10 ส.ค. 2021 เวลา 10:48 • ประวัติศาสตร์
🇪🇸 ทำไมสเปนถึงไม่ได้เข้าร่วมในสงครามโลกทั้งสองครั้ง?
ทุกคนเคยสงสัยหรือไม่ครับว่า ทำไมในสงครามโลกครั้งที่ 1 และสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศที่มีความสำคัญในทวีปยุโรปอย่างสเปน ถึงไม่ได้เข้าร่วมในสงครามทั้งสองครั้งนี้ ดังนั้นในบทความนี้ แอดมินจะมาอธิบายในเรื่องราวนี้กันครับ
2
ย้อนกลับไปในช่วงทศวรรษที่ 1900 สเปนพึ่งสูญเสียดินแดนอาณานิคมที่สำคัญของตน ซึ่งก็คือคิวบากับฟิลิปปินส์ให้กับสหรัฐฯ ทำให้ศักดิ์ศรีของความเป็นจักรวรรดิโลกของสเปนนั้น ได้รับผลกระทบอย่างร้ายแรง การสูญเสียสถานะดังกล่าวนี้ ก็ได้ทำให้สเปนมองเห็นว่า ตนไม่ได้เป็นชาติมหาอำนาจอีกต่อไป และมองเห็นว่าการทหารและกองทัพของสเปนย่ำแย่มากน้อยเพียงใด
ดังนั้นเมื่อสงครามโลกครั้งที่ 1 เริ่มต้นขึ้นในปี 1914 รัฐบาลสเปนภายใต้การนำของพระเจ้าอัลฟองโซที่ 13 (Alfonso XIII) จึงทรงประกาศให้สเปนมีสถานะความเป็นกลางในทันที เพราะสเปนในขณะนั้น ไม่ได้มีความพร้อมสำหรับการทำสงคราม และดูเหมือนว่าสเปนจะไม่ได้ประโยชน์ใด ๆ จากสงครามเลย
1
พระเจ้าอัลฟองโซที่ 13 แห่งสเปน (ครองราชย์ 1886-1931)
อย่างไรก็ตาม สังคมของสเปนในช่วงเวลานั้น ก็ได้มีการแบ่งแยกเพื่อเลือกสนับสนุนฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งในสงคราม
2
โดยกลุ่มชนชั้นสูง (ที่รวมถึงตัวของพระเจ้าอัลฟองโซ) และกองทัพของสเปนมีแนวคิดสนับสนุนฝ่ายมหาอำนาจกลาง ในขณะที่ฝ่ายเสรีนิยม กลุ่มฝ่ายซ้าย และผู้ที่นิยมระบอบสาธารณรัฐมีแนวคิดที่สนับสนุนฝ่ายสัมพันธมิตร
นอกจากนี้ยังมีกลุ่มนักสังคมนิยมหัวรุนแรงหรือที่เรียกว่าพวกอนาธิปไตย (Anarchist) ที่มีแนวคิดต่อต้านสงครามโดยสิ้นเชิง
ความเป็นกลางของสเปนในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 แม้จะดูเหมือนว่าสเปนจะไม่ได้ประโยชน์ใด ๆ แต่ความจริงแล้วกลับไม่ใช่เป็นแบบนั้นซะทีเดียว เพราะความเป็นกลางของสเปน ทำให้สเปนสามารถทำการค้า (โดยเฉพาะอาวุธ) ให้กับทั้งสองฝ่ายได้ เรียกได้ว่าสเปนได้รับผลประโยชน์จากสงครามก็คงพูดได้ไม่ผิดนัก
3
นอกจากนี้สถานะของความเป็นกลาง ยังทำให้สื่อภายในสเปนมีอิสระในการเสนอข่าวสารมากยิ่งขึ้น นั่นก็เพราะในช่วงที่เกิดสงคราม ประเทศที่เข้าร่วมในสงครามได้มีการเซ็นเซอร์และตรวจสอบเนื้อหาของข่าวเป็นอย่างมาก
1
สิ่งที่น่าสนใจก็คือ เมื่อเกิดโรคระบาดสำคัญที่แพร่ระบาดไปทั่วโลกอย่างไข้หวัดใหญ่ปี 1919 สเปนก็คือชาติแรกที่ได้เปิดเผยเรื่องราวของโรคระบาดนี้ (แต่สิ่งที่น่าขันก็คือ เรื่องดังกล่าวกลับทำให้โรคไข้หวัดใหญ่นี้ถูกเรียกในอีกชื่อหนึ่งว่า ไข้หวัดใหญ่สเปน ทั้งที่ความจริงแล้ว โรคดังกล่าวไม่ได้มีต้นตอจากสเปน )
13
ในเวลาต่อมา เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 เริ่มต้นขึ้นในปี 1939 สเปนก็ไม่ได้เข้าร่วมในสงครามครั้งนี้เช่นเดียวกัน
1
เหตุผลหลัก ๆ ก็คือ สเปนในช่วงเวลานั้นพึ่งผ่านพ้นจากการทำสงครามกลางเมืองภายในประเทศ (Spanish Civil War | 1936-1939) ทำให้สเปนมีความบอบซ้ำ และยังไม่พร้อมสำหรับการทำสงครามครั้งใหม่
3
แม้ว่าประเทศจะมีความบอบซ้ำจากสงครามกลางเมือง แต่สำหรับผู้นำสูงสุดของสเปนในช่วงเวลานั้นอย่าง นายพลฟรานซิสโก้ ฟรังโก้ (Francisco Franco) ความจริงแล้ว เขาเองก็มีแนวคิดที่อยากจะเข้าร่วมในสงครามเช่นกัน
2
นั่นก็เพราะว่า นายพลฟรังโก้มีแนวคิดทางการเมืองแบบเผด็จการฟาสซิสต์ เฉกเช่นเดียวกันกับ อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ แห่งนาซีเยอรมนี และเบนิโต มุสโสลินี แห่งอิตาลี ดังนั้นหากนายพลฟรังโก้จะนำสเปนเข้าสู่สงคราม สเปนก็น่าจะเข้าร่วมกับฝ่ายอักษะร่วมกับทั้งสองชาตินี้อย่างแน่นอน (ในช่วงสงครามกลางเมือง ทั้งนาซีเยอรมนีและอิตาลีก็ได้ให้การสนับสนุนกองกำลังของนายพลฟรังโก้)
ฟรานซิสโก้ ฟรังโก้ (ซ้ายมือ) กับอดอล์ฟ ฮิตเลอร์ (ขวามือ)
ในปี 1940 เมื่อนาซีเยอรมนีสามารถยึดครองฝรั่งเศสได้ นายพลฟรังโก้ก็ได้เจรจากับฮิตเลอร์ เพื่อที่จะให้สเปนเข้าร่วมในสงคราม โดยนายพลฟรังโก้มีความต้องการที่จะเข้ายึดครองดินแดนอาณานิคมของฝรั่งเศสที่ตั้งอยู่ในทวีปแอฟริกา
แต่ทว่าฮิตเลอร์กลับเบรคแผนการเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่ 2 ของสเปน เนื่องจากฮิตเลอร์ไม่ต้องให้เกิดข้อขัดแย้งกับทางรัฐบาลวิชีฝรั่งเศส (Vichy France) อันเป็นรัฐบาลหุ่นเชิดที่นาซีเยอรมนีสั่งให้ปกครองฝรั่งเศส ฮิตเลอร์เชื่อว่า สเปนในช่วงนั้นยังไม่พร้อมสำหรับสงคราม
ต่อมาในปี 1941 เมื่อนาซีเยอรมนีทำสงครามในแนวรบตะวันออกกับสหภาพโซเวียต นายพลฟรังโก้ก็ได้ให้การสนับสนุนนาซีเยอรมนีในการทำสงครามครั้งนี้ โดยมีการจัดตั้งกองกำลังอาสาสมัครชาวสเปนที่เรียกว่า กองกำลังสีน้ำเงิน (Blue Division) เพื่อสนับสนุนการต่อสู้ให้กับนาซีเยอรมนี โดยมีการบันทึกว่า กองกำลังสีน้ำเงินนี้มีกำลังพลอยู่ประมาณ 5 หมื่นนาย
1
กองกำลังสีน้ำเงินของสเปนที่ให้การสนับสนุนนาซีเยอรมนีในสงครามโลกครั้งที่ 2
นอกจากนี้ สเปนยังให้การสนับสนุนกับทางนาซีเยอรมนี โดยการส่งแร่โลหะที่ใช้ผลิตอาวุธอย่างทังสเตน ให้กับทางนาซีเยอรมนีเป็นจำนวนมหาศาลอีกด้วย
1
ต่อมาในช่วงท้าย ๆ ของสงครามโลกครั้งที่ 2 เมื่อฝ่ายอักษะกำลังจะเป็นฝ่ายที่พ่ายแพ้ในสงคราม นายพลฟรังโก้ก็ได้เจรจาและให้คำมั่นสัญญากับฝ่ายสัมพันธมิตรว่า สเปนจะไม่ไปยุ่งเกี่ยวใด ๆ กับฝ่ายอักษะอีก ส่งผลให้สเปนลดปริมาณในการส่งออกทังสเตนรวมไปถึงน้ำมันให้กับทางนาซีเยอรมนี รวมไปถึงยุบกองกำลังสีน้ำเงิน และยกเลิกการสนับสนุนทางทหารให้กับฝ่ายอักษะ
3
เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลงในปี 1945 แม้ว่าสเปนจะไม่ได้เข้าร่วมกับฝ่ายอักษะ (อย่างแจ่มแจ้ง) แต่ฝ่ายสัมพันธมิตรผู้ชนะในสงคราม ก็ได้ออกมาตรการหลายอย่าง เพื่อคว่ำบาตรและกีดกันสเปน
2
ซึ่งสิ่งที่เห็นได้ชัดก็คือ สเปนถูกกีดกันไม่ให้เข้าร่วมเป็นสมาชิกของสหประชาชาติ โดยกว่าที่สเปนจะได้เข้าร่วมเป็นสมาชิกของสหประชาชาตินั้น ก็ต้องรอจนกระทั่งถึงปี 1955 เลยทีเดียว (แม้ว่าจะถูกสหภาพโซเวียตขัดขวางก็ตาม)
1
และทั้งหมดนี้ ก็คือเรื่องราวที่ว่าทำไมสเปนถึงไม่ได้เข้าร่วมในสงครามโลกทั้งสองครั้งนั่นเองครับ
1
*** Reference
#HistofunDeluxe
1
โฆษณา