ผมพบว่าผู้คนจำนวนไม่น้อยสับสนและเข้าใจผิดว่า “ถอดบทเรียน” และ “สรุปงาน” เป็นสิ่งเดียวกัน ทั้งที่ทั้งสองอย่างมีความแตกต่างกันอยู่ไม่น้อย
การสรุปงาน จะมุ่งเน้นไปที่ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นว่าใครทำอะไร กับใคร ที่ไหน อย่างไร เกิดผลอะไร รูปธรรมที่ออกมามักจะเป็นรายงานการประชุม รายงานผลการปฏิบัติงาน รายงานโครงการ เป็นต้น
การถอดบทเรียน จะมุ่งเน้นวิเคราะห์ว่าปรากฏการณ์หรือผลที่ได้นั้นเกิดขึ้นมาได้อย่างไร มีเงื่อนไขหรือปัจจัยอะไรที่เกี่ยวข้อง เป็นเหมือนสิ่งที่อยู่ภายใต้ภูเขาน้ำแข็ง หากไม่คิดวิเคราะห์ก็จะไม่เห็นและไม่เข้าใจ ส่วนความรู้ที่ได้ก็จะนำไปสู่การพัฒนางานในระยะต่อไปให้ดีขึ้น
แต่ผู้คนจำนวนไม่น้อยมักจะทำแค่ “สรุปงาน” แต่เข้าใจไปเองว่าสิ่งที่ทำอยู่คือ “การถอดบทเรียน”
ด้วยเหตุนี้ เราจึงต้องทำความเข้าใจเสียใหม่ว่าสองอย่างนี้มีความแตกต่างกัน และอยู่ในระดับข้อมูลที่ต่างกันด้วย
สาระจากการสรุปงาน ส่วนใหญ่จะอยู่ในระดับข้อมูลหรือสารสนเทศ เป็นการรวบรวมข้อมูลจากต้นจนจบ ทำอะไร เกิดผลอย่างไร แม้ในการสรุปงานบางครั้งจะมีการวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน หรือปัญหาอุปสรรคอยู่บ้าง แต่นั่นเป็นเพียงการรวมรวมและวิเคราะห์ข้อมูลในระดับพื้นฐานเท่านั้น และที่สำคัญบางครั้งจะพบว่าการสรุปงานมักจะทำโดยการมอบหมายหรือทำโดยใครคนใดคนหนึ่งเพื่อให้ได้รายงานตามที่ระบุไว้โดยไม่ได้มีส่วนร่วมจากผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง
ส่วนการถอดบทเรียน จะให้ความสำคัญกับการวิเคราะห์ข้อมูลอย่างละเมียดละไม โดยมีมุมมองที่หลากหลายจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ทั้งนี้ในการถอดบทเรียนจะมีการรวบรวมข้อมูลจากต้นจนจบ รวบรวมผลที่เกิดขึ้น มีการวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน และปัญหาอุปสรรคเช่นเดียวกับการสรุปงาน แต่สิ่งที่การถอดบทเรียนต้องวิเคราะห์ให้ลึกหรือไปไกลกว่าการสรุปงาน คือ การวิเคราะห์ให้เห็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องทั้งโดยตรงและโดยอ้อมต่อปรากฏการณ์และสิ่งที่เกิดขึ้น
สิ่งสำคัญคือต้องถอดบทเรียนแล้วต้องได้ “บทเรียน” ซึ่งจะกลายเป็นแนวทางที่จะทำให้เราเชื่อมั่นว่าเราควรทำหรือไม่ทำสิ่งใดต่อไปในอนาคต ซึ่งความหมายของ “บทเรียน” นั้น จะกล่าวถึงในครั้งต่อไป
ที่มา : หนังสือ "บทเรียนจากการถอดบทเรียน" โดย พีธากร ศรีบุตรวงษ์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
