10 เม.ย. 2021 เวลา 10:52 • ประวัติศาสตร์
ความเป็นมา "จีน" ตั้งแต่จุดเริ่มต้นอารยธรรม สู่ยุคจักรวรรดิ จนถึงปัจจุบัน | ตอน "ฮั่น" ผู้ก่อเกิดวัฒนธรรม "จีน" | Chinese's story The Series Ep.3
เมื่อหลิวปังเอาชนะเซี่ยงอวี่สำเร็จ จึงปราบดาภิเษกตนเองเป็นจักรพรรดิองค์แรกของราชวงศ์ฮั่น มีพระนามว่า สมเด็จพระจักรพรรดิฮั่นเกาจู โดยตั้งเมืองหลวงที่ ฉางอาน โดยยุคสมัยของราชวงศ์ฮั่นเป็นแบ่งสองยุคตามที่ตั้งของเมืองหลวง คือ ราชวงศ์ฮั่นตะวันตก และราชวงศ์ฮั่นตะวันออก โดยย้ายนครหลวงไปที่เมืองลั่วหยาง ซึ่งมีราชวงศ์ซินของหวังหมั่งมาคั่นเป็นระยะสั้นๆ
จักรพรรดิฮั่นเกาจู(หลิวปัง) ที่มา: วิกิพีเดีย
หลิวปังผู้ก่อตั้งราชวงศ์ฮั่นนั้น แต่เดิมเป็นเพียงชนชั้นขุนนางผู้น้อยสมัยราชวงศ์ฉิน เมื่อก้าวขึ้นสู่บัลลังก์จักรพรรดิยังคงยึดรูปแบบระบบบริหารการปกครองแบบเดียวกับราชวงศ์ฉิน แต่มีการยกเลิกกฎหมายที่ทารุณโหดร้ายบางส่วน อีกทั้งดำเนินนโยบายที่เป็นมิตรต่อราษฎร เช่น ลดการเก็บภาษีและการเกณฑ์แรงงาน จัดสรรที่ดินทำกินให้กับบรรดาทหารที่ร่วมรบ ควบคุมเหล่าพ่อค้าคหบดีไม่ให้ขึ้นราคาสินค้า ทำนุบำรุงการเพาะปลูก ทำให้สภาพสังคมได้มีเวลาในการฟื้นฟูและจัดระเบียบใหม่ และกลับสู่ความสงบสุข
‘กบฏ7แคว้น’ ในช่วงต้นราชวงศ์ฮั่นมีเหตุเนื่องจากได้มีการปูนบำเหน็จให้กับบรรดาขุนนางและเจ้านายเชื้อพระวงศ์จำนวนมาก ดังนั้นอำนาจของเจ้านายเหล่านี้จึงนับวันจะแกร่งกล้าขึ้น ในรัชสมัยจิ่งตี้จึงเกิดเหตุการณ์ขึ้น หลังจากกบฏถูกปราบราบคาบลง อำนาจจากส่วนกลางก็มั่นคงขึ้น อิทธิพลอำนาจของเหล่าขุนนางก็ลดน้อยถอยลง
จักรพรรดิฮั่นอู่ตี้ ที่มา: www.silpa-mag.com
จักรพรรดิฮั่นอู่ตี้ เป็นฮ่องเต้ราชวงศ์ฮั่น ที่ครองราชย์ยาวนานที่สุด ถือเป็นยุคทองของฮั่นตะวันตก ในรัชสมัยอู่ตี้ มีการกำหนดเหรียญกษาปณ์ขึ้นใช้ และแผ่ขยายอิทธิพล เส้นทางการค้าจากจีน ไปยังกรุงโรมแห่งโรมัน โดยการปราบอนารยชนเผ่าเร่ร่อน และเจรจาสงบศึกกับต่างประเทศตลอดเส้นทางการค้า มีสินค้าหลักคือ ผ้าไหม เกลือ และใบชา ส่งผลให้เศรษฐกิจของจักรวรรดิรุ่งเรือง ด้านความมั่นคง พระองค์ส่งกองทัพนับแสนบุกถึงกลางดินแดนของเผ่าซยฺงหนู ทำให้ชนเผ่านี้ต้องถอยไปทางเหนือของมองโกเลีย และมีการขยายดินไปยังอาณาจักรโกโชซอนและดินแดนของชนกลุ่มน้อย ในคาบสมุทรเกาหลี โดยจัดตั้งเป็นเขตปกครองพิเศษ ทำให้นักประวัติศาสตร์ยกย่องพระองค์เป็นมหาราช
จักรพรรดิซินเกาจู่(หวังหมั่ง) ที่มา: www.victorytale.com
ราชวงศ์ซิน (จีน: 新朝: Xīn Cháo) ถูกสถาปนาโดย จักรพรรดิซินเกาจู่ หรือ หวังหมั่ง เมื่อจักรพรรดิหยูจื่ออิงจักรพรรดิองค์ที่ 12 แห่งราชวงศ์ฮั่นตะวันตก ขึ้นครองราชย์เมื่อพระชนม์เพียง 7 พรรษา หวังหมั่งที่ดำรงตำแหน่ง อัครมหาเสนาบดี จึงปลดหยูจื่ออิงจากราชสมบัติและสถาปนาตนเองขึ้นเป็นจักรพรรดิซินเกาจู่ ตลอดรัชกาลเป็นรัชกาลที่อ่อนแอและเหี้ยมโหด เมื่อซินเกาจู่สวรรรคตลง ก็ทำให้ราชวงศ์ซินล่มสลายลง
