9 พ.ค. 2021 เวลา 06:45 • ปรัชญา
การเรียนรู้และประสบการณ์ล้วนมีส่วนประกอบของความผิดพลาด การที่ช่วงเวลาหนึ่ง เรามีความรู้น้อยหรือมีความเข้าใจผิดก็ไม่ใช่สิ่งที่ต้องดูแคลน
มนุษย์เราทุกคนล้วนผ่านสิ่งนี้กันมาทั้งนั้น ไม่ว่าจะเป็นปัจจุบันหรือในอดีต
Ancient Babylon: Center of Mesopotamian Civilization
แม้แต่ในวงการวิทยาศาสตร์ก็มีทฤษฎีและแนวคิดมากมายที่ไม่ถูกต้อง เช่น แนวคิดที่ว่าเหนือขึ้นไปบนท้องฟ้ายังมีแผ่นน้ำอยู่ด้วย ซึ่งปัจจุบันข้อเสนอดดังกล่าวเป็นเรื่องที่ผิดอย่างสิ้นเชิง
ทั้งนี้ การพยายามอธิบายโลก อธิบายธรรมชาติในอดีตนั้นอาจสำเร็จบ้าง ไม่สำเร็จบ้าง แม้แต่นักปราชญ์ที่มีชื่อเสียงในอดีตหลายคนก็สร้างคำอธิบายที่ฟังดูไม่สมเหตุสมผลมาแล้วนักต่อนัก
แต่เราไม่สามารถตัดสินความผิดพลาดเหล่านั้นว่าเป็นสิ่งไร้ค่า เพราะถึงแม้ว่าจะนำไปใช้ในแง่วิทยาศาสตร์ไม่ได้ แต่ยังคงมีคุณค่าในด้านประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ที่แสดงให้เห็นถึงพฤติกรรมมนุษย์ และการพยายามทำความเข้าใจข้อเท็จจริงของธรรมชาติ แม้ในขณะนั้นจะยังไม่ตระหนักด้วยซ้ำว่าวิทยาศาสตร์คืออะไร
pic: History of Mesopotamia @GilgameshIQ
บางแนวคิดดูเป็นวิธีล้าหลัง เช่นการนำบุคลาธิษฐานมาอธิบายถึงแนวคิดของปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ นั่นเป็นเพราะในอดีตมนุษย์ยังอยู่ในวังวนแห่งความไม่รู้ ด้วยข้อจำกัดด้านประสาทสัมผัส มนุษย์จึงไม่มีทางเลือกอื่น นอกจากจะนำจิตนาการที่ใช้องค์ประกอบเหนือธรรมชาติหรือความเชื่อมาชดเชยเพราะไม่อาจสรรหาแนวทางอธิบายเบื้องหลังที่ดีไปกว่านี้
จุดประสงค์ของบทความนี้คือการให้ทุกคนยอมรับในโอกาสที่จะเกิดข้อผิดพลาด และมองข้ามความสมบูรณ์แบบไป เพราะการเดินทางที่แสนสั้นของชีวิตเราคือการทดลองอย่างไม่รู้จบ ซึ่งจะมีถูกบ้าง ผิดบ้าง แต่มันก็คือส่วนประกอบหนึ่งของการทดลองและการเรียนรู้ ซึ่งไม่ต่างกันกับชีวิตของมนุษย์เรา
Reference: History of Science
โฆษณา