20 พ.ค. 2021 เวลา 23:09 • ศิลปะ & ออกแบบ
“ กว่าเป็นบอนไซสักต้น “
กระบวนการสำคัญกว่าวัตถุดิบมาก เรื่องนี้คงเห็นได้ทั่วไป ดินสอแท่งละบาทกับกระดาษเหลือใช้ก็สามารถสร้างงานที่มีมูลค่านับแสนนับล้านได้
แต่สำหรับผมคงไม่ถึงขั้นนั้น เรียกว่า เป็นขั้นเรียนรู้เบื้องต้น
บอนไซ (Bonsai) มาจากคำว่า Bon ที่แปลว่ากระถาง Sai ที่แปลว่าต้นไม้ เมื่อเอามารวมกัน คือ ศิลปะการปลูกต้นไม้ในกระถาง
Photo: Omiya Bonsai Art Museum ผลงานของอาจารย์ Masahiko Kimura.
หลักสำคัญของการเล่นบอนไซ คือ ต้องเลี้ยงให้รอดให้ก่อน (ผมว่ายากสุดแล้ว) แสงแดด น้ำ ดิน ปุ๋ย
ถึงมาเริ่มการดัดตกแต่งต่อได้
บอนไซ กับ ไม้ดัด ไม่ค่อยแตกต่างกันเท่าไรนักสำหรับคนทั่วไป แต่คนที่เลี้ยงบอนไซจะบอกว่าต่างกันมาก ไม้ดัดแค่ตัดแต่งไม้ให้เป็นพุ่ม หรือรูปทรงตามต้องการ ส่วนบอนไซอาจต้องจัดรากที่อยู่ในดินด้วย
แล้วบอนไซต้องทำอะไรบ้าง
📍ผ่านการออกแบบและวางแผน
📍ผ่านการริดใบ ทุกๆปี เพื่อลดขนาดใบให้เล็กลง
📍ผ่านการจัดราก เพื่อทำให้ฐานรากใหญ่ ปลายเรียว ทำให้รากเป็นตุ้มเพื่อลดขนาดกระถางให้บางที่สุด
📍ผ่านการคัดกิ่ง ทดกิ่ง บางต้นสูงกว่า 5 เมตร เพื่อเลี้ยงลำต้นให้สูงแค่ไม่กี่สิบเซนติเมตร
📍ผ่านการเลี้ยงกิ่ง เพื่อทำซาก
📍ผ่านการเข้าลวด เอาลวดออก เพื่อจัดทรง ทำแบบนี้จนไม้เป็นทรงมีรายละเอียดที่เราต้องการ
📍ผ่านการดูแลที่เข้าใจใส่ รดน้ำ ใส่ปุ๋ย ควบคุมความชื้นให้อยู่ในระดับพอดี
📍ผ่านกาลเวลาที่ใช้ระยะเวลาในการสร้างไม้
Pinus mugo Before and after 2015-2021 Artist Milan Roskoš ภาพจากกลุ่ม World Bonsai Artists Community
อาจเห็นขั้นตอนมากมาย จริงๆแล้ว เราอาจไม่ต้องทำหมด เพียงแค่มีกรรไกรเล่มเดียว ค่อยเล็มกิ่งก็เหมือนเลี้ยงไม้ประดับทั่วไป
งานบอนไซ นับเป็นงานศิลปะแขนงหนึ่งเป็นงานที่สร้างสรรค์ผลงานบนสิ่งมีชีวิต และให้เอกลักษณ์เฉพาะตัวของแต่ละต้นไม่ซ้ำแบบ
บอนไซบางต้นเลี้ยงกันมาเป็นร้อยปี หรือหลายร้อยปี
ความสนุกความเพลิดเพลินของศิลปะแขนงนี้ คือ การได้จัดตกแต่งเอง เห็นต้นไม้โต ริดใบ ใส่ปุ๋ย รดน้ำ สำหรับประดับบ้าน วางไว้บนโต๊ะทำงานช่วยทำให้เราผ่อนคลาย อาจเป็นเพื่อนคุยด้วยได้ เพราะมันตอบกลับเราไม่ได้ - -
ถามว่าเลี้ยงยากไหม ถ้าเข้าใจก็ไม่ยากมาก ถ้าไม่เข้าใจเลี้ยงอะไรก็ยากหมด ต้องเข้าใจว่า ต้นไม้เขามันชอบแบบไหน ทำอะไรได้บ้าง เลี้ยงยังไงให้รอด
ถามผมว่าเลี้ยงแล้วมีตายบ้างไหม ปรมาจารย์บอนไซ (BONSAI MASTER) ระดับโลก ก็เลี้ยงไม้ที่จบแล้วหรือสร้างมาสิบปีตายก็มี เป็นธรรมดาของงานศิลปะแขนงนี้ที่ผลงานอาจตายได้
สำหรับผมขอให้ปลูกต้นไม้ให้รอด ช่วยให้คลายเครียด มีความเพลิดเพลินและสนุกกับการปลูกต้นไม้.
โฆษณา