เทพีไกอา (Gaia)/จีอา(Gaea) เป็นภาษากรีก ส่วนในภาษาโรมันจะเรียกนางว่าเทลลัส(Tellus)/เทร่า(Terra) ซึ่งมีความหมายว่า โลกและผืนดิน เทพีไกอาเกิดมาจากฝุ่นละอองของสสารที่ล่องลอยอยู่ในเคออสได้หมุนวนรอบตัว เมื่อสสารเริ่มเย็นตัวลงก็ก่อนตัวเป็นโลกหรือไกอา ดังนั้นเทพีไกอาจึงมีสมญานามว่า มารดาแห่งผืนดิน,พระแม่ธรณี,พระแม่ผู้ให้กำเนิดสรรพสิ่ง
ตามตำนานของเฮซิโอดกล่าวว่า หลังจากเคออสได้สร้างเทพีไกอาขึ้นมา นางก็ได้นอนหลับและให้กำเนิด อูรานอส(Uranos)/ยูเรนัส(Uranus)(ท้องนภา) กับพอนตัส (Pontus)(ท้องทะเล) แต่บางตำนานได้กล่าวว่านอกจากทั้งสององค์แล้ว ยังมี ออเรียร์(Ourea)(ภูเขา)
หลังจากการสร้างเทพกลุ่มแรกขึ้นมาแล้ว เทพีไกอาได้แต่งงานกับอูรานอส(ลูกชายที่เกิดจากการนอนหลับ) และให้กำเนิดบรรดาลูกยักษ์แบ่งเป็น 3 กลุ่ม
1.เทพอสูรเฮคาตอนซิเรส(Hecatonchires) 3ตน
2.เทพไซคลอปส์(Cyclaps) 3ตน ที่เป็นช่างตีเหล็ก
3.กลุ่มไททัน(Titan) 12ตน ซึ่งไททันนามว่าโครนัส(Cronus) ได้ทำการโค่นอำนาจของอูรานอสจากคำยุยงของเทพีไกอาเอง
แต่หลังจากเกิดเรื่องการโค่นล้มอูรานอส เทพีไกอาก็ได้แต่งงานใหม่กับเทพเจ้าหลายพระองค์จนมีลูกหลานมากมาย อาทิเช่น ลูกที่เกิดจากเทพีไกอากับพอนตัส ได้แก่ เนเรอุส(Nereus),ทามัส(Thaumas),ฟอซิส(Phorcyc),ซีโต้(Ceto) และยูริเบีย(Eurybia)