กลุ่มดาวจักรราศีคืออะไรและสำคัญอย่างไร ?
#การดูดาวเบื้องต้น
หลายคนๆรู้ดีว่าตนเองเกิดราศีอะไร ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะราศีนั้นใช้ในการดูดวง แต่หากมองในแง่ของดาราศาสตร์ซึ่งเป็นวิทยาศาสตร์ หลายคนอาจจะไม่รู้มาก่อนว่ากลุ่มดาวจักรราศีแตกต่างจากกลุ่มดาวอื่นๆอย่างไร ทำไมพวกมันพิเศษถึงขั้นถูกเรียกรวมเป็นจักรราศี และมีหลายอย่างที่เราเข้าใจผิดเกี่ยวกับกลุ่มดาวเหล่านี้
บทความนี้จะเล่าให้ฟังในเชิงวิทยาศาสตร์ครับ
กลุ่มดาวจักรราศี นั้นมีทั้งหมด 12 กลุ่ม เรียงตั้งแต่ 1. กลุ่มดาวมกร (สัตว์ประหลาดแพะทะเล) 2.กลุ่มดาวคนแบกหม้อน้ำ 3.กลุ่มดาวปลาคู่ 4.กลุ่มดาวแกะ 5.กลุ่มดาววัว 6.กลุ่มดาวคนคู่ 7.กลุ่มดาวปู 8. กลุ่มดาวสิงโต 9.กลุ่มดาวสาวพรหมจรรย์ 10.กลุ่มดาวคันชั่ง 11.กลุ่มดาวแมงป่อง 12.กลุ่มดาวคนยิงธนู
กลุ่มดาวเหล่านี้มีความพิเศษจากกลุ่มดาวอื่นๆตรงที่ พวกมันล้วนแล้วแต่อยู่บนเส้นทางของดวงอาทิตย์ กล่าวคือ ในแต่ละวัน ดวงอาทิตย์จะเปลี่ยนตำแหน่งไปเล็กน้อย โดยจะเคลื่อนที่ทับไปบนกลุ่มดาวจักรราศี นั่นเอง
สิ่งที่หลายคนมักเข้าใจผิดคือ ค่ำคืนของเดือนในจักรราศี เราจะสามารถสังเกตเห็นกลุ่มดาวนั้นๆ ได้อย่างชัดเจน แต่ในความเป็นจริงเราแทบจะมองไม่สามารถเห็นมันได้เลย ยกตัวอย่าง ในเดือนสิงหาคมที่ตรงกับราศีสิงห์ ดวงอาทิตย์จะทับอยู่ที่กลุ่มดาวสิงโตเกือบทั้งเดือน เราจึงมองไม่เห็นกลุ่มดาวสิงโตที่ดวงอาทิตย์ทับอยู่
อย่างไรก็ตาม การระบุว่าเดือนสิงหาคม ดวงอาทิตย์จะทับอยู่บนกลุ่มดาวราศีสิงห์ทั้งเดือนก็ไม่ถูกต้อง เพราะในช่วงต้นเดือนสิงหาคม ดวงอาทิตย์ยังอยู่ในกลุ่มดาวปู ดังนั้น จึงบอกได้เพียงว่า ตำแหน่งของดวงอาทิตย์ในเดือนนั้นๆ จะอยู่ในละแวกกลุ่มดาวราศีนั้น
ในการดูดาวเบื้องต้น มีกลุ่มดาวจักรราศีบางกลุ่มที่น่ารู้จักไว้เพราะสังเกตไม่ยาก ซึ่งผมจะแนะนำให้รู้จักไว้ก่อน 4 กลุ่มครับ
- กลุ่มดาววัว (Taurus) เป็นกลุ่มดาวที่เรียงกันคล้ายๆตัวอักษร Y โดยส่วนที่แยกออกไปด้านบนทั้งสองคือเขาของวัว (ส่วนคนไทยเรียกว่ากลุ่มดาวธง) ในกลุ่มดาวนี้มีดาวเด่นสว่างสีแดงที่ตำแหน่งตาวัว เรียกว่า ดาวอัลดีบาแรน (Aldebaran) มาจากคำภาษาอาหรับที่แปลว่า ผู้ติดตาม (The Follower)
ส่วนคำถามที่ว่าติดตามใครนั้น ในหนังสือหลายๆเล่มให้ข้อมูลว่า ติดตามกระจุกดาวลูกไก่ (Pleiades) ซึ่งอยู่ใกล้ๆกับตาวัว การมองหากลุ่มดาววัวให้เจอจึงทำให้เราหากระจุกดาวลูกไก่ได้ไม่ยากไปด้วย
พอกล่าวถึงกระจุกดาวลูกไก่ ต้องขอเล่าไว้ตรงนี้เล็กน้อย เพราะมันเป็นวัตถุทางดาราศาสตร์ที่มีชื่อเสียงมากๆ หลายท้องที่บนโลกมีนิทานและเรื่องเล่าเกี่ยวกับกระจุกดาวลูกไก่ที่แตกต่างกันออกไป ผมคงไม่ต้องเล่านิทานเรื่องกลุ่มลูกไก่ที่กระโดดเข้ากองไฟ หรือ ตำนานเรื่องหญิงสาวทั้งเจ็ด ที่ทุกท่านคงจะเคยได้ยินได้ฟังกันมาแล้ว แต่น้อยคนนักที่จะรู้ว่ากระจุกดาวลูกไก่คืออะไรกันแน่
กระจุกดาวลูกไก่ (Pleiades) ไม่ใช่กลุ่มดาว (Constellation) แต่เป็นกระจุกดาวฤกษ์ที่ปรากฏในกลุ่มดาววัวและสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ผู้สังเกตที่สายตาดีเยี่ยมอาจมองเห็นดาวฤกษ์ในกระจุกดาวนี้ได้ถึง 6-7ดวง
กาลิเลโอ กาลิเลอี นักดาราศาสตร์ชาวอิตาเลียนเคยใช้กล้องโทรทรรศน์ที่เขาประดิษฐ์ขึ้นส่องไปศึกษากระจุกดาวลูกไก่จนค้นพบว่า แท้จริงแล้วดาวฤกษ์ในกระจุกดาวนี้มีมากกว่าที่ตาเห็นเพราะดาวฤกษ์อื่นๆอ่อนแสงเกินกว่าจะเห็นได้ด้วยตาเปล่า เขาบันทึกลงในหนังสือของเขาว่ามีดาวฤกษ์อยู่ 36 ดวง
กระจุกดาวลูกไก่
ปัจจุบันนักดาราศาสตร์พบว่ากระจุกดาวลูกไก่มีดาวฤกษ์ที่ร้อนจัดจนเปล่งแสงสีน้ำเงินและมีความสว่างมากอยู่นับพันดวง ทั้งหมดอยู่ห่างจากโลกเราราวๆ 440 ปีแสง ดาวฤกษ์ในกระจุกดาวนี้เกิดขึ้นในช่วงเวลาไล่เลี่ยกันและอยู่รวมกันเป็นกลุ่มอย่างหลวมๆ ลักษณะการเกาะกลุ่มแบบนี้เรียกว่า กระจุกดาวเปิด (open cluster) *
นอกจากการหากลุ่มดาววัวจะนำไปสู่การหากระจุกดาวลูกไก่แล้ว ในช่วงกลางเดือนพฤศจิกายนยังมีฝนดาวตกทอริด (Taurid meteor shower) ซึ่งกระจายออกรอบๆกลุ่มดาววัว ดังนั้นการหากลุ่มดาววัวจึงเป็นประโยชน์ในการหาศูนย์กลางการกระจายของฝนดาวตกทอริดด้วย
ในอนาคตผมจะเล่าเรื่องราวอีก สามกลุ่มดาวจักรราศีที่ควรรู้จักให้ฟังนะครับ
*(ถ้าดาวฤกษ์อยู่รวมกันเป็นกลุ่มก้อนหนาแน่นจนมีลักษณะเป็นรูปทรงกลมหรือทรงรีๆจะเรียกว่า กระจุกดาวทรงกลม (globular cluster) ซึ่งดาวฤกษ์ในกระจุกดาวทรงกลมนั้นมีอายุมากกว่าดาวฤกษ์ในกระจุกดาวเปิดมากๆ)
- 15
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