จักรพรรดิฮั่นกวังอู่(หลิวซิ่ว) ที่มา: วิกิพีเดีย
หลิวซิ่ว ราชนิกูลองค์หนึ่ง ภายหลังราชวงศ์ซินล่มสลาย พระองค์ก็สามารถรบเอาชนะคู่แข่งได้และสถาปนาพระองค์เป็น จักรพรรดิฮั่นกวงอู่ ปฐมจักรพรรดิแห่ง ราชวงศ์ฮั่นตะวันออก และทรงย้ายเมืองหลวงจาก ฉางอัน มาสู่ ลั่วหยาง
ปีรัชสมัยที่ 12 ของกวงอู่ตี้ ก็สามารถปราบก๊กของกงซุนซู่รวมประเทศจีนกลับมาเป็นหนึ่งเดียวกัน ตามด้วยประกาศปลดปล่อยแรงงานทาส สร้างการชลประทาน รื้อฟื้นภาคการเกษตร
เมื่อมาสู่รัชสมัยหมิงตี้ ก็ยกเลิกการผูกขาดการค้า ทำให้บ้านเมืองและการค้าขายในยุคฮั่นตะวันออกเจริญรุ่งเรืองขึ้น เมืองลั่วหยังกลายเป็นศูนย์กลางการค้า ส่วนศูนย์กลางทางภาคใต้ก็มีความเจริญในด้านธุรกิจหัตถกรรม
รัชสมัยจางตี้ และเหอตี้มีการเดินทางติดต่อเชื่อมสัมพันธไมตรีดินแดนฝั่งตะวันตก เพื่อสานต่อแนวการค้าบนเส้นทางสายไหม
ในช่วงกลางของฮั่นตะวันออก ยังมีนักปราชญ์ที่มีชื่อเสียงอย่าง จางเหิงโดยเขาได้คิดประดิษฐ์เครื่องวัดตำแหน่งดวงดาวและเครื่องวัดแผ่นดินไหว ในรัชสมัยเหอตี้ ก็ยังมีไช่หลุน ผู้ซึ่งได้ปรับปรุงกรรมวิธีการผลิตกระดาทำให้ราคาถูกลง นอกจากนี้ องค์ความรู้ ในด้านการเกษตร การคำนวณและการแพทย์ ต่างก็ก้าวหน้า ศาสนาพุทธและเต๋าที่ทรงอิทธิพลทางความคิดก็พัฒนาเป็นวัฒนธรรมและวิถีชีวิตในสังคมจีน
เขตแดนราชวงศ์ฮั่น ที่มา: วิกิพีเดีย
หลังรัชสมัยเหอตี้ บรรดาเชื้อพระวงศ์และเหล่าขุนนางชั้นสูงต่างก็มีอำนาจที่เข้มแข็งมากขึ้น และมักผลัดกันหรือร่วมมือกันเข้ากุมอำนาจในระหว่างการผลัดแผ่นดินอยู่บ่อยครั้ง ส่งผลให้กลุ่มครอบครัวตระกูลใหญ่เข้ากุมอำนาจทางการเมือง ทำให้เกิดสภาพเป็นขั้วการเมืองแบบผูกขาด
ยุคปลายของฮั่นตะวันออก ได้เกิดกระแสการวิพากษ์การเมืองจากกลุ่มปัญญาชนและขุนนางผู้น้อยส่วนหนึ่งที่ไม่พอใจต่อการปกครองในสมัยนั้น จนเกิดวิกฤตทางการเมือง
เขตแดนของแคว้นในยุคสามก๊ก ที่มา: วิกิพีเดีย
เมื่อสิ้นรัชสมัยเหิงตี้ เหล่าขุนนางก็ยิ่งฮึกเหิมในอำนาจอำนาจบ้านเมืองล่มสลาย เกิดความเดือดร้อนไปทุกหย่อมหญ้าเมื่อถึงรัชสมัยหลิงตี้ เกิดกบฏโพกผ้าเหลืองทางภาคเหนือนำโดยเตียวก๊ก เข้าล้มล้างราชวงศ์ฮั่นตะวันออกเจ้าที่ดินที่มีกำลังกล้าแข็งต่อสู้แย่งชิงอำนาจ จนท้ายสุดหลงเหลือเพียง 3 กลุ่มอำนาจใหญ่นั่นคือ เว่ย สู่ และ อู๋ หรือที่รู้จักกันในนามของ "สามก๊ก" นั่นเอง
หลังจากนั้นเวลาต่อมาสุมาเอี๋ยนได้ล้มล้างราชวงศ์วุย กลืนดินแดนเสฉวนของจ๊กก๊ก และตีง่อก๊กจนแตกเป็นเหตุให้แผ่นดีนจีนที่ได้แตกออกเป็นสามก๊กกลับมารวมกันอีกครั้งซึ่งอยู่ภายใต้การนำของราชวงศ์ใหม่คือ ราชวงศ์จิ้น อันเป็นการล่มสลายของราชวงศ์ฮั่นในที่สุด

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา