" ... แลถ้าอยากได้สุขในพระนิพพาน
ก็ให้วางเสียซึ่งสุขและทุกข์
คือวางจิตใจ อย่าถือว่าเป็นของของตน
ก็ชื่อว่าได้ถึงพระนิพพาน ... "
อิโต ปรํ คิริมานนฺทสุตฺตํ อนุสนฺธี ฆเฏตฺวา ภาสิสฺสามีติ
เบื้องหน้าแต่นี้ จะแสดงคิริมานนทสูตรสืบต่อไป
มีคำพระอานนท์ปฏิญญาว่าดังนี้
ภนฺเตอริยกสฺสป
ข้าแต่พระอริยเจ้าทั้งหลาย
มีพระมหากัสสปะเป็นประธาน
ภควา อันว่าพระผู้มีพระภาคเจ้า
เทเสสิ ก็ตรัสเทศนาแก่ข้าอานนท์สืบต่อไปว่า
อานนฺท ดูกรอานนท์ อันว่าความทุกข์และความสุขนั้น
ก็มีอยู่แต่นรกแลสวรรค์เท่านั้น
ส่วนพระนิพพานมีอยู่นอกสวรรค์แลนรกต่างหาก
บัดนี้ จักแสดงทุกข์และสุขในนรก
แลสวรรค์ให้แจ้งก่อน
จิตใจของเรานี้ เมื่อมีทุกข์หรือมีสุขแล้ว
ใครจะสามารถมาช่วยยกออกจากจิตใจของเราได้
อย่าว่าแต่ตัวเราเลย
แม้ท่านผู้อื่นเราก็ไม่สามารถจะช่วยยกออกได้
มีอาการเหมือนกัน ทุกรูปทุกนามทุกตัวตนสัตว์บุคคล
อนึ่ง เมื่อท่านมีทุกข์แล้ว
จะนำทุกข์ของท่านมาให้เรา ก็ไม่ได้
เรามีทุกข์แล้วจะนำทุกข์ไปให้ท่านผู้อื่น ก็ไม่ได้
แม้ความสุขก็มีอาการเช่นกัน
สุขแลทุกข์ ไม่มีใครจะช่วยกันได้
สิ่งที่จะช่วยให้พ้นจากทุกข์ได้
มีแต่อำนาจแห่งกุศลผลบุญ
มีการให้ทานแลรักษาศีลเป็นต้นเท่านั้น
ที่จะเป็นผู้ช่วยให้พ้นจากทุกข์ได้
มนุษย์แลเทวดาอินทร์พรหม
แลใคร ๆ จะมาช่วยให้พ้นทุกข์
และให้ได้เสวยสุขนั้น ไม่ได้
ที่สุดแม้เราตถาคตผู้ทรงไว้ซึ่งทศพลญาณเห็นปานนี้
ก็ไม่อาจช่วยใครได้
ได้แต่เป็นผู้ช่วยแนะนำตักเตือนให้รู้สุข ทุกข์
แลสวรรค์นรกเท่านั้น
ตัวต้องยกตัวเอง
ถ้ารู้ว่านรกแลสวรรค์อยู่ที่ตัว
แล้วยกตัวให้ขึ้นสวรรค์ไม่ได้
ก็ชื่อว่าเกิดมาเสียชาติ
และเสียเวลาที่ได้เกิดมาพบพระพุทธศาสนา
น่าเสียดายชาติที่ได้เกิดเป็นรูปร่างกาย
มีอวัยวะพรักพร้อมบริบูรณ์ทุกอย่าง
ทั้งได้พบพระพุทธศาสนาด้วย
สมควรจะได้สวรรค์แลพระนิพพานโดยแท้
เหตุไฉนจึงเหยียบย่ำตัวเองให้จมอยู่ในนรกเช่นนั้น น่าสังเวชนัก
ดูกรอานนท์ สุขทุกข์นั้นให้หมายเอาที่จิต
จิตสุขเป็นสวรรค์ จิตทุกข์เป็นนรก
จะเข้าใจว่านรกแลสวรรค์
มีอยู่นอกจิตนอกใจเช่นนั้น
ได้ชื่อว่าเป็นคนหลง
นรกแลสวรรค์ บาปบุญคุณโทษ
ย่อมมีอยู่ในอกในใจทั้งสิ้น
อยากพ้นทุกข์ก็ให้รักษาจิตใจ
จากสิ่งที่เป็นทุกข์เสีย
ถ้าต้องการสวรรค์
ก็ทำการงานที่หาโทษมิได้
เพราะการบุญ การกุศลนั้น
เมื่อทำก็ไม่เดือดร้อน แลเมื่อทำแล้วระลึกถึง
ก็ให้เกิดความสุขสำราญบานใจทุกเมื่อ
เช่นนี้ชื่อว่าเราได้ขึ้นสวรรค์
แลถ้าอยากได้สุขในพระนิพพาน
ก็ให้วางเสียซึ่งสุขและทุกข์
คือวางจิตใจ อย่าถือว่าเป็นของของตน
ก็ชื่อว่าได้ถึงพระนิพพาน
เพราะว่าใจเป็นใหญ่เป็นประธาน
สุขทุกข์ ทั้งสวรรค์และพระนิพพานสำเร็จแล้วด้วยใจ
คือว่ามีอยู่ที่จิตที่ใจของเราทั้งสิ้น
บุคคลจำพวกใด
ไม่รู้ว่าของเหล่านี้มีในตน
แล้วไปเที่ยวค้นคว้าหาในที่อื่น
บุคคลจำพวกนั้น ชื่อว่าเป็นคนหลงคนเมา
เป็นผู้หนาอยู่ด้วยกิเลสตัณหา
มืดมนอยู่ด้วยมลทินแห่งนรก
ดูกรอานนท์ สัตว์ที่ตกอยู่ในนรกมากมายนับมิได้
แน่นอัดยัดเยียดกันอยู่ในนรก
ดังข้าวสารหรือเมล็ดถั่วเมล็ดงาในกระสอบ
แต่ก็ไม่เห็นกันได้
ด้วยเขาไม่รู้ไม่เห็นซึ่งนรก
ไม่รู้สุขทุกข์ บาปบุญคุณโทษ
ไม่รู้ว่าจิตของตนเป็นทุกข์เป็นสุข
มีแต่มัวเมาอยู่ด้วยตัณหากามราคาฐิกิเลส
จึงชื่อว่าตกอยู่ในนรก
ยัดเยียดกันดังข้าวสารหรือเมล็ดถั่วเมล็ดงาในกระสอบ
ร้องเรียกหากันก็ไม่เห็นกัน
คือไม่เห็นทุกข์ ไม่เห็นสุข
แห่งกันและกันเท่านั้นเอง
อ้างอิง :
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
