7 เม.ย. 2021 เวลา 04:00 • นิยาย เรื่องสั้น
ขอเทียนที่เสี่ยงทาย ดลให้คนรักข้า
รักเพียงแต่บุษบา ดั่งข้านี้ตั้งใจ
สวัสดีค่ะทุกคนพบกับวรรณคดีสไตล์อีกแล้วนะคะสองวันนี้วรรณคดีสไตล์เปิดเพลงมาในหัวข้อ อิเหนา ซึ่งทำไมทุกคนถามว่าถึงต้องพูดคุยสองวันค่ะคุณพรี่!!!! อย่าพึ่งใจร้อนค่ะ เนื่องจากบทละคร เรื่องอิเหนา เนี่ยมีทั้งหมด 20 ตอน และเป็นบทกลอนค่ะ วันนี้เราจะมาแนะนำผู้แต่งและตัวละครแต่ละท่านก่อนที่จะเข้าเรื่องกันไปค่ะถ้าพร้อมแล้วตามมาเลย เรื่องอิเหนามีมาตั้งแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี มีเรื่องเล่ากันว่าพระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศคือเจ้าฟ้าหญิงกุณฑลและเจ้าฟ้าหญิงมงกุฎ ทรงได้นางข้าหลวงมาจากปัตตานี นางข้าหลวงคนนี้ได้เล่านิทานปันหยีหรือเรืองอิเหนาของชวาถวาย เจ้าฟ้าหญิงกุณฑลทรงนำเค้าเรื่องมาแต่งเป็นบทละครเรื่องดาหลัง (อิเหนาใหญ่) ส่วนเจ้าฟ้ามงกุฎทรงแต่งเรื่องอิเหนา (อิเหนาเล็ก) ต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยได้ทรงพระราชนิพนธ์เรื่องอิเหนาเป็นบทละครสำหรับใช้แสดงละครรำ ในตอนท้ายของบทพระราชนิพนธ์ได้อ้างถึงเรื่องอิเหนาในสมัยอยุธยา เรื่องอิเหนา หรือที่เรียกกันว่านิทานปันหยีนั้น เป็นนิทานที่เล่าแพร่หลายกันมากในชวา เชื่อกันว่าเป็นนิยายอิงประวัติศาสตร์ของชวา ในสมัยพุทธศตวรรษที่ 16 ปรุงแต่งมาจากพงศาวดารชวา และมีด้วยกันหลายสำนวน พงศาวดารเรียกอิเหนาว่า “ ปันจี อินู กรัตปาตี” (Panji Inu Kartapati) แต่ในหมู่ชาวชวามักเรียกกันสั้นๆ ว่า “ปันหยี” (Panji) ส่วนเรื่องอิเหนาที่เป็นนิทานนั้น น่าจะแต่งขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 20-21 หรือในยุคเสื่อมของราชวงศ์อิเหนาแห่งอาณาจักรมัชปาหิต และอิสลามเริ่มเข้ามาครอบครอง นิทานปันหยีของชวานั้น มีด้วยกันหลายฉบับ แต่ฉบับที่ตรงกับอิเหนาของเรานั้น คือ ฉบับมาลัต ใช้ภาษากวีของชวาโบราณ มาจากเกาะบาหลี (ตลอดเวลาดิฉันคิดว่ารัชกาลที่ 2 เป็นคนแต่งทั้งหมด)
ตำแหน่งต่างๆในราชสำนักชวาของเรื่องนี้ แบ่งออกเป็น 4 หมวดหมู่(ตามมาค่ะ)
ตำแหน่งมเหสี มี๕ตำแหน่งตามลำดับ คือ
๑. ประไหมสุหรี ตำแหน่งพระมเหสีที่ ๑ หรืออัครมเหสีของกษัตริย์ชวาในวงศ์อสัญแดหวา
๒.มะเดหวี ตำแหน่งมเหสีกษัตริย์ชวาองค์รองจาก ประไหมสุหรี, เพี้ยนเสียงจาก มหาเทวี
๓.มะโต ตำแหน่งพระมเหสีที่ ๓ ของกษัตริย์ชวาในวงศ์อสัญแดหวา
๔.ลิกู ตำแหน่งพระมเหสีที่ ๔ ของกษัตริย์ชวาในวงศ์อสัญแดหวา
๕.เหมาหลาหงี ตำแหน่งพระมเหสีที่ ๕ ของกษัตริย์ชวาในวงศ์อสัญแดหวา
ตำแหน่งเสนาผู้ใหญ่ มี๔ตำแหน่ง คือ
๑.ปะเตะ ชื่อตำแหน่งขุนนาง เทียบสมุหพระราช
๒.ตำมะหงง เสนาบดี ตำแหน่งเสนาบดีผู้ใหญ่ทางทหารของชาวโบราณ เทียบสมุหกลา-โหม.
๓.ดะหมัง ตำแหน่งเสนาบดีผู้ใหญ่ฝ่ายปกครองของชวาโบราณเทียบสมุหนครบาล
๔.ยาสา ตำแหน่งหน้าที่ใกล้ชิดกษัตริย์ชวาโบราณ เป็นทำนองปุโรหิต.
