไหนจะมีแต่กล้องมือถือมาตามถ่าย มีเน็ตไอดอลมาขอถ่าย Selfie มาขอสัมภาษณ์ตลอดจนเฉิงอึดอัดและเหนื่อยกับการใช้ชีวิตประจำวัน
10
ที่หนักข้อไปกว่านั้น ในเน็ตแบะร้านค้าออนไลน์มีการแอบอ้างเอาชื่อของ “เฮียบะหมี่” 拉面哥 ไปใช้ขายของ, เปิดรับเงินบริจาคโดยที่เฉิงไม่รู้เรื่องใดๆ แถมเน็ตไอดอลจากแพล๊ตฟอร์มต่างๆทั้ง Douyin, Kuai 快手 มีการเปิดการสร้างรายได้จากแฟนๆให้กดโอนเงินมาเป็นรางวัล 打赏 ระหว่าง LIVE ...ซึ่งเฉิงเองก็บอกว่าไม่ได้รับเงินใดๆเลยจากสื่อออนไลน์หรือเน็ตไอดอล
13
เฉิงปวดใจมากที่ชื่อของเขากลายเป็นเครื่องมือหาเงินของพวกต้มตุ๋นหลอกลวงรวมถึงเน็ตไอดอลหิวแสงที่หลั่งไหลมาจากทั่วสารทิศ ขณะเดียวกัน เฉิงก็บอกว่าต่อให้เน็ตไอดอลเอาเงินที่ได้รับจากแฟนๆมาให้เขาก็ไม่รับ “ทำไมผมต้องแบมือรับเงินพวกนั้นด้วย ผมยังมีมือมีเท้ายังหาเงินเองได้”
3
สื่อออนไลน์และเน็ตไอดอลยังคงทะลักหลั่งไหลเข้ามาเรื่อยๆ ร้านของเฉิงตอนนี้ไม่อาจเปิดขายได้อีกเพราะพวกสื่อมารุมที่ร้านเขาจนถนนหน้าร้านไม่มีทางให้รถผ่าน ทางตำรวจจราจรก็เข้ามาจัดการขับไล่หลายครั้งแต่ก็ไม่เป็นผล สุดท้ายเฉิงยอมเสียสละเพื่อไม่ให้คนสัญจรไปมาในหมู่บ้านเดือดร้อนเลยปิดร้านชั่วคราว และย้ายไปทำบะหมี่ขายที่หน้าบ้านแทน ซึ่งก็จะมีกล้องจากมือถือราว 300-500 เครื่องมาตั้งถ่ายที่หน้าบ้านของเฉิงทุกวัน โดยจะเริ่มมาตั้งแต่ตีห้าของทุกวัน แม้ภายหลังจากที่ร้านปิดตอนเย็น พวกเน็ตไอดอลจำนวนหนึ่งก็ยังคงปักหลักอยู่เพื่อ LIVE หรือถ่ายคอนเทนต์ต่อ สร้างความเดือดร้อนและรำคาญให้แก่เพื่อนบ้านโดยรอบ บางทีถึงขั้นมาตั้งโต๊ะ LIVE ขายของหน้าบ้านเฉิงด้วยชุดแปลกๆตอนเที่ยงคืน...
18
แถมบริษัทเครือข่ายสัญญาณมือถืออย่าง China Telecom 中国电信 ก็เห็นถึงโอกาสทำพีอาร์ถึงขนาดเอารถขยายสัญญาณอินเทอร์เน็ตเข้ามาจอดไว้ที่ข้างบ้านเฉิงเลย ยิ่งอำนวยความสะดวกให้พวกเน็ตไอดอลได้ใจในการทำคอนเทนต์ต่อเพราะเน็ตแรงไม่มีสะดุดแม้ถ่ายออนไลน์ทีเป็นร้อยๆเครื่อง...ชีวิตส่วนตัวของเฉิง ภรรยา และลูกถูกพวกสื่ออนไลน์ตามเก็บตามถ่ายทุกเม็ด ไม่เว้นแม้ตอนทุกคนอยู่ในบ้าน ก็ยังมีคนมาแอบส่องตามช่องประตูหรือปีนต้นไม้มองเข้ามาที่หน้าต่าง...
7
แล้วชื่อของเฮียบะหมี่ก็ถูกกล่าวถึงทางสื่อกระแสหลักอีกครั้งเมื่อมีข่าวว่า มีบริษัท Media Agency เจ้าหนึ่งเข้าไปหลอกให้เฉิงเซ็นสัญญาความร่วมมือ ที่มีเนื้อความแนวว่าบริษัทจะเปิดแอคเคาท์ออนไลน์ให้เฉิง...ในชื่อเฮียบะหมี่แล้วแบ่งรายได้ให้เฉิงส่วนหนึ่ง ซึ่งข้อเท็จจริงคือเขาโดนคนของบริษัทดังกล่าวพาขึ้นรถ(กักขังหน่วงเหนี่ยว)แล้วบังคับให้เซ็นพร้อมกับขู่ว่าห้ามบอกใครแม้แต่คนในครอบครัว โดยหลังจากข่าวนี้ออกไป ก็มีการเรียกร้องจากชาวเน็ตและเหล่าแฟนคลับของเฮียบะหมี่ให้หน่วยงานด้านกฎหมายเข้าไปสอบสวนถึงความเป็นธรรมในเรื่องดังกล่าว แล้วความสงบสุขในหมู่บ้านและครอบครัวเฉิงจึงมาอยู่ในกระแสความสนใจของมวลชน
19
***หน่วยงานท้องที่เข้ามาจัดระเบียบกับชาวเน็ตจีนที่ไม่โอเคกับการล้ำเส้น
2
หลัง 2 สัปดาห์แห่งการรังควานที่ยาวนาน เกิดกระแสจากชาวเน็ตที่สนับสนุนให้ #Saveเฮียบะหมี่ ด้วยการรณรงค์ให้ช่วยกันเข้าไป Report เหล่าเน็ตไอดอลหรือสื่ออนไลน์ที่ละเมิดความเป็นส่วนตัวของเฉิงและครอบครัว มีการเข้าไปคอมเมนต์ด่าทอเหล่าพวกเน็ตไอดอลหิวแสง ส่วนคนในพื้นที่ก็รวมตัวกันไปร้องเรียนหน่วยงานท้องถิ่นเพื่อให้เข้ามาจัดการเรื่องดังกล่าวเพื่อคืนความสงบสุขให้หมู่บ้านและเฮียบะหมี่
10
ทาง Food Vlogger เผิงเจียเจีย เมื่อทราบถึงเรื่องราวทั้งหมดก็เดินทางเข้ามาแสดงความเสียใจกับเฮียบะหมี่ถึงหายนะที่ตนเองมีส่วนก่อขึ้น โดยเพื่อแสดงความรับผิดชอบ เธอได้ลบคลิปยอดวิว 200 ล้านใน Douyin ที่เป็นตัวปัญหาของเธอทิ้ง เพื่ออย่างน้อยจะได้ลดความร้อนแรงของกระแส และตัดการมองเห็นจากพวกเน็ตไอดอลที่ยังไม่ได้มาที่หมู่บ้าน
11
หน่วยงานตำรวจรวมทั้งองค์กรประจำตำบลก็ได้เข้ามาพูดคุยกับเฉิงและตัวแทนของพวกสื่อออนไลน์เพื่อจัดระเบียบความเรียบร้อย ด้วยมองว่า... ชื่อของ “เฮียบะหมี่” ช่วยดึงคนและรายได้เข้ามาในชุมชนมากกว่าผลเสีย จึงได้ข้อสรุปว่า
6
1. ทางหมู่บ้านจะมีการจัดอาสาสมัครช่วงเช้าเย็นเพื่อมาดูแลความเรียบร้อยของสื่อต่างๆที่เข้ามาทำข่าว, ทำคอนเทนต์หน้าบ้านเฉิง
5
2. มีการจัดลานจอดรถใหม่ในหมู่บ้านไว้ถึง 7 แห่งเพื่อรองรับนักท่องเที่ยวและสื่ออนไลน์ที่เดินทางมาทานบะหมี่ที่บ้านเฉิง
1
3. กรณีที่มีสื่ออนไลน์หรือเน็ตไอดอลมารุกล้ำความเป็นส่วนตัวของเฉิง สามารถร้องเรียนผ่านตัวแทนและอาสาสมัครซึ่งตำรวจในท้องที่จะเข้าไปดำเนินการอย่างเด็ดขาด
1
ณ วันนี้ เฉิงกับภรรยายังคงนวดแป้งดึงเส้นบะหมี่ และขายบะหมี่เนื้อชามละ 3 หยวนต่อไป หมู่บ้านหลินหยีมีคนรู้จักมากขึ้น เฉิงอวิ้นฟู่กลายเป็นไอคอนประจำหมู่บ้าน บ้านเฉิงกลายเป็น Landmark ให้นักท่องเที่ยวมาถ่ายรูปเช็คอิน มีคนจากทั่วสารทิศหลั่งไหลเพื่อมาดู “เฮียบะหมี่” ธุรกิจท่องเที่ยว ร้านอาหาร ร้านค้าในชุมชนกิจการดีขึ้น
7
มีการจัดระเบียบพื้นที่ของสื่อ ลานจอดรถ การจราจรใหม่ในหมู่บ้านใหม่เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวและสื่อที่จะมาหาเฮียบะหมี่ โดยมีการจัดอาสาสมัครหมู่บ้านมาดูแล
แต่กลับมีสิ่งที่แย่ที่สุดคือ...
5
ชาวบ้านที่เฉิงตั้งใจทำบะหมี่ให้กิน ไม่กล้าแวะมาทานแล้ว
 
รอยยิ้มของเฉิงกับภรรยาก็คงไม่เหมือนเดิมอีก...
5
เห้ออออ
Cr. Weibo – 紧急呼叫, 新京报, 有耳工作室
โฆษณา