ลำดับเหตุการณ์ 9/11 จากความขัดแย้งสู่ข้อตกลงสันติภาพ
World Trade Center and Pentagon attacked on Sept. 11, 2001 – Los Angeles Times https://www.latimes.com/travel/la-xpm-2001-sep-12-na-sept-11-attack-201105-01-story.html
เมื่อปีที่แล้วได้อ่านนิยายรักเรื่องหนึ่ง มีตัวเอกเป็นเจ้าหน้าที่ CIA เชี่ยวชาญตะวันออกกลาง ถูกส่งไปตามหาบินลาเดน และไปพบรักกับทหาร Special Force ที่อัฟกานิสถาน ซึ่งครึ่งแรกของเรื่องคนแต่งเอาเหตุการณ์จริงมาใช้ แล้วไปถึงบทหนึ่งว่าด้วยมีประเทศไทยไปเอี่ยวกับการตามหาบินลาเดนด้วย ที่ผ่านมาก็รู้แค่ว่าบินลาเดนเป็นหัวหน้ากลุ่มก่อการร้ายอัลกออิดะห์ ที่สั่งการโศกนาฏกรรม 9/11 เท่านั้นเอง ดูหนังเกี่ยวกับ 9/11 มาก็เยอะแยะ ขนาดใน Sherlock BBC ฉากที่เชอร์ล็อกเจอกับวัตสันครั้งแรก ยังถามเลยว่า Afghanistan or Iraq? แต่จับประเด็นไม่ได้สักทีว่าสาเหตุมันมายังไง เลยคิดลองจัดเป็นบันทึกความเข้าใจแบบสั้น ๆ เผื่อจะเข้าใจประเด็นต่าง ๆ มากขึ้น ตามข้างล่างนี้เลย
1919
ย้อนไปปีค.ศ. 1919 อัฟกานิสถานในตอนนั้นมีกษัตริย์ชื่อ Amanullah Khan เป็นผู้ปกครองประเทศ ผลงานของกษัตริย์องค์นี้คือ พาอัฟกานิสถานเป็นอิสรภาพจากประเทศอังกฤษ และนำวัฒนธรรมตะวันตกเข้ามา เช่นระบบการศึกษา โดยให้ผู้หญิงสามารถไปโรงเรียนได้ อีกทั้งผู้หญิงมีอิสระมากขึ้น เช่นการแต่งตัวให้เข้ายุคสมัย ไม่บังคับใส่ฮิญาบ ซึ่งในยุค 1920s จะเห็นได้ว่าแฟชั่นยุคนั้นผู้หญิงจะใส่ชุดเข้ารูปขึ้น เดรสเปิดแขน ซึ่งเป็นที่แปลกตาแปลกใจแก่ประชาชนชาวอัฟกานิสถาน
การแต่งตัวของผู้หญิงตะวันตกในยุค 1920s
ซึ่งการปฏิรูปนี้ สำหรับกลุ่มอนุรักษ์นิยมในประเทศถือเป็นเรื่องรับไม่ได้กันเลยทีเดียว การเปลี่ยนแปลงประเทศแบบปัจจุบันทันด่วนของกษัตริย์องค์นี้ ทำให้เกิดความไม่พอใจของกลุ่มต่อต้านการปฏิรูป จนนำไปสู่จลาจล และกษัตริย์ Amanullah Khan ต้องสละบัลลังก์และลี้ภัยไปอยู่ยุโรปจนถึงบั้นปลายของชีวิต การปฏิรูปต่าง ๆ ที่ท่านได้ริเริ่มไว้ได้ยุติลง
1933
บัลลังก์ที่ไร้กษัตริย์ทำให้เกิดความวุ่นวายเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง มีการสละบัลลังก์ ลี้ภัย แผนลอบฆ่า จนมาถึงปี 1933 มีกษัตริย์ชื่อ Mohammed Zahir Shah สามารถปกครองอัฟกานิสถานได้ยาวนานถึง 40 ปี
1973
40 ปีของการครองราชย์ของ Mohammed Zahir Shah ก็สั่นคลอนด้วยลูกพี่ลูกน้องของเขาเองชื่อ Mohammed Daoud Khan ที่ได้รับการสนับสนุนจากพรรคคอมมิวนิสต์ People's Democratic Party of Afghanistan (PDPA) กระทำรัฐประหาร เปลี่ยนประเทศเป็นสาธารณรัฐ และสถาปนาตนเองเป็นประธานาธิดีคนแรกของอัฟกานิสถาน เป็นการสิ้นสุดระบบกษัตริย์อย่างถาวร นำประเทศเข้าสู่ระบอบคอมมิวนิสต์
1978
พรรค PDPA คาดหวังว่าหมดระบอบกษัตริย์แล้วคอร์รัปชั่นจะหายไป แต่ความเป็นจริงไม่เหมือนที่คิด คอร์รัปชั่นกลับยังอยู่คงเดิมกับการปกครองของประธานาธิบดี Mohammed Daoud Khan นี้ ทำให้กลุ่ม PDPA ที่ได้รับการสนับสนุนจากสหภาพโซเวียต กระทำการปฏิวัติ ที่มีชื่อว่า การปฏิวัติเซาร์ (Saur Revolution) ส่งผลให้ ประธานาธิบดี Mohammed Daoud Khan และครอบครัวถูกสังหาร และสาธารณรัฐอัฟกานิสถาน และกลายเป็น สาธารณรัฐประชาธิปไตยอัฟกานิสถาน
จากนั้นผู้นำกลุ่ม PDPA ได้เข้ามาบริหารประเทศ ภายใต้นาย Nur Muhammad Taraki เป็นประธานาธิบดี ที่ยังมีความสัมพันธ์อันดีกับโซเวียตไม่เสื่อมคลาย นาย Taraki มีนโยบายปฏิรูปที่ดิน จำกัดการครอบครองที่ดินของแต่ละครอบครัว นโยบายที่ใส่ใจสิทธิสตรี ความเท่าเทียมทางเพศมากขึ้น และจะแยกอำนาจรัฐกับศาสนา ซึ่งนโยบายเหล่านี้ทำให้ประชาชนไม่พอใจ เกิดกลุ่มคนต่อต้านคอมมิวนิสต์ขึ้นมา ชื่อว่ากลุ่มมูจาฮีดีน (Mujahideen) โดยกลุ่มนี้ก่อตั้งขึ้นมาเพื่อต่อต้านรัฐบาลคอมมิวนิสต์ และได้รับการสนับสนุนอาวุธจากสหรัฐอเมริกา เพราะต้องการควบคุมระบอบคอมมิวนิสต์นั่นเอง
ด้วยเหตุนี้ ประธานาธิบดี Nur Muhammad Taraki จึงต้องไปพึ่งสหภาพโซเวียตเข้ามาช่วยปราบปราบมูจาฮีดีนนี้ จนทำให้เกิดสงครามโซเวียต-อัฟกานิสถานขึ้นในปี 1979
เฮลิคอปเตอร์รุ่น Mi-4 ของโซเวียต ถูกยิงตกด้วยกลุ่มมูจาฮีดีน
1979
นอกจากมูจาฮีดีนจะได้รับการสนับสนุนจากอเมริกาแล้ว ยังมีเพื่อนบ้านจากกลุ่มจิฮาด โดยมีสมาชิกเช่น โอซามา บิน ลาเดน (Osama bin Laden) จากซาอุดิอาระเบีย และยังมี อาบู มูซาบ อัล-ซาร์กาวี (Abu Musab al-Zarqawi) เข้ามาร่วมกลุ่มมูจาฮีดีนอีกคน ซึ่งต่อมาเขาได้ก่อตั้ง ISIS ที่มีบทบาทสำคัญในอิรักต่อมา
1980
ขณะนั้นประเทศใกล้เคียงกันคือ อิรักที่ปกครองโดยประธานาธิบดี Saddam Hussein และอิหร่านที่ปกครองโดย Ayatullah Khomeini เกิดการขัดแย้งกันในการใช้พื้นที่ขุดเจาะน้ำมันที่อ่าวเปอร์เซีย จนเกิดสงครามอิรัก-อิหร่าน
ผู้หญิงอิหร่านเข้าร่วมสงครามอิรัก-อิหร่าน ปี 1980
1988
บินลาเดนก่อตั้งอัลกออิดะห์ เข้าร่วมสนับสนุนกลุ่มมูจาฮีดีน
1989
- มูจาฮีดีนที่มี Ahmad Shah Massoud เป็นผู้บัญชาการ สามารถนำกลุ่มกองโจร (Guerrilla warfare) มาต่อกรกับโซเวียตได้ จนกระทั่งปี 1988 โซเวียตเซ็นอนุสัญญาเจนีวา และกลุ่มสนับสนุนก็ถอนกำลังออกจากอัฟกานิสถาน
สงครามโซเวียต-อัฟกานิสถานก็สิ้นสุดลงในปี 1989
- สิ้นสุดสงครามอิรัก-อิหร่าน โดยทั้งสองเซ็นสัญญาสงบศึกตามแผนสันติภาพของสหประชาชาติ
1990
เกิดสงครามอ่าวเปอร์เซีย ครั้งที่ 1 หลังอิรักไม่ประสบความสำเร็จในการเข้ายึดพื้นที่ขุดเจาะน้ำมันของอิหร่าน เลยเปลี่ยนแผนไปบุกคูเวตแทน ทำให้นานาประเทศ ทั้งประเทศเพื่อนบ้านเช่น ซาอุดิอาระเบีย และประเทศมหาอำนาจ อย่างสหรัฐอเมริกา เข้ามาช่วยเหลือคูเวต
บินลาเดนในตอนนั้นยังเป็นพลเมืองซาอุดิอาระเบีย ร้องขอราชวงศ์ซาอุไม่ให้พึ่งพากองกำลังจากอเมริกา และขอให้กลุ่มอัลกออิดะห์ของตนเข้าช่วยเหลือแทน แต่คำขอของบินลาเดนถูกปฏิเสธ ราชวงศ์ซาอุได้อนุญาตให้กองกำลังของสหรัฐอเมริกามาตั้งในประเทศได้ ซึ่งการนี้เป็นการขัดต่อวัตถุประสงค์หลักของกลุ่มอัลกออิดะห์ในการทำให้ดินแดนปราศจากต่างชาติในดินแดนของมุสลิม
1991
- ถึงแม้โซเวียตจะถอนกำลังออกจากอัฟกานิสถานไปแล้ว แต่มูจาฮาดีนก็ยังต่อต้านรัฐบาล รัฐบาลเองก็ยังได้รับการสนับสนุนจากโซเวียต
- สหภาพโซเวียตล่มสลาย
1992
มูจาฮีดีนสามารถเข้ามาล้มรัฐบาลของประธานาธิบดี Mohammad Najibullah ได้สำเร็จ และเกิดเป็นรัฐบาลแบบผสม (coalition) โดยตกลงให้รัฐบาลมีสมาชิกของมูจาฮีดีนเข้าไปร่วมด้วย นั่นก็คือ Ahmad Shah Massoud หนึ่งในหัวหน้ากลุ่มมูจาฮีดีน
1994
ความคับแค้นใจของบินลาเดนต่อราชวงศ์ซาอุยังไม่หมดไป เขาวิจารณ์ราชวงศ์ซาอุในแง่ร้ายอย่างต่อเนื่องในกรณีที่ราชวงศ์ให้อเมริกาเข้ามาแทรกแซงในประเทศ จนราชวงศ์ระงับสัญชาติซาอุดิอาระเบียของบินลาเดน และถูกขับออกจากประเทศไปอยู่อัฟกานิสถาน โดยบินลาเดนได้รับการต้อนรับอย่างดีจากตาลีบัน
1996
- อัฟกานิสถานปกครองด้วยรูปแบบผสมนี้ได้ 4 ปี กลุ่มตาลีบันก็เข้ามายึดครองกรุงคาบูล เมืองหลวงของอัฟกานิสถาน ต่อต้าน Ahmad Shah Massoud อดีตสมาชิกกลุ่มมูจาฮีดีน
- บินลาเดนประกาศสงครามกับสหรัฐอเมริกา
1998
- อัลกออิดะห์ระเบิดสถานทูตอเมริกาในประเทศเคนย่าและแทนซาเนีย มีผู้เสียชีวิต 224 คนและบาดเจ็บกว่า 5,000 คน
2000
- อัลกออิดะห์ระเบิดเรือดำน้ำ USS Cole ขณะเติมน้ำมันที่นอกชายฝั่งประเทศเยเมน มีทหารเรือเสียชีวิต 17 นายและบาดเจ็บ 37 นาย
ภาพความเสียหายของเรือดำน้ำ USS Cole
2001
- Ahmad Shah Massoud อดีตผู้นำกลุ่มมูจาฮีดีน ยังสู้กับตาลีบันด้วยกำลังอันน้อยนิด จนเมื่อ 9 กันยายน 2001 เขาถูกลอบสังหารโดยระเบิดพลีชีพจากกลุ่มอัลกออิดะห์ที่ปลอมตัวเป็นนักข่าวเข้าไป โดยมีบินลาเดนเป็นผู้ออกคำสั่ง เป็นการช่วยเหลือกลุ่มตาลีบัน
- 11 กันยายน 2001 เกิดเหตุการจี้เครื่องบินโดยกลุ่มอัลกออิดะห์ และพุ่งเข้าชนตึก World Trade Center และ Pentagon มีผู้เสียชีวิตราว 3,000 คน บินลาเดนออกตัวเป็นผู้รับผิดชอบการก่อการร้ายนี้
- พฤศจิกายน 2001 สหรัฐด้วยคำสั่งจากประธานาธิบดี จอร์จ ดับเบิลยู บุช ประกาศสงครามต้านก่อการร้าย (War on Terror) เปิดฉากบุกอัฟกานิสถาน เพราะเป็นประเทศที่ให้ที่พักอาศัย และเป็นที่ที่บินลาเดนสั่งการเหตุ 9/11 และขอให้ตาลีบันส่งตัวบินลาเดนให้อเมริกา แต่ตาลีบันปฏิเสธ จนเป็นการเปิดฉากสงครามกับตาลีบันเช่นกัน