ตำแหน่งพี่เลี้ยงพระโอรส มี๔ตำแหน่ง คือ (ชื่อน่าจะเป็นชื่อทางความหมายชวาและมาลายู สุดแท้ที่จะหาตำแหน่งมาเทียบได้)
๑.ยะรุเดะ
๒.ปูนตา
๓.กะระตาหลา
๔.ประสันตา
ตำแหน่งพี่เลี้ยงพระธิดา มี๔ตำแหน่ง คือ (ชื่อน่าจะเป็นชื่อทางความหมายชวาและมาลายู สุดแท้ที่จะหาตำแหน่งมาเทียบได้)
๑.บาหยัน
๒.สาเหง็ด
๓.ประเสหรัน
๔.ประลาหงัน
ว่าด้วยตัวละครของเรื่องนี้
อิเหนาหรือระเด่นมนตรี เป็นโอรสของท้าวกุเรปันและประไหมสุหรีนิหลาอระตา แห่งกรุงกุเรปัน อิเหนาเป็นชายรูปงามมีเสน่ห์ เจรจาอ่อนหวาน นิสัยเจ้าชู้ มีความเชี่ยวชาญในการใช้กริชและกระบี่เป็นอาวุธ ท้าวกุเรปันได้สู่ขอบุษบาหนึ่งหรัดธิดาของท้าวดาหาเป็นคู่ตุนาหงันของอิเหนาตั้งแต่เด็ก ครั้นอิเหนาโตเป็นหนุ่มได้พบ จินตะหราวาตีและหลงใหลนางมาก จึงปฏิเสธไม่ยอมแต่งงานกับบุษบา แต่พอได้พบกับบุษบาก็หลงรักนาง จนกระทั่งลักพาตัวนางไปขณะที่นางกำลังจะเข้าพิธีวิวาห์กับระตูจรกา ทำให้องค์ปะตาระกาหลาโกรธอิเหนาจึงบันดาลให้ลมหอบนางไปเสีย อิเหนาก็ปลอมตัวเป็นโจรป่าชื่อ มิสารปันหยี ออกติดตามหานางจนทั่วแผ่นดินชวาก็ไม่พบ จึงตัดสินใจบวชเป็นฤาษี ใช้ชื่อว่า กัศมาหรา ได้รับความทุกข์ทรมานใจแสนสาหัสกว่าจะได้พบนางบุษบาอีกครั้ง ภายหลังอิเหนาได้เป็นกษัตริย์ครองเมืองกุเรปันมีมเหสีถึง 10 องค์
บุษบา เป็นธิดาของท้าวดาหาและประไหมสุหรีดาหราวาตี แห่ง กรุงดาหาเมื่อตอนประสูติมีเหตุอัศจรรย์คือ มีกลิ่นหอมตลบอบอวลไปทั่วทั้งวัง ดนตรี แตรสังข์ก็ดังขึ้นเองโดยไม่มีผู้บรรเลง ประสูติได้ไม่นาน ท้าวกุเรปันก็ขอตุนาหงันให้กับอิเหนา บุษบาเป็นหญิงที่งามล้ำเลิศกว่านางใดในแผ่นดินชวากิริยามารยาทเรียบร้อย คารมคมคาย เฉลียวฉลาดทันคนใจกว้างและมีเหตุผล วิวาห์กับอิเหนา โดยนางได้ตำแหน่งเป็นประไหมสุหรีฝ่ายซ้าย
จินตะหราวาตี เป็นธิดาของระตูหมันหยากับประไหมสุหรีจินดาส่าหรีแห่งเมืองหมันหยา มีรูปโฉมงดงาม มีผิวสองสี นิสัยเจ้าอารมณ์ เอาแต่ใจตนเอง แสนงอน ช่างพูด ประชดประชัน บางครั้งก็ก้าวร้าวหยาบคาย จนแม้แต่อิเหนายังนึกเบื่อและรำคาญใจ มีตำแหน่งเป็นประไหมสุหรีฝ่ายขวาของอิเหนา
ท้าวกุเรปัน กษัตริย์ผู้ครองกรุงกุเรปัน มีมเหสี 5 องค์ ท้าวกุเรปันมีโอรสองค์แรกกับลิกู คือ กะหรัดตะปาตี และมีโอรสธิดากับประไหม สุหรีในเวลาต่อมาคือ อิเหนากับวิยะดา ท้าวกุเรปันมีน้องชายร่วมพระบิดามารดาเดียวกันอีก 3 องค์ ซึ่งได้เป็นกษัตริย์ครองเมืองต่างๆ คือ ท้าวดาหา , ท้าวกาหลัง และท้าวสิงหัดส่าหรี ท้าวกุเรปันนั้นทรงหยิ่งทระนงในศักดิ์ศรีของวงศ์อสัญแดหวา
ท้าวดาหา เป็นกษัตริย์ผู้ครองกรุงดาหา ท้าวดาหามีโอรสและธิดากับประไหมสุหรี 2 องค์คือ บุษบาหนึ่งหรัดกับสียะตรา ท้าวดาหาเป็นผู้มีใจยุติธรรม
