[วันนี้อยากเล่าเรื่อง...] 'ชักแม่น้ำทั้งห้า' มีแม่น้ำอะไรบ้างและมีที่มาอย่างไร?
สวัสดีค่ะทุกคน ทุกคนน่าจะเคยได้ยินสำนวน'ชักแม่น้ำทั้งห้า' กันใช่ไหมคะ?
เคยสงสัยกันไหมคะว่า ทั้งห้านี่มีแม่น้ำอะไรบ้าง?
ใช่แม่น้ำ ปิง วัง ยม น่าน เจ้าพระยาของไทยหรือเปล่า?
วันนี้ผู้เขียนอยากเล่าถึงที่มาและรายชื่อแม่น้ำทั้งห้าที่เป็นคำตอบของข้อสงสัยให้กับทุกคนได้อ่านกัน ไปอ่านกันเลยค่ะ 👉
(ขอบคุณภาพจาก afrikalovers.com)
👉ก่อนอื่นเริ่มต้นที่ความหมายของสำนวน 'ชักแม่น้ำทั้งห้า' ก่อนนะคะ
สำนวนนี้หมายถึง ความพยายามอ้างเหตุผล หรือพูดจาหว่านล้อมให้อีกฝ่ายคล้อยตามและเพื่อให้ได้ในสิ่งที่ต้องการค่ะ
❕ โดยคำว่า 'ชัก' ในที่นี้หมายถึง การยกมาเพื่ออ้างถึง ตัวอย่างเช่น ชักตัวอย่าง ค่ะ
👉ที่มาของสำนวน'ชักแม่น้ำทั้งห้า
ที่มาของสำนวนนี้มาจากวรรณคดีมหาชาติหรือพระเวสสันดรชาดก ในตอนที่ชูชกทูลขอพระกัณหาและพระชาลีจากพระเวสสันดรเพื่อไปเป็นทาสของตน ในขณะที่พระเวสสันดรกำลังตัดสินใจ ชูชกได้พยายามพูดจาหว่านล้อม สรรเสริญพระเวสสันดรเป็นผู้มีพระทัยกว้างขวางเหมือนแม่น้ำใหญ่ทั้งห้าสาย ที่ไม่มีวันเหือดแห้งและแผ่สาขาเป็นประโยชน์ล่อเลี้ยงชีวิตนับไม่ถ้วน
โดยแม่น้ำทั้ง 5 สายหรือปัญจมหานที ที่ชูชกอ้างถึง ได้แก่
👉1. แม่น้ำคงคา กำเนิดจากธารน้ำแข็งบนเทือกเขาหิมาลัย ในรัฐอุตตรขัณฑ์ ประเทศอินเดีย (มีตำนานกล่าวว่าน้ำนี้มาจากมวยผมของพระศิวะเจ้า) โดยไหลสู่ที่ราบบริเวณเมืองฤๅษีเกศ ศูนย์กลางสำคัญของปรัชญาโยคะ และเมืองหริทวาร (ฮาริดวาร์) ก่อนลงสู่อ่าวเบงกอลในเขตประเทศบังคลาเทศ นอกจากนี้แม่น้ำคงคายังถือว่าเป็นจิตวิญญาณของอารยธรรมอินเดียตอนบนด้วยค่ะ
👉2. แม่น้ำยมนา [อ่านว่า ยม-มะ-นา] มีแหล่งกำเนิดเดียวกับแม่น้ำคงคง ก่อนไหลผ่านทุ่งปานิปัต อินทปัตถ์ (เดลี) อัคระ และบรรจบกับแม่น้ำคงคาและแม่น้ำสรัสวดีในตำนาน ที่เมืองประยาค (อัลลาฮาบัด) ในจุดนี้เรียกว่าตรีเวนิสังคัมหรือจุฬาตรีคูณ
👉3. แม่น้ำมหิ [อ่านว่า มะ-ฮิ] ปัจจุบันเรียกว่าแม่น้ำรัปตีตะวันตก (West Rapti) กำเนิดจากประเทศเนปาล ก่อนไหลเข้าสู่รัฐอุตตรประเทศ ไปบรรจบกับแม่น้ำฆาฆรา (Ghaghara) และไหลลงแม่น้ำคงคา
แผนที่แม่น้ำคงคาและแม่น้ำมหิ (ขอบคุณภาพจาก exoticindiaart.com )
👉4. แม่น้ำอจิรวดี [อ่านว่า อะ-จิ-ระ-วะ-ดี] กำเนิดจากเทือกเขาหิมาลัยไหลสู่รัฐอุตตรประเทศ ลงสู่แม่น้ำฆาฆรา และ
👉5. แม่น้ำสรภู [อ่านว่า สอ-ระ-พู] กำเนิดจากเทือกเขาวินธัยในรัฐมัธยประเทศ ประเทศอินเดีย ก่อนไหลลงทะเลอาหรับ ที่รัฐคุชราต
ซึ่งทั้ง 5 สายเป็นแม่น้ำสายสำคัญของชมพูทวีปในวรรณกรรมพราหมณ์และวรรณกรรมพุทธนั่นเองค่ะ
ดังนั้นสำนวน'ชักแม่น้ำทั้งห้า' จึงเป็นเหมือนการเปรียบเปรยการกระทำที่เหมือนกับชูชกที่พยายามอ้างเหตุผลต่างๆเพื่อให้ได้ในสิ่งที่ตนต้องการโดยการอ้างถึงแม่น้ำสายสำคัญนั่นเอง
และที่สำคัญไม่ได้เกี่ยวข้องกับแม่น้ำปิงวังยมน่านและเจ้าพระยาอย่างที่ผู้เขียนคิดไว้เลยสักนิด 😂
อ่านจบแล้วมีความคิดเห็นอย่างไรกันบ้างคะ?
สามารถแลกเปลี่ยนกันได้เสมอเลยนะคะ
ขอบคุณผู้อ่านทุกคน..ขอให้วันนี้และทุกๆวันเป็นวันที่ดี สุขขีตลอดวันค่ะ
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
