8 มิ.ย. 2021 เวลา 10:00 • ครอบครัว & เด็ก
พ่อเลวสอนลูก EP. 5 – ความตอบไม่ได้มีเพียงหนึ่ง
เมื่อเห็นปลาว่ายน้ำ คุณนึกถึงอะไร ลองดูมุมมองจากตัวละครที่แตกต่างในเรื่อง ‘มังกรหยก ภาค 1’ หรือ ‘ก๋วยเจ๋งยอดวีรบุรุษ’ ตามที่อยู่ในคำนำของกิมย้งดูนะครับ (ผมจำได้ไม่เป๊ะทั้งหมดนะ)
ก๊วยเจ๋ง อาจจะมองดูการเคลื่อนไหวและคิดถีงวิทยายุทธ์
อั้งฉิกกง อาจจะคิดว่านำไปปรุงอาหารอะไรดี
อึ้งเอี๊ยซือ อาจจะคิดถึงปรัชญาต่าง ๆ
เรื่องนี้แสดงให้เห็นว่าแค่การว่ายน้ำของปลา บุคคลที่แตกต่างกันยังมีมุมมองที่แตกต่าง ขนาดตัวละครทั้ง 3 ออกมาจากปลายปากกาของคนเดียวกันยังมีความแตกต่างเลย นับประสาอะไรกับคนในชีวิตจริง
ในตอนที่แล้วผมได้สอนให้เห็นถึงความสำคัญของการที่เราต้องสอนให้ลูกรู้จัก ‘ตั้งคำถาม’ แต่ปัญหาอีกอย่างของระบบการศึกษาเราคือการที่เรามักสอนให้คนคิดว่า ‘คำตอบมีเพียงหนึ่ง’ ซึ่งในความเป็นจริงนั้นมีหลายสิ่งมากที่ไม่ได้มีคำตอบเพียงหนึ่งเดียว เช่นเมื่อลูกถามว่า
“ทำไมดาร่า (เด็กในเรื่องนีโม่ที่ชอบเขย่าปลาจนตาย) ถึงเขย่าปลาละ”
พ่อทั่วไปอาจจะตอบเขาแค่ว่า “เพราะเขาเป็นเด็กไม่ดี”
พ่อที่ดีหน่อยอาจจะตอบว่า “เขาอยากเล่นกับปลา แต่ไม่รู้จะต้องเล่นอย่างไร”
แต่ถ้าเป็นผม ผมจะถามกลับก่อนว่า “แล้วลูกคิดว่าเพราะอะไร” (ซึ่งหลายครั้งก็จะตอบว่าคิดไม่ออกหรือไม่รู้ 555)
จากนั้นค่อยอธิบายว่า
“เขาอาจจะอยากเล่นกับปลา แต่ไม่รู้ว่าจะเล่นอย่างไร เพราะไม่เคยมีคนสอน หรือ พ่อแม่อาจจะสอนแต่เขาไม่เชื่อก็ได้ หรือเค้าอาจจะเคยเล่นกับปลาตัวอื่นแล้วไม่ตาย ฯลฯ” เพื่อให้เขาได้เรียนรู้ว่าคำตอบส่วนใหญ่ในโลกไม่ได้มีเพียงชุดเดียว
วันก่อนผมได้สอนหนังสือลูก และให้มีวงกลมรูปของในห้องรับแขกอยู่
ลูกผมถามว่า “ห้องรับแขกคือห้องไหน”
ผมเลยตอบว่า “ห้องที่เราอยู่นี่ละ”
ลูกผมเลยตอบว่า “อันนี้เรียกว่าห้องนั่งเล่นนะ…….”
ผม “………………”
ผมจึงคิดได้ว่า บางครั้งเราก็สามารถเห็นกับดักทางความคิดในหนังสือเรียนได้เช่นเดียวกัน
บ้านผมเป็นทาวน์เฮ้าส์ซึ่งใช้ห้องนั่งเล่นกับห้องรับแขกร่วมกัน และด้วยความที่ไม่ค่อยมีใครมา บ้านผมจึงไม่มี ‘ห้องรับแขก’ เลยถือโอกาสนี้อธิบายให้ลูกได้เห็นว่าห้องเดียวกันแต่คนแต่ละคนก็เรียกชื่อที่แตกต่างกันได้
สิ่งที่ผมกังวลคือ ในแบบฝึกหัดนั้นมีรูปสิ่งของ 5 อย่าง คือ ทีวี โซฟา ดินสอ รูปภาพ และ แปรงสีฟัน….
ส่วนของแปรงสีฟันนั้นค่อนข้างชัดเจน เพราะผมเองก็ไม่เคยเห็นคนเอาไว้ในห้องรับแขกเหมือนกัน
แต่ของอย่างอื่นเล่า
บางบ้าน อาจจะไม่ได้มีรูปแขวนที่ผนัง
ส่วนบ้านผม ก็ใช้ห้องนั่งเล่นกับที่เรียนลูกเป็นห้องเดียวกัน ดังนั้น จึงไม่แปลกที่จะมีดินสอ
แม้กระทั่งแปรงสีฟัน บางบ้านที่มีอ่างล้างหน้าอยู่หน้าห้องน้ำ ก็อาจจะมีแปรงสีฟันได้
แล้วอะไรละคือคำตอบที่ถูกต้อง
คำตอบที่คนมักจะคาดหวังคือ ทีวี โซฟา และ รูปภาพ
ถ้าลูกผมตอบจากประสบการณ์ชีวิตของเขา คุณครู อาจจะบอกว่าเป็นคำตอบที่ผิด และโดนหักคะแนน
แต่จากสิ่งที่เขาเห็น มันคือ ‘คำตอบที่ถูก’ และการถูกหักคะแนน อาจจะทำให้เขาเสียความมั่นใจได้
คุณอาจจะทำอะไรกับการให้คะแนนของครูไม่ได้
แต่สิ่งที่คุณทำได้คือการเป็นที่ยึดเหนี่ยวให้กับเขา ซึ่งเราอาจจะทำไม่ได้หากเรายึดติดกับ ‘ความเคยชิน’
สำหรับเรา อาจจะคิดว่าเป็นคำตอบที่ ‘ใคร ๆ ก็รู้’
แต่สำหรับเขา คำตอบเหล่านั้นล้วนมาจากโลกทั้งหมดที่เขาได้รู้จัก
ดังนั้น สิ่งที่เราควรทำจึงไม่ใช่การชี้ถูกผิด แต่เป็นการทำให้เขาได้เรียนรู้ว่า ‘คำตอบนั้นมีมากกว่าหนึ่ง’ นั่นเอง
โฆษณา