เจาะเวลาหารถเก่า: ระบบความปลอดภัย Procon-Ten เมื่อการปกป้องชีวิตผู้ขับขี่ ไม่ได้จำกัดเฉพาะถุงลมนิรภัย
.
นึกภาพตามกูนะ และทีม HGR Channel มีเรื่องเล่าสั้นๆ เกี่ยวกับเทคโนโลยีนี้ครับ
.
หนึ่งในสาเหตุของการบาดเจ็บและเสียชีวิตของผู้ขับขี่เมื่อเกิดรถชนด้วยความเร็ว คือ การที่ตัวผู้ขับขี่พุ่งกระเด็นไปข้างหน้าอย่างแรงจนใบหน้า, หน้าอกกระแทกพวงมาลัย ซึ่งเข็มขัดนิรภัยก็พอช่วยได้ในระดับหนึ่ง แต่จะเป็นการดีหากจะมีอุปกรณ์อื่นช่วยเสริมการทำงานเพื่อลดการบาดเจ็บ
.
ในยุค 1980's นั้น BMW และ Mercedes-Benz ได้เริ่มนำถุงลมนิรภัยมาติดตั้ง เพื่อเป็นหมอนรองกระแทก แต่การที่ถุงลมจะหยุดตัวคนที่พุ่งมาให้หยุดได้ภายในระยะห่างไม่กี่สิบเซนติเมตรก่อนถึงพวงมาลัย ถุงลมจะนุ่มเป็นหมอนไม่ได้ (หยุดไม่อยู่) ต้องแข็งระดับหนึ่ง
.
ในการชนจริง ผู้ขับขี่มักจะบาดเจ็บเล็กน้อยจากการทำงานของถุงลมนิรภัย ประมาณ จุก หรือหน้าแหก (แต่ก็ยังดีกว่ากระแทกพวงมาลัยโดยไม่มีถุงลมที่จะถึงขั้นหน้ายุบหรือช้ำใน อันเป็นเหตุให้เสียชีวิตได้)
.
แต่ Audi นั้นคิดต่างครับ เขามองว่า เมื่อต้นเหตุอยู่ที่ผู้ขับขี่กระแทกพวงมาลัย แทนที่จะใช้ถุงลมมารองไว้ เราให้พวงมาลัยยุบหนีคนขับไปข้างหน้า ไม่ดีกว่าหรือ? พวกเขาจึงคิดค้นแกนพวงมาลัยแบบยุบตัวได้เมื่อเกิดอุบัติเหตุขึ้นมา เรียกว่า Procon-Ten
.
ในปัจจุบัน รถยนต์รุ่นใหม่ๆ ก็มีระบบแกนพวงมาลัยยุบตัวได้กันแล้ว แต่ทว่า แกนยุบตัวแบบรุ่นใหม่ๆ จะยุบตัวเมื่อตัวคนมากระแทกแล้ว มันจึงยุบตัวจากแรงกระแทกนั้นเพื่อลดการบาดเจ็บ แต่ Procon-Ten ของ Audi จะพิเศษตรงที่ "ยุบตัวได้เอง" ทันทีที่เกิดการชน ก่อนที่ตัวผู้ขับขี่จะพุ่งมาถึงพวงมาลัยด้วยซ้ำ
.
หลักการของระบบง่ายอย่างไม่น่าเชื่อ โดยเอาลวดสลิงพาดผ่านรอก ฝั่งหนึ่งจะยึดไว้ที่แกนพวงมาลัย อีกฝั่งยึดไว้ที่ชุดเกียร์ในห้องเครื่อง
.
เมื่อเกิดการชนหนัก ตัวถังยุบ ชุดเครื่องที่แข็งกว่าจะยุบกระเด็นมาข้างหลังโดยธรรมชาติ ซึ่งจังหวะนี้ชุดเกียร์จะดึงลวดฝั่งตัวเองมาข้างหลัง และลวดดังกล่าวจะ "ชักรอก" ดึงแกนพวงมาลัยไปข้างหน้า จนพ้นระยะกระแทกของผู้ขับขี่ โดยไม่ต้องรออาศัยแรงกระแทกจากคนในการยุบตัว
.
เป็นหลักการที่ง่าย แต่ช่วยลดการบาดเจ็บแล้วเสียชีวิตได้ดีไม่แพ้ถุงลมนิรภัย แม้มันไม่สามารถปกป้องได้ในกรณีที่ชนหนักชนิดที่ยุบถึงห้องโดยสาร (ในกรณีนั้น มีถุงลมนิรภัยก็ยากที่จะปกป้องผู้โดยสารเช่นกัน)
.
มันจึงเป็นระบบที่ Audi ภูมิใจนำเสนอตลอดมาตั้งแต่ปี 1986 (พ.ศ. 2529) รถยนต์ของ Audi ในยุคนั้น จะติดตั้งระบบ Procon-Ten นี้ โดยไม่ติดตั้งถุงลมนิรภัย เป็นเหตุผลด้านต้นทุน (ยกเว้นรุ่น Audi V8 ที่จะติดตั้งมาทั้งระบบ Procon-Ten และถุงลมนิรภัย เพราะเป็นรุ่นแพงที่สุด)
.
อย่างไรก็ตาม ระบบ Procon-Ten มีน้ำหนักมาก และมีต้นทุนสูง เนื่องจากเป็นระบบทางกล ต่างจากระบบถุงลมนิรภัยที่เป็นระบบทางเคมี-ไฟฟ้า นับวันจะมีราคาถูกลง จุดอวสานของระบบนี้จึงมาถึงในปี 1996 (พ.ศ. 2539) เมื่อความเชื่อมั่นของผู้บริโภคที่เชื่อมั่นในถุงลมนิรภัยมากกว่า Audi จึงเลิกผลิตเทคโนโลยีนี้ไป และบริษัทรถอื่นๆ ก็ไม่สามารถนำเทคโนโลยีนี้มาใช้ได้ เนื่องจาก Audi ได้จดสิทธิบัตรไว้แล้ว
.
Procon-Ten เคยติดตั้งในรถรุ่นต่อไปนี้ครับ
.
Audi 80 และ Audi 90 รุ่นปี 1986-1996 (ปัจจุบัน สองรุ่นนี้ยุบรวมเป็น Audi A4 เป็นรถคลาสเดียวกับ C-Class/Series 3)
.
Audi 100 และ Audi 200 รุ่นปี 1986-1994 (ปัจจุบัน สองรุ่นนี้คือ Audi A6 เป็นรถคลาสเดียวกับ E-Class/Series 5)
.
Audi V8 รุ่นปี 1988-1993 รุ่นนี้จะพิเศษหน่อยครับ มีทั้ง Procon-Ten และถุงลมนิรภัย ปลอดภัยเต็มพิกัด (ปัจจุบัน มันคือ Audi A8 เป็นรถคลาสเดียวกับ S-Class/Series 7)
.
ที่มา