ในสมัยพุทธกาลที่พระพุทธเจ้ายังทรงดำรงอยู่ ศาสนาพุทธยุคนั้นเป็นหนึ่งเดียวกัน 100 ปีต่อมาหลังจากที่พระองค์ปรินิพพาน เกิดการสังคายนาครั้งที่ 2 ผลที่เกิดขึ้นคือคณะสงฆ์แตกเป็น 2 นิกาย เพราะมีความคิดเห็นต่อพระธรรมวินัยต่างกัน นิกายแรก คือ
- เถรวาท ซึ่งนิยมนับถือแพร่หลายในศรีลังกา ไทย พม่า ลาว กัมพูชา
- มหายาน นิยมนับถืออย่างแพร่หลายในจีน ญี่ปุ่น เกาหลี เวียดนาม ไต้หวัน สิงคโปร์ ซึ่งมหายานนี้แยกย่อยไปอีกมาก ที่โดดเด่นนิกายหนึ่ง คือ วัชรยาน ซึ่งนิยมนับถือกันในทิเบต ภูฏาน มองโกเลีย และบางเมืองของรัสเซีย