9 เม.ย. 2021 เวลา 11:40 • ประวัติศาสตร์
ความเป็นมา "จีน" ตั้งแต่จุดเริ่มต้นอารยธรรม สู่ยุคจักรวรรดิ จนถึงปัจจุบัน | ตอน รุ่งอรุณแห่งอารยธรรมจีน | Chinese's story The Series Ep.1
หลายท่านอาจได้รู้เรื่องราวประวัติศาสตร์จีนจากสื่อต่างๆ เช่น นิยาย ซีรี่ส์ ภาพยนต์ ที่มีฉากอยู่ในสมัยจักรวรรดิ ไม่ว่าจะเป็น ฉิน ฮั่น ถัง ซ้อง(ซ่ง) หมิง แมนจู(ชิง) โดยวันนี้ Around Us ได้รวบรวมเรื่องราว มานำเสนอให้ทุกท่านได้อ่าน
แผนที่ประเทศจีน
จุดเริ่มต้นของอารยธรรมจีน สามารถย้อนไปจนถึงยุคก่อนประวัติศาสตร์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ ตามลุ่มแม่น้ำฉางเจียง(แยงซี) และหวางเหอ(หวงโห) มีสังคมสองแบบ คือวัฒนธรรมหยางเซา และวัฒนธรรมหลงซาน เป็นที่เล่าขานสืบทอดกันมาในหมู่ชาวจีนว่า ตนเองเป็นลูกหลาน เหยียนตี้ และ หวงตี้ (炎帝子孙:Yándì zǐsūn) เมื่อประมาณ 4,000 ปีมาแล้ว และยังเชื่อเช่นนั้นจวบจนปัจจุบัน
จีนแบ่งยุคสมัยออกเป็น 3 ช่วงใหญ่ๆ ได้แก่ ยุคโบราณ ยุคจักรวรรดิ และยุคสมัยใหม่จนถึงปัจจุบัน
ในยุคโบราณแผ่นดินจีนบริเวณที่มีความสมบูรณ์ถูกยึดครองโดยกลุ่มชน ที่ในเวลาต่อมาจะพัฒนาเป็นชาวฮั่น โดยชนกลุ่มนี้เชื่อว่าบริเวณตนอาศัยอยู่คือศูนย์กลางของโลก และเรียกบริเวณนี้ว่า จงหยวน ซึ่งแปลตรงๆว่า ที่ราบตอนกลาง (ปัจจุบันคือบริเวณมณฑลเหอหนาน)
โดยยุคโบราณเริ่มตั้งแต่ เมื่อกลุ่มคนจากลุ่มน้ำมีการรวมกลุ่มกันสังคมซับซ้อนมากขึ้น จึงเริ่มมีระบบการปกครอง โดยเริ่มจากแบบสังคมชนเผ่า ที่มีหัวหน้าเผ่าเป็นผู้ดูแล สู่สังคมเมือง และกลายเป็นอาณาจักรในที่สุด ในยุคโบราณแบ่งออกเป็น 3 ราชวงศ์ กับ 2 ยุค
เขตแดนราชวงศ์เซี่ย ที่มา: วิกิพีเดีย
1.ราชวงศ์เซี่ย(夏朝:Xià cháo) (2100-1600 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
อาณาจักรแห่งแรกที่ถูกสถาปนาโดย พระเจ้าอวี่ ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์เซี่ย เป็นการเริ่มประเพณีการสืบราชสมบัติตามสายโลหิต ทำให้เกิดลักษณะการปกครองประเทศด้วยวงศ์สกุลเดียวขึ้นเป็นครั้งแรก ราชวงศ์เซี่ยมีประวัติยาวนานเกือบ 500 ปี มีกษัตริย์ปกครองทั้งสิ้น 17 องค์ จนกระทั่งพระเจ้าเจี๋ย มีนิสัยโหดร้าย ไร้คุณธรรม ผู้นำเผ่าซาง ชื่อ ทัง ผนึกกำลังกับเผ่าต่าง ๆ ทำสงครามขับไล่พระเจ้าเจี๋ย ราชวงศ์เซี่ยจึงล่มสลายอย่างสมบูรณ์
เขตแดนราชวงศ์ซาง ที่มา: วิกิพีเดีย
2.ราชวงศ์ซาง(商朝:Shāng cháo) (1600-1046 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
ผู้นำเผ่าซาง ชื่อ ซาง ได้ปราบดาภิเษกตนขึ้นเป็นกษัตริย์แห่งราชวงศ์ซาง โดยตั้งเมืองหลวงที่ เมืองปั๋ว (อยู่ในมณฑลซานตงปัจจุบัน) เริ่มมีการใช้ภาชนะสำริดอย่างแพร่หลายโดยเฉพาะประเภท ถ้วยสุรา กลองสำริด ซึ่งมีการขุดค้นพบเป็นหลักฐานกันมาก จนกระทั่งไปถึงพระเจ้าโจ้วหวัง ขูดรีดเงินทองจากราษฎรอย่างหนักเพื่อสร้างอุทยานแห่งใหม่ “酒池, 肉林” (Jiǔ chí,ròu lín) (สระสุรา, ป่านารี) ทำให้เผ่าโจวซึ่งอาศัยบนที่ราบสูงและมีกำลังเข้มแข็ง โดยผู้นำ ชื่อ จีฟา ได้รวมกำลังพลกับเผ่าอื่น เพื่อโจมตีกองทัพของพระเจ้าโจ้วหวังราชวงศ์ซางจึงล่มสลายลง
