EP. 05: ความเป็น ‘ไทย’
2510
“อ่านมันเข้าไป หนังสืออ่ะ ไม่เห็นมันจะสนุกตรงไหน” เชษฐ์กล่าว
“เรื่องของกู แต่พอใกล้เวลาสอบทีไรหรือไม่รู้อะไรก็เห็นมึงถามกูทุกที” ฉายตอบกลับไป
“กูจะเสียเวลาไปอ่านหนังสือทำไม ก็กูมีมึงเป็นห้องสมุดเคลื่อนที่อยู่แล้วนิ”
ฉายคื่อเพื่อนสนิทที่สุดของเชษฐ์ ทั้งคู่อายุเท่ากัน ตอนสมัยเด็ก พ่อของทั้งคู่มักจะไปมาหาสู่กันบ่อย ๆ ทำให้ทั้งคู่สนิทกันไปโดยปริยายแม้ว่าจะมีลักษณะนิสัยที่แตกต่างกัน ในขณะที่เชษฐ์เป็นเด็กที่ชอบการพจญภัยและเข้าสังคม ฉายกลับเป็นพวกที่ชอบอยู่อย่างสันโดษและหามุมอ่านหนังสือเงียบ ๆ คนเดียว แต่ทั้งสองกลับเข้ากันได้อย่างแปลกประหลาด
วันหนึ่งฉายได้วิ่งมาหาเชษฐ์ที่บ้านเพียงลำพัง
“ลมอะไรพัดมึงมาหากู ปกติถ้าพ่อมึงไม่มาหามึงก็ไม่เคยคิดถึงกูหรอก” เชษฐ์กล่าวเหน็บแนมอีกฝ่าย
“มึง อยู่ ๆ ก็มีตำรวจมาที่บ้านกูแล้วพาพ่อกูออกไปโดยบอกว่าพ่อกูเป็นพวกอะไรนิด ๆ นี่ละ” ฉายกล่าวอย่างระส่ำระส่าย
“คอมมิวนิสต์ใช่ไหม” เสียงหนึ่งแทรกเข้ามาในบทสนทนา เขาคือพ่อของเชษฐ์
“ครับผม” ฉายกล่าวพร้อมกับสบตา
“เข้ามาหลบในนี้ก่อนนะ เดี๋ยวน้าจะอธิบายเรื่องราวให้ฟัง”
หลังจากที่ทุกคนนั่งประจำที่แล้ว คุณพ่อก็เริ่มเปิดประเด็นทันที
“พวกเอ็งรู้เรื่องราวเกี่ยวกับสถานการณ์บ้านเมืองมากแค่ไหน”
“เท่าที่ผมทราบคือ ตอนนี้เราเพิ่งเปลี่ยนนายกคนใหม่ แล้วก็มีพวกคนไม่ดีมาปล้นชิงและทำร้ายเจ้าหน้าที่ในพื้นที่ต่าง ๆ คุณครูก็คอยเตือนว่าอย่าออกจากบ้านในเวลากลางคืนครับ” ฉายตอบ
“แล้วครูได้บอกมั้ย ว่าพวกคนร้ายนะเป็นใคร”
“ไม่ครับ”
คุณพ่อนั่งนิ่งไปสักพักหนึ่ง แล้วจึงพูดว่า
“เรื่องมันอาจจะเข้าใจยากสำหรับพวกเอ็งทั้ง 2 คนนะ แต่ข้าจะพยายามอธิบายให้ฟังก็แล้วกัน”
จากนั้นคุณพ่อจึงได้เล่าให้ฟังว่า
“หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โลกได้แบ่งออกเป็น 2 ขั้วอำนาจใหญ่ ๆ คือประชาธิปไตยและคอมมิวนิสต์ หลังจากการปฏิวัติเมื่อปี 2475 ประเทศไทยนั้นก็ถือได้ว่าเป็นหนึ่งในประเทศที่เป็นประชาธิปไตย แต่ในปี 2485 ก็ได้มีการก่อตั้งพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยขึ้น โดยเริ่มต้นจากการต่อสู้ในระบอบรัฐสภา แต่หลังจากการรัฐประหารปี 2490 รัฐบาลได้มีการเริ่มปราบปรามพรรคคอมมิวนิสต์ ทำให้การต่อสู้เปลี่ยนจาก “บนดิน” เป็น “ใต้ดิน” และใช้วิธีการเผยแพร่แนวคิดสู่ชนบทเพื่อนำมาสู่การปฏิวัติผ่านยุทธวิธีป่าล้อมเมือง
แน่นอนว่าทางรัฐเองก็ไม่ได้นิ่งนอนใจ จอมพล ป จึงได้มีความพยายามสร้างเอกลักษณ์ความเป็น “ไทย” ขึ้นมา เริ่มตั้งแต่การเปลี่ยนชื่อประเทศเราจากสยามเป็นประเทศไทย การห้ามขายที่ดินให้ต่างชาติ กำหนดใช้คำว่า “คนไทย” กับคนไทยทุกคนโดยไม่แบ่งแยกเชื้อชาติหรือศาสนา กำหนดเรื่องการเคารพธงชาติ การร้องเพลงชาติ และเพลงสรรเสริญพระบารมี พยายามให้คนไทยใช้ของที่ผลิตในประเทศ กำหนดเรื่องภาษาและหนังสือไทยกับหน้าที่พลเมืองดีเพื่อให้ทุกคนสามารถอ่านออกเขียนได้ โดยไม่ให้เกิดความแตกแยกและแตกต่างของท้องถิ่นที่กำเนิด รวมไปถึงเรื่องการช่วยเหลือคุ้มครอง เด็ก คนชรา หรือคนทุพพลภาพด้วย ทั้งนี้ก็เพื่อที่จะให้ทุกคนมีสำนึกในความเป็น “ชาติ” และจะได้ไม่ถูกชักจูงให้เข้ากับพวกคอมมิวนิสต์ เรียกได้ว่าเป็นการใช้การเมืองต่อสู้กับการเมือง
นโยบายรัฐนิยมนี้ละที่ทำให้หลายอย่างเปลี่ยนไปตลอดกาล ถึงแม้ว่าปัจจุบันจะไม่เคร่งครัดเหมือนแต่ก่อนแล้วก็ตาม แต่อย่างน้อยพวกเอ็งก็มีโอกาสได้เรียน “ภาษาไทย” อย่างในทุกวันนี้ หรือผู้หญิงสมัยนี้ก็ไม่มีใครเปลือยอกให้เห็นเหมือนสมัยก่อนแล้ว”
“แล้วคอมมิวนิสต์มันไม่ดีอย่างไรละครับ ทำไมรัฐถึงต้องไปไล่กำจัดเขาด้วย” ฉายพูดแทรกขึ้นมา
ภาคผนวก:
เชษฐ์ ฉาย และพ่อของทั้งคู่ เป็นตัวละครสมมติ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
