2 เม.ย. 2021 เวลา 11:11 • ประวัติศาสตร์
• ระบอบกษัตริย์ของฮาวาย สิ้นสุดลงได้อย่างไร?
1
แอดมินเชื่อว่าหลาย ๆ คน อาจจะเคยทราบมาก่อนแล้วว่า ก่อนหน้าที่ฮาวายจะกลายมาเป็นรัฐที่ 50 ของสหรัฐฯ นั้น ฮาวายเคยเป็นประเทศเอกราชที่อยู่ภายใต้การปกครองแบบกษัตริย์มาก่อน
1
ธงของฮาวาย
สำหรับในบทความนี้ แอดมินจะขอพาทุกคนย้อนกลับไปพบกับจุดเริ่มต้นของราชอาณาจักรฮาวาย และจุดจบที่ทำให้ฮาวายตกเป็นส่วนหนึ่งของสหรัฐฯ
เป็นเวลาหลายพันปีที่มีผู้คนอาศัยอยู่ในหมู่เกาะฮาวาย โดยพวกเขาเป็นกลุ่มคนที่มีเชื้อสายโพลีนีเซีย (Polynesian) อันเป็นเชื้อชาติหลักของผู้คนที่อาศัยอยู่ในบริเวณหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิก
ในอดีตฮาวายประกอบไปด้วยชนเผ่าต่าง ๆ มากมาย และยังไม่ได้รวมกันเป็นหนึ่งเดียว
จนกระทั่งในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 ราชอาณาจักรฮาวาย (Kingdom of Hawaii) ภายใต้การสถาปนาของพระเจ้าคาเมฮาเมฮาที่ 1 (Kamehameha I) ก็สามารถรวบรวมฮาวายให้เป็นปึกแผ่นได้สำเร็จ
2
พระเจ้าคาเมฮาเมฮา ปฐมกษัตริย์แห่งฮาวาย
นับแต่นั้นฮาวายจึงถูกปกครองภายใต้ระบอบกษัตริย์ของราชวงศ์คาเมฮาเมฮา (House of Kamehameha) สืบต่อมา
ตราแผ่นดินราชอาณาจักรฮาวาย
* ราชวงศ์คาเมฮาเมฮาครองอำนาจในฮาวายจนถึงปี 1873 ก่อนที่จะสืบทอดให้กับราชวงศ์คาลาอีมามาฮู (House of Kalaimamahu | 1873-1874) และราชวงศ์คาลาคาอัว (House of Kalakaua | 1874-1893) ตามลำดับ
ในช่วงกลางศตวรรษที่ 19 สหรัฐฯ ก็ได้เข้ามามีบทบาทและมีอิทธิพลในฮาวาย โดยเริ่มจากการเข้ามาทำธุรกิจน้ำตาลและเผยแพร่ศาสนา
ก่อนที่ในเวลาต่อมาสหรัฐฯ จะสร้างอิทธิพลในฮาวายมากยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการทำสนธิสัญญาต่าง ๆ กับทางรัฐบาลของฮาวาย รวมไปการสร้างชุมชนของชาวอเมริกันในฮาวาย
เรียกได้ว่าการเข้ามาของชาวอเมริกัน ได้สร้างผลกระทบและครอบงำทางด้านการเมือง ด้านเศรษฐกิจและด้านวัฒนธรรมของชาวฮาวายเลยทีเดียว
อิทธิพลของสหรัฐฯ ในฮาวายดำเนินอยู่เรื่อยมา จนในปี 1887 ได้เกิดการกบฎต่อต้านในตัวของพระเจ้าคาลาคาอัว (Kalakaua) กษัตริย์ของฮาวายในช่วงเวลานั้น (เชื่อกันว่ากลุ่มกบฏได้รับการสนับสนุนจากสหรัฐฯ)
พระเจ้าคาลาคาอัว
เพื่อเป็นการประนีประนอม พระเจ้าคาลาคาอัวจึงทรงยินยอมที่จะประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ซึ่งรัฐธรรมนูญฉบับนี้ ก็เรียกได้ว่าเป็นรัฐธรรมนูญที่เอื้อประโยชน์ให้กับชาวอเมริกันโดยเฉพาะกลุ่มนายทุนที่มีผลประโยชน์ในฮาวายเป็นอย่างมาก
2
ไม่ว่าจะเป็นการอนุญาตให้สหรัฐฯ สามารถสร้างท่าเรือของตนเองที่ฮาวายได้ ซึ่งก็คือท่าเรือเพิร์ลฮาร์เบอร์ (Pearl harbor) รวมไปถึงยังมอบอำนาจให้กับชาวอเมริกันในฮาวายมากยิ่งขึ้น
2
กระทั่งในปี 1891 พระเจ้าคาลาคาอัวสวรรคต พระเชษฐภคินี (น้องสาว) ของพระองค์ขึ้นครองราชย์สืบต่อมา ซึ่งก็คือ สมเด็จพระราชินีนาถลีลีโอกาลานี (Liliuokalani)
สมเด็จพระราชินีนาถลีลีโอกาลานี
โดยสิ่งแรกที่พระนางทรงทำทันทีหลังขึ้นครองราชย์ ก็คือการยกเลิกรัฐธรรมนูญปี 1887 และฟื้นฟูอำนาจของสถาบันกษัตริย์ขึ้นมาอีกครั้ง ภายหลังจากที่ในปี 1840 ฮาวายได้ประกาศว่าสถาบันกษัตริย์ของฮาวายจะอยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ
1
แต่สมเด็จพระราชินีนาถลีลีโอกาลานีก็ทรงครองราชย์ได้เพียงแค่ราวปีเศษ ๆ เท่านั้น ราชอาณาจักรฮาวายและระบอบกษัตริย์ของฮาวายก็ต้องพบกับจุดจบ
1
ในวันที่ 17 มกราคม 1893 ได้มีกองกำลังติดอาวุธที่เรียกตัวเองว่า คณะกรรมการความปลอดภัย (Committee of Safety) ซึ่งเป็นกลุ่มสมาคมของนักธุรกิจชาวอเมริกันในฮาวาย นำโดย แซนฟอร์ด บี. โดล (Sanford Ballard Dole) ก็ได้นำกำลังบุกเข้ายึดเมืองหลวงโฮโนลูลู และประกาศยึดอำนาจจากสมเด็จพระราชินีนาถลีลีโอกาลานี
3
ซึ่งการยึดอำนาจในครั้งนี้ ยังได้รับการสนับสนุนจาก จอห์น แอล. สตีเว่น (John L. Stevens) รัฐมนตรีของสหรัฐฯ ประจำฮาวาย รวมไปถึงกองกำลังนาวิกโยธินสหรัฐฯ อีกราว 300 นาย
1
Sanford B. Dole (บน) และ John L. Stevens (ล่าง)
เหตุการณ์ในครั้งนี้ นำมาซึ่งจุดจบของราชอาณาจักรฮาวาย และระบอบกษัตริย์ของฮาวาย ภายหลังการยึดอำนาจ ในปี 1894 โดลได้ประกาศจัดตั้งสาธารณรัฐฮาวาย (Provisional Government) โดยที่เขาดำรงตำแหน่งเป็นประธานาธิบดี
1
ก่อนที่ในปี 1898 ฮาวายจะถูกผนวกเป็นส่วนหนึ่งของสหรัฐฯ และในปี 1959 ฮาวายจะได้รับการยกสถานะเป็นรัฐที่ 50 ของสหรัฐฯ มาจนถึงปัจจุบัน
1
*** Reference
#HistofunDeluxe
โฆษณา