ท้าวกะหมังกุหนิง ผู้ครองเมืองกะหมังกุหนิง มีน้องชาย 2 คนคือ ระตูปาหยังกับระตูประหมัน และมีโอรสชื่อวิหยาสะกำ ท้าวกะหมังกุหนิงเป็นคนที่รักลูกมาก ยอมทำให้ลูกได้ทุกอย่าง
วิหยาสะกำ เป็นโอรสของท้าวกะหมังกุหนิง ซึ่งเกิดจากประไหม สุหรีเป็นหนุ่มรูปงาม ผิวพรรณผุดผ่อง มีฝีมือในการใช้ทวนเป็นอาวุธ จึงเป็นที่สุดสวาทของพระบิดา พระมารดายิ่งนัก แต่วิหยาสะกำมีจิตใจอ่อนไหวมาก
ระตูปาหยัง เป็นอนุชาของท้าวกะหมังกุหนิง ครองนครปาหยัง ระตูปาหยังได้ช่วยพระเชษฐาในศึกกะหมังกุหนิง
ระตูประหมัน เป็นอนุชาของท้าวกะหมังกุหนิง ครองเมืองประหมัน ระตูประหมันได้ช่วยพระเชรษฐาในศึกกะหมังกุหนิง
สังคามาระตา โอรสของระตูปรักมาหงัน และเป็นน้องของมาหยารัศมี สังคามาระตาเป็นหนุ่มรูปงาม มีความเฉลียวฉลาด รอบคอบ แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้ เก่ง และกล้าหาญ ทั้งยังมีความซื่อสัตย์ และชำนาญในการใช้ทวนเป็นอาวุธ เป็นคู่คิดคู่ปรึกษาและช่วยเตือนสติอิเหนาได้หลายครั้ง
มาหยารัศมี เป็นธิดาของระตูปักมาหงันนางมีน้องชายคือ สังคามาระตา รูปโฉมของมาหยารัศมีงดงามมากเป็นกุลสตรีที่สงบเสงี่ยมเรียบร้อยไม่เห่อเหิมทะเยอทะยาน เชื่อฟังและยอมปฏิบัติตามคำสั่งฃองบิดามารดาและสามีแต่โดยดี มีตำแหน่งเป็นมะเดหวีฝ่ายซ้ายของอิเหนา
สะการะวาตี เป็นธิดาของท้าวปันจะรากันผู้เป็นพระเชษฐาของท้าวปักมาหงัน
สุหรานากง โอรสของท้าวสิงหัดส่าหรีที่เกิดจากประไหมสุหรี สุหรานากงปฏิบัติตนเป็นลูกที่ดีอยู่ในโอวาทของพระบิดาและพระมารดาอยู่เสมอ มีความกล้าหาญ และวางตนได้ย่างเหมาะสม
ระตูหมันหยา เป็นโอรสของท้าวมังกันแห่งเมืองมังกัน ระตูหมันหยาและประไหมสุหรีจินดาส่าหรีมีธิดาด้วยกันเพียงองค์เดียวคือ จินตะหราวาตี พระองค์มีจิตใจอ่อนแอไม่มีความเป็นนักสู้
ท้าวกาหลัง เป็นกษัตริย์ผู้ครองกรุงกาหลัง เป็นน้องของท้าวกุเรปันและท้าวดาหามีมเหสี 5 องค์ ครบตำแหน่งตามประเพณีของวงศ์อสัญแดหวา พระองค์มีธิดาที่เกิดจากประไหมสุหรีหนึ่งองค์ คือระเด่นสะการะหนึ่งหรัดและมีธิดากับลิกูหนึ่งองค์ คือบุษบารากา ท้าวกาหลังทรงมีจิตใจเมตตากรุณากับทุกคน
ประสันตา เป็นพี่เลี้ยงหนึ่งในสี่ของอิเหนา ซึ่งท้าวกุเรปันเลือกแต่ครั้งอิเหนาประสูติใหม่ๆ บิดาของประสันตาเป็นเสนาบดีตำแหน่ง ยาสา(ฝ่ายตุลาการ) ของกุเรปัน ประสันตามีนิสัยตลก คะนอง ปากกล้า เจ้าอารมณ์ ชอบพูดเย้าแย่เสียดสีผู้อื่นอยู่เสมอ และยัง เจ้าเล่ห์อีกด้วย
เห็นไหมทุกคนแค่ตัวละครและตำแหน่งก็ยาวแล้วพรุ่งนี้วรรณคดีสไตล์จะพาทุกคนเข้าสู่ดินแดนแห่งชวา ในวันนี้วรรณคดีสไตล์เอาน้ำจิ้มมาฝากแค่นี้ก่อนไว้พบกันพรุ่งนี้สวัสดีค่ะ
โฆษณา