ກະເພາະອາຫານ ແລະ ຫນ້າທີ່ກະເພາະອາຫານ
ກະເພາະອາຫານ (stomach) ເປັນອະໄວຍະວະຫນຶ່ງໃນລະບົບທາງເດີນອາຫານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຂະບວນການຍ່ອຍອາຫານ ໂດຍຈະຕັ້ງແນວສະຫລ່ຽງຢູ່ບ່ອນບໍລິເວນຕຳແຫນ່ງລິ້ນປີ່ ແລະ ບໍລິເວນສາຍບື ຄວບຄຸມໄປເຖິງດູກຄ້າງເບື້ອງຊ້າຍ ແລະ ຢູ່ໃຕ້ກະບັງລົມ.
ຮູບຮ່າງ ຂະຫນາດ ແລະ ຕຳແຫນ່ງກະເພາະອາຫານ ຈະປ່ຽນແປງໄປຕາມປະລິມານອາຫານທີ່ມີຢູ່ພາຍໃນກະເພາະອາຫານ, ລັກສະນະຮູບຮ່າງຂອງຄົນ ແລະ ຕຳແຫນ່ງຂອງຮ່າງກາຍ ເຊັ່ນ:
1. ເມື່ອຢູ່ໃນທ່າຢືນ ກະເພາະອາຫານຈະເຄື່ອນຫ້ອຍລົງຕ່ຳ ແຕ່ຖ້າຫາກຢູ່ໃນທ່ານອນ ກະເພາະອາຫານເຄື່ອນຢູ່ສູງຂຶ້ນ.
2. ຄົນຕຸ້ຍຈະມີຕຳແຫນ່ງກະເພາະອາຫານຢູ່ຕາມແນວຂວາງ ແຕ່ຄົນຈອຍກະເພາະອາຫານຈະຢູ່ຕາມແນວຕັ້ງ.
3. ເມື່ອກະເພາະອາຫານວ່າງ ກະເພາະຈະຫົດຕົວລົງ ເບິ່ງຄືຮູບຮ່າງຄ້າຍຄືຄຽວກ່ຽວເຂົ້າ ຫລືອີກຢ່າງຄືຮູບໄສ້ກອກ ຊຶ່ງຈະມີຂະຫນາດບັນຈຸປະມານ 50 cm³ ແຕ່ເມື່ອກະເພາະອາຫານໄດ້ຮັບອາຫານເຂົ້າໄປ ກ້າມເນື້ອກະເພາະອາຫານກໍຈະຂະຫຍາຍຕົວອອກເພື່ອຮອງຮັບອາຫານໃຫ້ໄດ້ຫລາຍຂຶ້ນ ຊຶ່ງກະເພາະອາຫານເມື່ອຂະຫຍາຍຕົວຈະສາມາດບັນຈຸອາຫານໄດ້ຫລາຍເຖິງ 2.000-3.000 cm³ ຫລື 40-60 ເທົ່າ ຂອງຂະຫນາດທີ່ເປັນກະເພາະວ່າງ.
ເມື່ອອາຫານເຄື່ອນຕົວເຂົ້າສູ່ກະເພາະອາຫານ ຈະເກີດລັກສະນະການຂະຫຍາຍຕົວຂອງກ້າມເນື້ອກະເພາະອາຫານ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຫລຸດການເຄັ່ງຕຶ່ງກະເພາະອາຫານລົງ ໂດຍແບ່ງເປັນ 2 ປະຕິກິລິຍາ ຄື:
1/ Receptive relaxation ຫມາຍເຖິງການຂະຫຍາຍຕົວຂອງກ້າມເນື້ອກະເພາະອາຫານ ເພື່ອຮອງຮັບອາຫານທີ່ຈະເຄື່ອນຕົວລົງມາຈາກຫລອດອາຫານ ປະຕິກິລິຍານີ້ ຈະຖືກກະຕຸ້ນຈາກຊ່ອງປາກ ແລະ ຄໍຫອຍ ໂດຍບໍ່ເຮັດໃຫ້ຄວາມດັນໃນກະເພາະອາຫານເພີ່ມສູງຂຶ້ນ.
2/ Adaptive relaxation ຫມາຍເຖິງ ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງກ້າມເນື້ອກະເພາະອາຫານໃຫ້ສາມາດຍືດອອກຕາມປລິມານອາຫານທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ.
ກະເພາະອາຫານແບ່ງອອກເປັນ 3 ສ່ວນ
1. ກະເພາະອາຫານສ່ວນຕົ້ນ (Fundus) ເປັນພົ້ງກະເພາະອາຫານທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ຂອງຫລອດອາຫານ ໂດຍສ່ວນຫຼາຍຈະມີອາກາດຢູ່.
2. ກະເພາະອາຫານສ່ວນກາງ (Body) ເປັນພື້ນທີ່ກະເພາະອາຫານຢູ່ເຄິ່ງກາງ ລະຫວ່າງກະເພາະສ່ວນຕົ້ນ ແລະ ກະເພາະສ່ວນປາຍ ຖືວ່າເປັນພື້ນທີ່ທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດກະວ່າໄດ້.
3. ກະເພາະອາຫານສ່ວນປາຍ (pylorus) ເປັນກະເພາະອາຫານສ່ວນທ້າຍສຸດທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ກັບລຳໄສ້ນ້ອຍຕອນຄົ້ນ.
ໂຄງສ້າງກະເພາະອາຫານ
1. ຊັ້ນເຍື້ອເມືອກ (Mucosa) ເປັນຜະຫນັງກະເພາະອາຫານທີ່ຢູ່ຊັ້ນໃນສຸດ ປະກອບດ້ວຍຕ່ອມສ້າງນ້ຳຍ່ອຍ ແລະ ສານຊ່ວຍໃນການຍ່ອຍ ພ້ອມຮູເປີດຂອງຕ່ອມ.
2. ຊັ້ນໃຕ້ເຍື້ອເມືອກ (Submucosa) ເປັນຜະຫນັງສ່ວນທີ່ຖັດຈາກຊັ້ນ ເຍື່ອເມືອກ ປະກອບດ້ວຍເນື້ອເຍື່ອກ່ຽວພັນ (Connective tissue) ເປັນຫລັກເຮັດຫນ້າທີ່ຊ່ວຍດຶງຈ່ອງລະຫວ່າງຊັ້ນກ້າມເນື້ອ ແລະ ຊັ້ນເຍື່ອເມືອກໄວ້ນຳກັນ ຊຶ່ງຊັ້ນນີ້ຈະມີເສັ້ນປະສາດ, ຫລອດເລືອດ ແລະ ທໍ່ນ້ຳເຫລືອງມາຫລໍ່ລ້ຽງຈຳນວນຫລາຍ.
3. ຊັ້ນກ້າມເນື້ອ (Muscle layers) ປະກອບດ້ວຍກ້າມເນື້ອລຽບທີ່ລຽນຕົວກັນ 3 ຊັ້ນ ຄື: ຊັ້ນໃນທີ່ວາງຕົວໃນຮູບແບບແນວສະຫລ່ຽງ, ຊັ້ນກາງທີ່ວາງຕົວເປັນວົງອ້ອມຮອບ ແລະ ຊັ້ນນອກທີ່ວາງຕົວຕາມແນວຍາວຂອງກະເພາະອາຫານ ກ້າມເນື້ອສ່ວນນີ້ຈະເຮັດຫນ້າທີ່ຊ່ວຍໃນການເຄື່ອນໄຫວ, ການຂະຫຍາຍຕົວ ແລະ ການບີບຮັດຂອງກະເພາະອາຫານໃນຂະນະທີ່ມີການຍ່ອຍອາຫານ.
4. ຊັ້ນນອກ (Serosa) ເປັນຊັ້ນທີ່ປະກອບດ້ວຍເນື້ອເຍື່ອກ່ຽວພຫນກັນທີ່ຫຸ້ມຄຸມຜິວນອກຂອງຊັ້ນກ້າມເນື້ອກະເພາະອາຫານ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ກັບເຍື່ອແຂວນກະເພາະອາຫານ (Omentum) ເຮັດຫນ້າທີ່ຂັບຫລັ່ງນ້ຳເມືອກເຄືອບກະເພາະອາຫານ ແລະ ຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ອາຫານມື່ນ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວໄດ້ສະດວກນັ້ນເອງ.
ຫນ້າທີ່ຂອງກະເພາະອາຫານ
1. ຮອງຮັບອາຫານທີ່ເຄື່ອນຕົວລົງມາຈາກຫລອດອາຫານ.
2. ຢຸດພັກອາຫານ ແລະ ເກັບສຳຮອງອາຫານໃຫ້ເຂົ້າສູ່ຮ່າງກາຍໄດ້ເປັນຈຳນວນຫລາຍ.
3. ຫລັ່ງນ້ຳຍ່ອຍ ຫລື ເອນໄຊມ໌ ສຳລັບການຍ່ອຍອາຫານເຊັ່ນ:
- ເອນໄຊມ໌ເປປຊິນ (pepsin) ທີ່ເຮັດວຽກຮ່ວມກັບກົດໄຮໂດຣຄລໍຣິກ ສຳລັບການຍ່ອຍໂປຣຕິນຈາກພືດ ແລະ ສັດ
- ເອນໄຊມ໌ເຣນນິນ (rennin) ສຳລັບການຍ່ອຍໂປຣຕິນໃນນ້ຳນົມ
- ເອນໄຊມ໌ໄລເປສ໌ (iipase) ສຳລັບການຍ່ອຍໄຂມັນ
4. ສ້າງເມືອກເຄືອບຜະຫນັງກະເພາະອາຫານສຳລັບປ້ອງກັນຄວາມເປັນກົດ, ຄວາມເປັນດ່າງ ທີ່ອາດຈະທຳລາຍ ຫລື ຍ່ອຍຜະຫນັງກ້າມເນື້ອກະເພາະອາຫານ.
5. ເປັນສ່ວນທຳອິດທີ່ຊ່ວຍໃນການປະສົມປະສານເພື່ອການຍ່ອຍອາຫານ ທັງຄ້າຍຄືໃນຮູບແບບຂອງເຄື່ອງຈັກໃນການບີບຮັດຕົວ ແລະ ເຊີງລັກສະນະປະຕິກິລິຍາເຄມີຂອງກົດໄຮໂດຣຄລໍຣິກລວມກັບເອນໄຊມ໌.
6. ເຮັດຫນ້າທີ່ດູດຊຶມສານອາຫານບາງຊະນິດທີ່ດູດຊຶມໄດ້ງ່າຍເຊັ່ນ: ແອລກໍຮໍ ແລະ ນ້ຳ.
7. ເປັນອະໄວຍະທີ່ເຮັດຫນ້າທີ່ພັກດັນອາຫານໃຫ້ເຄື່ອນຕົວເຂົ້າສູ່ລຳໄສ້ນ້ອຍ ດ້ວຍການບີບຕົວຂອງກ້າມເນື້ອກະເພາະອາຫານ.
8. ຊ່ວຍກຳຈັດ ຫລື ຫລຸດປະລິມານຈຸລິນຊີທີ່ກໍ່ເກີດໂຣຄ໌ທີ່ປົນເປື້ອນມາກັບອາຫານ.
9. ເຮັດຫນ້າທີ່ສ້າງຮໍໂມນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການເຮັດຫນ້າທີ່ຂອງກະເພາະອາຫານເຊັ່ນ:
- ຮໍໂມນແກສຕຣີນ (gastrin) ເຮັດຫນ້າທີ່ກະຕຸ້ນການຫລັ່ງເອນໄຊມ໌ເປປຊິນ ແລະ ກົດໄຮໂດຣຄລໍຣິກ
- ຮໍໂມນໂຄລີຊິສໂຕໄຄນິນ (cholecystokinin) ເຮັດຫນ້າທີ່ກະຕຸ້ນໃຫ້ຖົງນ້ຳບີຫລັ່ງນ້ຳບີ (ຜະລິດໄດ້ຈາກຕັບ) ອອກມາເພື່ອໃຊ້ຍ່ອຍອາຫານຈຳພວກທີ່ເປັນໄຂມັນນັ້ນເອງ.
ເຫັນໄດ້ຊັດເຈນເລີຍວ່າກະເພາະອາຫານຂອງຄົນເຮົາເປັນອະໄວຍະວະທີ່ສະຫລັບສັບຊ້ອນ ແລະ ເປັນອະໄວຍະວະທີ່ສຳຄັນຫລາຍໃນຮ່າງກາຍມະນຸດ ທີ່ສຳຄັນຄືມີບົດບາດແລະຫນ້າທີ່ສຳຄັນຢ່າງຫລວງຫລາຍໃນຮ່າງກາຍຄົນເຮົາ ດັ່ງນັ້ນເຮົາຄວນປ້ອງກັນ ແລະ ດູແລກະເພາະໃຫ້ດີໂດຍບໍ່ໃຫ້ເກີດອັນຕະລາຍຕໍ່ກະເພາະ ຊຶ່ງຖ້າກະເພາະມີປັນຫາກໍຈະສົ່ງຜົນກະທົບໄປຍັງອະໄວຍະວະອຶ່ນໆໃນຮ່າງກາຍໄດ້ ແລະ ສົ່ງຜົນເສຍຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງເົຮານັ້ນເອງ.
ແນະນຳ້ປອງກັນ, ດູແລກະເພາະອາຫານດ້ວຍຜະລິດຕະພັນ ໂປຣເປປໄທດ໌ ແລະ ຫລິນຈືສະໄປຣູໄລນາ ຕຣາ ອວີ້ຝາງຖັງ ບໍລິສັດໂຢໂຟໂຕ ອິນເຕີລາວ ຈຳກັດ
+8562059923282
- 7
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
