People of the week: ไซซี (Xī Shī 西施) มัจฉาจมวารีแห่งแผ่นดินจีน
ไซซี เป็นชื่อในสำเนียงแต้จิ๋ว หรือ ซีซือ ในสำเนียงจีนกลาง หมายถึงคนเดียวกัน เธอมีชื่อเดิมว่า อี๋กวง (Shi Yiguang) ผู้ได้รับฉายาว่าเป็นหนึ่งในสี่หญิงงามแห่งแผ่นดินจีน อันประกอบไปด้วย ไซซี หวางเจาจิน เตียวเสี้ยน และ หยางกุ้ยเฟย
*ในบทความนี้จะขอใช้ชื่อไซซี เนื่องจากเป็นชื่อที่ใช้กันแพร่หลายและง่ายต่อความเข้าใจ
ไซซีคาดว่าเกิดในช่วงประมาณ 770-476 ปีก่อนคริสตกาล ตรงกับยุคชุนชิว ที่มณฑลเจ้อเจียง ที่อยู่ภายใต้การปกครองของแคว้นเยว่
บิดาของเธอเป็นคนตัดฟืน ส่วนมารดาเป็นคนทอผ้า ความสวยของไซซีได้รับการเล่าลือตั้งแต่เด็กแล้ว ความสวยของเธอนั้นธรรมชาติ เธอไม่จำเป็นต้องสวมใส่เสื้อผ้าหรูๆ แต่งตัวแต่งหน้า ความสวยของเธอก็โดดเด่นมากกว่าคนทั่วไปอยู่แล้ว
ความสวยของไซซีถูกพรรณาไว้ว่า ครั้งหนึ่งขณะที่เธอกำลังซักผ้าอยู่ที่ริมน้ำ ปลาที่แหวกว่ายอยู่ในน้ำได้เห็นความสวยของไซซี ต่างตกตะลึงจนหยุดว่ายน้ำและจมน้ำตายเลยทีเดียว
Credit: https://en.wikipedia.org/wiki/Xi_Shi
ขณะนั้นตรงกับยุคเลียดก๊ก ที่แต่ละแคว้นรบกัน แคว้นเยว่ที่ไซซีอาศัยอยู่ แพ้สงครามจากการรบกับแคว้นวู่ (Wu) และต้องตกเป็นเมืองขึ้นโกวเจี้ยน (Gou Jian) ผู้ปกครองของแคว้นเยว่ได้ถูกจับกุมตัวโดยฝูจ้าย (Fu Chai) ผู้ปกครองของแคว้นวู่
ระหว่างที่โกวเจี้ยนถูกจับกุมตัวไปเป็นเชลยที่แคว้นวู่ เขาต้องทำหน้าที่เป็นคนเลี้ยงม้าให้กับฝูจ้าย เขาต้องทำเช่นนี้อยู่ 3 ปี ก่อนที่จะถูกปล่อยตัวกลับมา นั่นสร้างความอับอายเสื่อมเกียรติให้แก่ตัวเขา ทำให้โกวเจี้ยนต้องการที่จะแก้แค้น
เมื่อกลับมาที่แคว้นเยว่ โกวเจี้ยนได้เริ่มแผนการแก้แค้นตามคำแนะนำจากเสนาบดี ชื่อว่า ฟ่านหลี่ (Fan Li) และแผนการแก้แค้นก็ได้เริ่มต้นขึ้น โดยจะทำทั้งหมด 3 วิธีด้วยกัน คือ
1. ฝึกฝนกองทัพทหารให้แข็งแกร่ง รอวันโจมตีแคว้นวู่
2. พัฒนาเกษตรกรรม เพื่อให้มีผลผลิตเพียงพอต่อกองทัพและประชาชน
3. ส่งสาวงามไปในฐานะเครื่องบรรณาการที่แคว้นวู่ เพื่อคอยสืบราชการลับและส่งข่าวกลับมายังแคว้นเยว่
ตัดภาพไปที่ไซซี ที่กำลังซักผ้าอยู่ริมลำธาร เธอยังไม่รู้ตัวเลยว่าความสวยของเธอถูกเสียงลือเสียงเล่าอ้างไปเข้าหูฟ่านหลี่แล้ว และเธอกำลังจะถูกนำตัวไปยังวังหลวงเพื่อทำภารกิจกู้บ้านเมือง
ไซซี และเจิ้งตัน หญิงสาวอีกคนที่ถูกนำตัวมาพร้อมกัน ถูกฟ่านหลี่โน้มน้าวให้ทำเพื่อบ้านเมือง กู้เกียรติและศักดิ์ศรีให้กับแคว้นเยว่ จนสุดท้ายทั้งสองก็ตกลง
ฟ่านหลี่เทรนอบรมนางทั้งสองเป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นด้านการพูด ความรู้ การวาดภาพ เขียนกลอน และเล่นหมากรุก เพื่อหวังว่าสกิลเหล่านี้จะใช้ในการมัดใจฝูจ้าย เจ้าแห่งแคว้นเยว่ได้
จุดประสงค์ของแผนการนี้คือ ต้องการให้ฝูจ้าย ลุ่มหลงอยู่กับนางทั้งสอง จนไม่เป็นอันบริหารบ้านเมือง แคว้นวู่จะได้อ่อนแอในที่สุด เปิดโอกาสให้แคว้นเยว่ไปตีเอาชนะได้
หลังจากเทรนอยู่ 3 ปี ทั้งสองก็พร้อมแล้วที่จะเดินทางไปทำภารกิจลับที่แคว้นเยว่ โดยทั้งสองจะถูกส่งตัวไปในฐานะเครื่องบรรณาการจากแคว้นเยว่ เพื่อแสดงความสวามิภักดิ์ต่อเจ้าแห่งแคว้นวู่
ทันทีที่ฝูจ้าย เจ้าแห่งแคว้นวู่ เห็นไซซี เขาตกตะลึงในความงามแทบจะในทันที และไม่นานก็ติดใจ ลุ่มหลงอยู่กับเธอจนไม่เป็นอันทำอะไร ตามที่ถูกวางแผนไว้ ไซซีเองก็พยายามอย่างหนักที่จะทำทุกวิธีทางเพื่อมัดใจฝูจ้ายเอาไว้ให้ได้
ทว่านางเจิ้งตัน ได้เกิดความน้อยใจที่ไม่ถูกสนใจเลย เธอจึงได้ฆ่าตัวตายหลังจากมาอยู่แคว้นวู่ได้ 2 ปี
แผนดูท่าจะเป็นไปได้ดีมาก ฝูจ้ายไม่สนใจกิจการของบ้านเมืองเลย ถึงขึ้นฆ่าเสนาบดีที่ปรึกษาตนเองที่พยายามจะขัดขวางและเตือนสติ
ยิ่งไปกว่านั้นฝูจ้ายยังได้สร้างวังไว้สำหรับเก็บสาวงาม เอาไว้เป็นที่ที่เขาจะสนุกเพลิดเพลินกับหญิงสาวไม่สนใจใครเอาไว้ด้วย(Guanwa Palace)
กระทั่งผ่านไป 13 ปี แคว้นวู่อ่อนแอลงมาก ทำให้แคว้นเยว่สบโอกาส เข้ามาตีและเอาชนะได้สำเร็จ ฝูจ้ายรับไม่ได้ และรู้สึกผิดที่ไม่เคยฟังคำเตือนจากที่ปรึกษาเลย สุดท้ายเขาจึงฆ่าตัวตายจากไป
เรื่องราวหลังการแก้แค้นจบลง ถูกเล่ากันไปหลายรูปแบบ
เรื่องที่คนเลือกจะเชื่อมากที่สุด คือ ไซซีได้ตกลงปลงใจกับฟ่านหลี่ เสนาบดีแห่งแคว้นเยว่ ทั้งคู่ตกหลุมรักกันตั้งแต่แรกเห็น ก่อนที่ไซซีจะถูกส่งมาทำภารกิจที่แคว้นวู่ ฟ่านหลี่ตัดสินใจละทิ้งหน้าที่เสนาบดี และทั้งสองได้ตัดสินใจเดินทาง ใช้ชีวิตอยู่ด้วยกัน แถวทะเลสาบไทหูเป็นต้นมา
ฟ่านหลี่และไซซี เปลี่ยนชื่อ และด้วยความสามารถของฟ่านหลี่ เขาได้ทำการค้าและกลายเป็นผู้มีฐานะ
Credit: https://www.chinafetching.com/xi-shi
อีกเรื่องเล่าที่ต่างไป คือ ไซซีได้ถูกทหารจากแคว้นเยว่ไล่จับ เธอได้หนีมาบริเวณทะเลสาบก่อนจะจมน้ำ หรือ ถูกทำให้จมน้ำ เนื่องจากกลัวว่าเธอจะใช้เสน่ห์ยั่วยวนทำให้ผู้ชายอื่นลุ่มหลงอีก
รวมถึงโกวเจี้ยน เจ้าแห่งแคว้นเยว่เองด้วยที่อาจจะไม่สามารถหักห้ามใจตัวเองให้หลงรักนางได้ บางเรื่องเล่าก็เล่าว่าเป็นฝีมือของพระมเหสีที่สั่งฆ่านางไซซี เพราะกลัวพระสวามีจะไปตกหลุมรัก
และบ้างก็ว่า ไซซีได้ฆ่าตัวตาย หลังจากที่เธอได้อยู่กับฝูจ้าย เจ้าแห่งแคว้นเหว่ มาเป็นสิบปี เธอตกหลุมรักฝูจ้าย และไม่อาจะทำร้ายเขาได้ รวมถึงไม่อาจทรยศแคว้นเยว่ที่เธอจากมาด้วย เธอจึงเลือกจบภารกิจชำระแค้น โดยการฆ่าตัวตาย
เพิ่มเติม
มีเรื่องเล่า ที่มาของสำนวนจีนว่า dōng shī xiào pín 東施效颦 ที่มีที่มาเกี่ยวข้องกับนางไซซีหรือซีซือว่า เธอผู้นี้เป็นหญิงงามในยุคชุนชิว ซึ่งเธอมีสุขภาพไม่ดีเท่าไหร่นัก ครั้งหนึ่งขณะที่เธอกำลังเดินอยู่ เธอรู้สึกเจ็บหน้าอกขึ้นมา เธอจึงเอามือทาบอกและขมวดคิ้วไปพลาง ชาวบ้านที่ผ่านมาเห็นก็มองว่าไซซีที่สวยอยู่แล้ว เวลาขมวดคิ้วนี่ยิ่งสวยเข้าไปใหญ่
ขณะนั้นมีหญิงสาว ชื่อว่า ตงซือ อาศัยอยู่ในหมู่บ้านเดียวกัน แต่เธอหน้าตาไม่ได้สวยงาม และชอบโดนล้อว่าอัปลักษณ์ ก็อยากจะโดนชมว่าสวยบ้าง นางจึงขมวดคิ้วเลียนแบบนางไซซี แต่นั่นยิ่งทำให้เธอโดนล้อหนักกว่าเดิม หาว่าทำอะไรน่าขำ น่าเกลียดสิ้นดี
ดังนั้นจึงนำมาเป็นสำนวนในปัจจุบันทำนองว่า คนที่ชอบเลียนแบบนอกจากจะทำได้ไม่ดีแล้ว ยังทำตัวน่าขัน น่าเกลียดไปอีกด้วย
Credit: http://www.chinesetimeschool.com/en-us/articles/blind-imitation-with-ludicrous-effection/
เรื่องนี้ถูกนำมาวิเคราะห์ได้หลายแง่มุมมาก บางคนก็มองว่า คำว่า ตง (dong) ในภาษาจีนแปลว่า ตะวันออก ซึ่งตรงข้ามกับ ซี (xi) แปลว่า ตะวันตก แสดงความตรงข้ามกัน เลยเอามาใช้ในสำนวน ซึ่งเรื่องนี้เป็นจริงหรือไม่จริงก็ไม่อาจทราบได้
อีกเกร็ดนึงคือ ชื่อของซีซือ ถูกนำมาใช้ฝึกพูดไม่ให้ลิ้นพันกันว่า 西施死時四十四，四十四時西施死。(XīShī sǐ shí sì shí sì, sì shí sì shí XīShī sǐ.) แปลว่า ซีซือตายตอนอายุได้สี่สิบสี่ปี และ สี่สิบสี่ปีคือปีที่ซีชือตาย ประมาณนี้ค่ะ
สำหรับซีรีส์ People of the week จะมาสัปดาห์ละครั้ง สัปดาห์หน้าจะเป็นเรื่องราวของใคร อย่าลืมกดติดตามพวกเราไว้นะคะ
เขียนและเรียบเรียงโดยทีมงานคิดก่อน ไม่อนุญาติให้ดัดแปลง แก้ไข และคัดลอกโดยไม่ได้รับอนุญาต
References:
- 3
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