เขตแดนราชวงศ์โจว ที่มา: วิกิพีเดีย
3.ราชวงศ์โจว (周朝:Zhōu cháo) (1046-256 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
ราชวงศ์โจวแบ่งออกเป็น ราชวงศ์โจวตะวันตก และ ราชวงศ์โจวตะวันออก ซึ่งมีระยะครองแผ่นดินต่อเนื่องกัน 790 ปี (ยาวนานที่สุดในจีน) แบ่งราชวงศ์นี้ด้วยทิศทางของเมืองหลวงเป็นหลัก
ราชวงศ์โจวตะวันตก สถาปนาโดย จี ฟา หรือ พระเจ้าโจวอู่หวัง ราชวงศ์นี้ถือเป็นราชวงศ์แรกที่เริ่มใช้ระบบ ศักดินา และเป็นราชวงศ์แรกที่เริ่มแบ่งดินแดนออกเป็นแคว้นและแต่งตั้งเชื้อพระวงศ์แซ่เดียวกันขึ้นเป็น อ๋อง พร้อมกับส่งอ๋องเหล่านั้นไป ปกครองแคว้นต่างๆ ราชวงศ์นี้มีกษัตริย์ปกครองทั้งสิ้น 12 พระองค์ก่อนที่จะสิ้นสุดราชวงศ์ในรัชสมัยของ พระเจ้าโจวโยวหวัง
ราชวงศ์โจวตะวันออก พระเจ้าโจวผิงเป็นพระราชโอรสในพระเจ้าโจวโยวหวัง เมื่อราชวงศ์โจวตะวันตกล่มสลายลง พระองค์ย้ายเมืองหลวงมาอยู่ที่ ลั่วหยาง ราชวงศ์นี้เป็นราชวงศ์แค่ในนามเพราะองค์กษัตริย์ทรงไร้พระราชอำนาจที่จะปกครองเหล่าอ๋องต่างๆ ได้ เนื่องจากอ๋องต่างๆ ได้แข็งเมืองและทำสงครามแย่งชิงอำนาจกัน
เขตแดนของนครรัฐในยุคชุนชิว ที่มา: วิกิพีเดีย
ยุควสันตสราท หรือยุคชุนชิว (春秋:Chūnqiū) (770-256 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
เป็นชื่อยุคหนึ่งในราชวงศ์โจวตะวันออก ที่เรียกว่า วสันตสารท ซึ่งหมายถึง ฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วงนั้นมาจากคัมภีร์ของขงจื๊อ ซึ่งเป็นการเปรียบเปรยเหมือนกับนครรัฐต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นและดับไปเหมือนดั่งใบไม้ในช่วงฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง นับเป็นยุคสมัยที่ได้รับการกล่าวขานอย่างมาก เนื่องจากเป็นยุคที่นครรัฐรบกันด้วยกลอุบายที่แยบยล ก่อให้เกิดเป็นตำนานและเรื่องเล่าขานมากมาย อีกแง่หนึ่ง เป็นยุคที่เกิดนักปราชญ์บัณฑิต ซึ่งได้แต่งตำราหรือคำสอนต่าง ๆ ที่ตกทอดมาจนถึงปัจจุบัน เช่น ขงจื๊อ, เล่าจื๊อ, เม่งจื๊อ, ม่อจื๊อ เป็นต้น ในส่วนของปราชญ์แห่งสงคราม ก็คือ ซุนวู นั่นเอง
เขตแดนของนครรัฐในยุคจั้นกว๋อ ที่มา: วิกิพีเดีย
ยุครณรัฐ หรือยุคจั้นกว๋อ(战国:Zhànguó)(477-222 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
เป็นชื่อยุคย่อยหนึ่งในราชวงศ์โจวตะวันออก ต้นยุคชุนชิวแผ่นดินจีนมีประมาณสองร้อยนครรัฐ แต่สงครามแย่งชิงอำนาจหรือแผ่ขยายอิทธิพล จนกระทั่งเหลือเพียง 7 รัฐใหญ่ ที่นักประวัติศาสตร์จีนเรียกว่า เจ็ดมหานครรัฐแห่งยุคจั้นกั๋ว ได้แก่ รัฐฉี (齐:Qí), รัฐฉู่ (楚:Chǔ), รัฐเยียน (燕:Yàn), รัฐหาน (韩:Hán), รัฐเจ้า (赵:Zhào), รัฐเว่ย (魏:Wèi), และรัฐฉิน (秦:Qín) ยุคสมัยนี้มีสงครามดุเดือดระหว่างรัฐต่อเนื่อง รัฐฉินกับรัฐฉีได้รับการขนานนามเป็นสองรัฐมหาอำนาจฟากตะวันออกและฟากตะวันตก ยุคนี้สิ้นสุดโดยการรวบรวมแผ่นดินโดย อิ๋งเจิ้ง แห่งรัฐฉิน หรือที่รู้จักกันในนาม ฉินสื่อหวงตี้ (จิ๋นซีฮ่องเต้) โดยถือเป็นจักรพรรดิองค์แรกของจีน

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา