"ตะพุ่นหญ้าช้าง กับ ไฮโซทั้ง 7"
“ตะพุ่นหญ้าช้าง” เป็นคำโบราณที่ใช้ในสมัยอยุธยา ที่หลายคนได้รู้จักจากละครทีวีอิงประวัติศาสตร์ หมายถึง คนของหลวง หรือคนที่ต้องราชอาญา ให้ไปเป็นนักโทษ ทำหน้า ที่เกี่ยวหญ้าให้ช้างหลวงกิน บางครั้งคำนี้ก็ถูกเรียกสั้น ๆ ว่า "ตะพุ่น" (Tapoon ya chang = ancient criminal penalty consisting of cutting grass for the royal elephants)
ภารกิจหลักของตะพุ่น ถือว่าเป็นงานหนักเอาการ ต้องทำงานหาอาหารให้ช้างอย่างไม่หยุดมือ เพราะช้าง เป็นสัตว์ใหญ่ขนาดจัมโบ้ ต้องกินอาหารในปริมาณมาก
และราชสำนักกรุงศรีฯ ต้องใช้ช้างจำนวนมากมายในกองทัพสยาม* เพื่อการทำศึก เพื่อลำเลียงเสบียง ขนอาวุธยุทโธปกรณ์เช่น ปืนใหญ่ฯ หรือเพื่อการส่งออกช้างไปขายทางดินแดนแถบอินเดีย
ข้ารอ" ตะพุ่นหญ้าช้าง""ระดับกิตติมศักดิ์ อยู่นา... Cr: ภาพจาก Internet
ช้างตัวหนึ่ง ต้องมีตะพุ่นหาอาหารให้ช้างถึง 2-3 คน นอกจากนี้ ตะพุ่นหญ้าช้าง ยังถูกควบคุมให้ทำงานโดยผู้คุมนักโทษโดยตลอด ทุกเช้าต้องออกไปหาอาหารให้ช้าง แล้วแบกหามกองหญ้าพืชผัก กลับมายังที่โรงช้างไว้ให้ช้างกิน ส่วนอาหารของตัวเอง ตะพุ่นต้องห่อมากินจากบ้าน และไม่มีรายได้ใด ๆ จากหลวง
ช้างโตเต็มวัน ตัวหนึ่งกินอาหารถึงวันละ 150 กก.หรือมากกว่า Cr. ภาพจาก Internet
เมื่อควาญช้างนำช้างไปอาบน้ำ ตะพุ่นก็ต้องตามไปช่วยอาบน้ำ แล้วเดินตามดูแลช้างกลับเข้าโรงช้าง จึงเสร็จงานของแต่ละวัน
*ศักราช 954 สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงยกทัพจะไปตีเอาเมืองตองอู ทรงแต่งตั้งกองทัพมหาคชสาร เป็นพลช้างเครื่องถึง 800 ช้าง(1)
**ราชสำนักอยุธยา ส่งออกช้างไปขายต่างประเทศจำนวนมากที่สุด ในสมัยราชวงศ์ประสาททอง ถึงมีการเรียกว่า "ยุคทองแห่งการค้าช้างศึก"(2)
โทษในสมัยโบราณ มักไม่มีกำหนดกฎเกณฑ์ว่าต้องรับโทษนานเท่าใด ตะพุ่นหญ้าช้าง จึงต้องทำงานหนักเหมือนทาสทุกวันตลอดเวลา หากข้าหลวงคนใดถูกลงโทษให้เป็นตะพุ่นหญ้าช้างตลอดชีวิต ถือว่าเป็นการลงโทษขั้นยาแรงสุด เลยทีเดียว
พวกเราก็รอ" ตะพุ่นหญ้าช้าง""ระดับคริสตัลอยู่นา
สมัยกรุงศรีอยุธยา เล่ากันว่า บรรดานักโทษที่ถูกลงอาญาให้เอาตัวลงหญ้าช้าง หรือเป็น”ตะพุ่นหญ้าช้าง” สาเหตุมาจากการทำผิดฐานร้ายแรง เช่นกัน อาทิเช่น เป็นกบฏ ผิดกฎมณเฑียรบาล หรือ ประพฤติผิดพระราชบัญญัติ (พรบ.) ฯลฯ
สมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น 3 สค. พศ. 2354 มีการออกตราพระราชกำหนด(พรก.)ห้ามสูบและซื้อขายฝิ่น
ผู้ใดทำผิด พรก. มีโทษเฆี่ยนหลัง ๙๐ ที ให้ตระเวนบก ๓ วัน ตระเวนเรือ ๓ วัน ริบราชบาตรทรัพย์สินกลับเป็นของหลวง แล้วส่งตัวไปเป็น “ตะพุ่นหญ้าช้าง”!