2002
เจ้าหน้าที่ CIA จับเจ้าหน้าที่ระดับสูงของอัลกออิดะห์และเชื่อว่าใกล้ชิดกับบินลาเดนได้ที่ปากีสถาน และถูกส่งมาสอบปากคำและซ้อมทรมาณที่คุกลับ (Black Site) ในประเทศไทย
2003
- สงครามอ่าวเปอร์เซีย ครั้งที่ 2 สหรัฐบุกอิรัก ด้วยเหตุที่ได้รับแจ้งว่าประธานาธิบดีอิรัก Saddam Hussein มีอาวุธร้ายแรงที่พร้อมถล่มอเมริกา และจะช่วยปลดปล่อยประชาชนชาวอิรักจากเผด็จการของประธานาธิบดีคนนี้
2006
- Saddam Hussein ประธานาธิบดีอิรักถูกจับข้อหากระทำอาชญากรรมต่อมนุษยชาติ (Crime Against Humanity) และถูกตัดสินประหารชีวิต
2009
การตามหาบินลาเดนยังคงมีต่อเนื่อง CIA ได้เชิญนาย Humam Khalil Abu-Mulal al-Balawi มาที่ Camp Chapman ฐานของ CIA ในอัฟกานิสถาน
เขาอ้างว่ามีข้อมูลสำคัญในการตามหา Ayman al-Zawahiri สมาชิกระดับสูงของอัลกออิดะห์ ด้วยเหตุที่นายคนนี้เคยทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ CIA จนได้ความไว้ใจ CIA จึงไม่ได้ตรวจสอบอาวุธของ Al-Balawi ขณะพามาที่ฐานทำให้ไม่เห็นระเบิดที่ซ่อนในเสื้อ เมื่อเข้ามาถึงฐาน เขาได้จุดระเบิดพลีชีพ ทำให้เจ้าหน้าที่ CIA เสียชีวิต 9 ราย และบาดเจ็บอีก 6 ราย เป็นการสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ของฝ่าย CIA
2011
- บินลาเดนถูกสังหารโดยหน่วย Seal Team Six ที่ประเทศปากีสถาน สิ้นสุดการตามหาเป็นเวลา 10 ปี
สถานที่กบดานสุดท้ายของบินลาเดนที่ปากีสถาน
- ทหารสหรัฐถอนกำลังจากอิรัก ทำให้สิ้นสุดสงครามอิรักโดยปริยาย โดยสหรัฐไม่พบอาวุธร้ายแรงตามที่กล่าวหาไว้แต่อย่างใด
- Ayman al-Zawahiri ขึ้นเป็นหัวหน้าอัลกออิดะห์แทนบินลาเดน
2015
ชาย 2 นาย เข้าบุกสำนักงานชาร์ลี แอปโด สำนักพิมพ์นิตยสารล้อเลียนสังคม ที่กรุงปารีส ฝรั่งเศส มีผู้เสียชีวิต 12 ราย บาดเจ็บอีก 11 ราย สาเหตุคาดการณ์ว่าสำนักพิมพ์ทำการล้อเลียนนบีมุฮัมมัดอยู่หลายครั้ง อัลกออิดะห์แถลงว่าอยู่เบื้องหลังการบุกยิงนี้
2018
- Gina Haspel ขึ้นเป็นผู้อำนวยการ CIA ท่ามกลางคำวิพากษ์วิจารณ์ว่าเคยคุมคุกลับ (Black Site) ที่ประเทศไทยช่วง 2002 โดยคุกลับนั้นคาดว่าตั้งอยู่ที่จังหวัดอุดรธานี
- ค่ายรามสูร ณ จังหวัดอุดรธานีเปิดเป็นพิพิธภัณฑ์ให้ประชาชนทั่วไปเขาชมได้อย่างเป็นทางการ หลังจากเคยเป็นฐานทัพของทหารสหรัฐอเมริกายุคสงครามเวียดนาม และปิดตัวลงในปี 1976 มีการเปิดให้เข้าชมแก่ผู้ที่นัดล่วงหน้าเท่านั้น สื่อนอกลือว่าที่นี่อาจเป็นคุกลับของ CIA
2020
สหรัฐอเมริกาและกลุ่มตาลีบัน ลงนามในข้อตกลงสันติภาพ ที่กรุงโดฮา ของกาต้าร์ เมื่อวันที่ 29 กุมภาพันธ์ 2020 โดยในข้อตกลงคือยุติการสู้รบ ปล่อยนักโทษสงครามของแต่ละฝ่าย และสหรัฐกับ NATO จะถอนกำลังทหารออกทั้งหมดจากอัฟกานิสถานภายใน 14 เดือน ส่วนตาลีบันจะไม่ให้กลุ่มรุนแรง เช่น อัลกออิดะห์เข้ามาปฏิบัติการในอัฟกานิสถาน
ทูตพิเศษสหรัฐฯ และผู้ร่วมก่อตั้งกลุ่มตาลีบัน จับมือกันหลังลงนามในข้อตกลง
2021
- ประธานาธิบดีโจ ไบเดน เตรียมแถลงการณ์ถอนกำลังทหารสหรัฐทั้งหมดจากอัฟกานิสถาน โดยมีแผนจะถอนกำลังทหารทั้งหมดภายใน 11 กันยายนปีนี้ ปิดสงครามที่ดำเนินมากว่า 20 ปี
ปฏิเสธไม่ได้ว่าสาเหตุของ 9/11 ส่วนหนึ่งก็มาจากการแทรกแซงไปในประเทศต่าง ๆ รวมถึงอเมริกาเองก็ด้วย ส่วนกลุ่มหัวรุนแรงก็ใช้ศาสนามาเป็นข้ออ้างในการสู้รบ เกิดเป็นสาเหตุ Islamophobia ไปทั่วโลก ทั้งที่กลุ่มหัวรุนแรงนี้ไม่ได้เป็นตัวแทนของศาสนาอิสลามเลย
สุดท้ายนี้ได้แต่หวังว่าการถอนกำลังทหารของอเมริกาในปีนี้ จะช่วยนำสันติภาพแก่ชาวอัฟกานิสถานมาได้จริง ๆ
“You look at Islam and all you see is al-Qaeda, ISIS, Boko Haram. You see the loudest, worst parts, and you erase a billion other believers who don’t share any of those beliefs. You don’t see nuance when you look at The Other. You just see an enemy.” (Whisper, Tal Bauer (2018))
อ้างอิง
รูปภาพ
ปกเรื่อง: World Trade Center and Pentagon attacked on Sept. 11, 2001 – Los Angeles Times
Dress History 1920s
Mi-4 Helicopter shot down by Mujahideen fighters during Soviet-Afghan war
Women Who Fought In Iran-Iraq War Search For Recognition
SEAL Team 6 by the Numbers
เนื้อหา
- War Since 1900, Jeremy Black, 2010, Thames & Hudson
- กษัตริย์อมานุลเลาะห์ ข่านแห่งอัฟกานิสถาน (Amanullah Khan of Afghanistan)
- ความขัดแย้งในตะวันออกกลางและการก่อการร้าย วันที่ 21 ต.ค.63 โดย DLTV มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม
- Revolution and counterrevolution in Afghanistan
- Saur Revolution
- สาเหตุที่โอซามา บิน ลาเดน ก่อให้เกิดวินาศกรรม 9/11 โดย โกวิท วงศ์สุรวัฒน์
-ใครคือตาลิบัน และทำไมอัฟกานิสถานถึงมีสงคราม (ฉบับย่อ)? ตอน 1 โดย Wannasingh Prasertkul
- ใครคือตาลิบัน และทำไมอัฟกานิสถานถึงมีสงคราม (ฉบับย่อ)? ตอน 2 โดย Wannasingh Prasertkul
- ทำความรู้จัก จีนา แฮสเปล ว่าที่ ผอ.ซีไอเอ คนใหม่ ผู้เคยคุม "คุกลับ" ในไทย
- ตาลีบันกับสหรัฐฯ ลงนามใน 'ข้อตกลงนำสันติภาพ' มาสู่อัฟกานิสถาน กว่าจะมาถึงวันนี้ เกิดอะไรขึ้นบ้าง
- Biden will withdraw all U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, 2021
- 68
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
