เป็นเรื่องปกติที่เราจะหาเหตุผลเข้าข้างการกระทำของตัวเราเอง ไม่ว่ามันจะสมเหตุสมผลหรือไม่ก็ตาม ... แต่นั่นคือสิ่งที่ถูกต้องหรือไม่ เป็นอีกเรื่องหนึ่ง
#การยืนยันด้วยอคติเข้าข้างตนเอง (Self confirmation bias, confirmation bias) แบ่งได้ 3 ลักษณะใหญ่ๆ ได้แก่
1. #การหาข้อมูลอย่างมีอคติ คือ การเลือกค้นหาและนำเสนอเฉพาะข้อมูลหรือคำตอบที่เกิดประโยชน์เฉพาะต่อตนเองและพวกพ้องเท่านั้น แม้ว่าจะมีความจริงอีกด้านที่มีเหตุผลไม่น้อยไปกว่ากันก็ตาม เช่น บริษัทที่ปรึกษาเลือกจะนำเสนอข้อมูลเฉพาะด้านประโยชน์เพื่อให้ชาวบ้านเห็นด้วยกับโครงการ, ในการอภิปรายไม่ไว้วางใจ นักการเมืองเลือกนำเสนอข้อมูลด้านที่เป็นประโยชน์กับฝั่งตนเองเท่านั้น เป็นต้น
2. #การตีความอย่างมีอคติ คือ แม้จะมีหลักฐานเชิงประจักษ์หรือมีข้อมูลชุดเดียวกัน แต่ผู้คนที่มีความเชื่อ หรือมีวิธีคิด จุดยืนที่ต่างกัน ก็จะตีความเข้าข้างตนเอง จะเห็นได้ชัดในการตีความตัวบทกฎหมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งกฎหมายใหม่ หรือกฎหมายรัฐธรรมนูญที่เป็นกรอบกว้างๆ ทำให้ต่างฝ่ายต่างตีความไปคนละแบบ, อีกตัวอย่างหนึ่ง เช่น ปรากฎการณ์บั้งไฟพญานาคในแม่น้ำโขง บนคนตีความเป็นปรากฏการณ์ตามธรรมชาติ มีวิทยาศาสตร์รองรับ ขณะที่บางคนเชื่อว่าสิ่งนี้คือศรัทธาที่เหนือวิทยาศาสตร์ เป็นต้น
3. #ความทรงจำที่มีอคติ หรือเอนเอียงจากความจริง ไม่ใช่สิ่งที่บุคคลตั้งใจที่จะโกหกให้ต่างจากความเป็นจริง แต่ด้วยกระบวนทัศน์ กรอบคิด หรือมุมอง ทำให้บุคคลเพ่งความสนใจและเลือกที่จะจดจำบางสิ่งที่ตรงกับความคิดความเชื่อของเขาเท่านั้น ส่วนสิ่งอื่นก็ลายเป็นไม่เห็นหรือไม่ได้ยินไปโดยปริยาย
การยืนยันด้วยอคติเข้าข้างตนเอง ได้กลายเป็นส่วนประกอบสำคัญที่ทำให้ความขัดแย้งในสังคมทวีความรุนแรงขึ้น และหากเราได้ใคร่ครวญพิจารณาให้ดีแล้ว ก็ขอให้เชื่อเถอะว่าในสิ่งที่เรารู้ สิ่งที่เราเห็น สิ่งที่เราเชื่อ ย่อมมีอีกครึ่งหนึ่งที่เราไม่รู้ รู้แต่ทำเป็นไม่รู้ หรือมีคนปกปิดไม่ให้เราได้รู้ อย่างแน่นอนครับ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