นิยายอิงประวัติศาสตร์ ยังกล่าวถึง การทำโทษเป็นตะพุ่นหญ้าช้าง ไว้หลายเรื่อง
-ใน”ขุนศึก”บทประพันธ์ของไม้ เมืองเดิม “เสมา”ของแม่หญิงเรไร ซึ่งเป็นขุนนางทหาร ที่ถูกทำโทษนี้ เพราะไม่ตั้งใจทำศึกกับพระยาละแวก ทำให้กองทัพสยามพลาดพลั้งต่อเขมร
-ใน “ข้าบดินทร์” บทประพันธ์ของ วรรณวรรธน์ คุณพี่"เหม"ของน้องลำดวน ซึ่งมีพ่อเป็นขุนนาง ครอบครัวถูกริบราชบาตรเข้าหลวง แล้วทั้งครอบครัวไปเป็นตะพุ่นหญ้าช้าง โทษฐานทำร้ายฝรั่งวิลาสคนสำคัญของสยาม
ในสมัยกรุงเทพฯ เมษา 2564 ตามข่าวที่หนึ่งในกลุ่มไฮโซทั้ง 7 ฝ่าพรก.ฉุกเฉินไปเขมร ไปติดเชื้อโควิทสายพันธุ์อังกฤษมา แล้วแวะทักทายน้อง ๆ ที่คริสตัล ส่งผลให้โควิทแพร่ระบาดระลอกครั้งที่ 3 มีผู้เสียชีวิตมากขึ้น แล้วที่สำคัญ ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจครั้งใหญ่
-พี่วินมอนเตอร์ไซน์ ออกวินหากินไม่ได้
-พี่แท็กซี่ ขับรถเวียนไปเวียนมา ไร้ผู้โดยสารเรียก
-ป้าขายข้าวแกงในตลาด ไม่มีคนมากิน
-ร้านค้าย่อย ต้องปิดร้านซ้ำแล้วซ้ำเล่า
-ร้านค้าในตลาดนัดจตุจักร ตลาดน้ำ ตลาดขายของกลางคืน ก็เลิกขายกันเป็นร้อยเป็นพัน เพราะได้ออกไปขาย แต่ไม่มีคนกล้าออกมาซื้อ
-ไม่มีใครจ้างงาน หางานทำไม่ได้ ชาวบ้านส่วนใหญ่ต้องอยู่ในภาวะ"จนตรอก"
-เดือดร้อนลามไปถึงช้าง เพราะไม่มีนักท่องเที่ยว ควาญช้างและช้างต้องตกงาน
ไม่มีรายได้ ล่าสุดมีข่าว ควาญช้างไม่มีค่าจ้างรถบรรทุกช้างกลับบ้าน ช้างต้องเดินตามควาญกลับ เดินบนถนนซีเมนต์ร้อน ๆ เป็นหลายร้อยกิโล
เพราะถ้าช้างยังอยู่สถานที่ท่องเที่ยว ควาญไม่มีรายได้ ช้างอยู่ไปก็ไม่มีอาหารกิน
แต่พวกต้นตอ ไฮโซทั้ง 7 รวมถึงข้าราชการกลุ่มที่ไปติดเชื้อต่อมา เพราะไปเที่ยวแหล่งอโคจรเครือเดียวกัน ทำผิด พรก ฉุกเฉิน น่ะ
-แค่แจ้งไทม์ไลน์.. ..เข้านอนรักษาโรงพยาบาลเอกชน
-ถึงปลายเดือนรับเงินเดือนรัฐตามปกติ
..ถามจริง จบแค่นี้หรือ?
คนของหลวงทำผิด พรก.ฉุกเฉิน เสียเอง หากเป็นสมัยอยุธยา ผิดต่อแผ่นดินขนาดนี้ น่าจะต้องโดนลงอาญานี้สถานเดียว :
ปลดยศ ริบทรัพย์ และส่งตัวไปเป็น "ตะพุ่นหญ้าช้าง ตลอดชีวิต"
...................กวีธารา.................
ในฐานะกวีธาราเป็น Elephant F.C. หากผู้อ่านชื่นชมในบทความของกวีธารา
และต้องการส่งกำลังใจให้กับผู้เขียน ขอเชิญบริจาคสมทบทุนช่วยเหลือช้าง/ให้อาหาร ช้างได้ที่ ชมรม ช.ช้างชรา (Elephant World)อ. เมือง จ.กาญจนบุรี หรือชมรมอนุรักษ์ช้างต่าง ๆ ทั่วประเทศ
กวีธารา เป็นร้านค้าแนวอนุรักษ์ ขายโปสการ์ด&ถุงผ้าภาพลิขสิทธิ์ Handmade อยู่ตลาดน้ำลัดมะยมโซน7 พุทธมณฑลสาย 1 กทม.(*ขณะนี้ร้านปิดเพราะวิกฤติโควิท)
หรือท่านสามารถสั่งซื้อได้ที่ : https://shopee.co.th/kwtara
ร้านรับสั่งทำถุงผ้าลดโลกร้อน+screen โลโก้ ติดต่อ Line ID kaweetara
ขอแนะนำบทความอื่น ๆ ที่ทางกวีธาราตั้งใจเขียน รวบรวม แชร์ไว้ โดยมีเนื้อหาน่าสนใจไม่แพ้กันเช่นกันนะคะ ติดตามที่ https://www.blockdit.com/kaweetara
ขอขอบคุณแหล่งข้อมูลอ้างอิง:
- "ตะพุ่น" องค์ความรู้ ภาษา วัฒนธรรม โดยสำนักงานราชบัณฑิตยสภา,
นสพ.เดลินิวส์ 25 พค 2561 หน้า 23
- (1) พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพนฯ
- (2) ติดตามเรื่องราว การค้าช้างศึก เพิ่มเติมในบทความblockdit"ช้างส่งออก"ของกวีธารา
- พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถาน พ.ศ. 2554
- ราชบัณฑิตยสถาน, 2539,หน้า 333
- "เหตุการณ์ในอดีตประจำเดือน สิงหาคม"โดย... พระมหาบุญโฮม ปริปุณฺณสีโล (ไชยฤทธิ์) วัดท่าไทร จ.สุราษฎร์ธานี
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
