20 ส.ค. 2021 เวลา 10:28 • ประวัติศาสตร์
Alice In Wonderland: นิยายมหัศจรรย์ ที่ผู้เขียนได้แรงบันดาลใจ จากการตกหลุมรักเด็กสาววัย 11 ปี แบบ Lolita…
.
.
เราอาจจะรู้จักนิยายแฟนตาซีเรื่องนี้เป็นอย่างดี เพราะนอกจากจะเป็นหนังสือแล้ว Alice in Wonderland ยังเคยได้เป็นถึง การ์ตูนอนิเมชั่น หรือกระทั่งทำเป็น หนัง อยู่บ่อยครั้ง ซึ่งงานวรรณกรรมเรื่องนี้เขียนโดย Charles Lutwidge Dodgson ที่ใช้นามปากกาว่า Lewis Carroll
.
แต่สิ่งที่คุณอาจจะไม่รู้เลยนั่นก็คือ แรงบันดาลใจและเบื้องหลังของเรื่องราวการผจญภัยของ Alice ในนวนิยายเรื่องนี้ มาจากความสัมพันธ์ที่ไม่ปรกติของเขา
.
ในหลายๆปีมานี้ มีการศึกษาและวิเคราะห์จากหลักฐานทั้งหมดที่มี และได้กลั่นกรองเรื่องราวทั้งหมดด้วยรายละเอียดแล้ว พวกเขาพบว่า ความสัมพันธ์ครั้งนี้ของพวกเขาทั้ง 2 คนอาจจะเป็นความสัมพันธ์ในเชิงชู้สาว ระหว่างหนุ่มวัย 24 ที่กำลังตกหลุมรักกับ Alice Liddell อย่างหนัก ในรูปแบบ Lolita ของ Dodgson
.
Robert Douglas-Fairhurst ผู้ที่ได้เขียนเล่าเรื่องราวพวกของเขาทั้ง 2 เอาไว้ใน The Story of Alice ไว้ในปี 2016 มีเนื้อหาที่น่าสนใจเอามากๆ ซึ่งผมจะมาเล่าถึงความเป็นไปได้ ของการก่อเกิดความสัมพันธ์ที่แปลกประหลาดครั้งนี้ ที่นำไปสู่ แรงบันดาลใจในการเขียนนวนิยายชื่อดัง และได้ตีพิมพ์มาแล้วอย่างน้อย 150 ปี
.
Charles Lutwidge Dodgson เป็นลูกชายคนโตของนักบวชระดับสูงของอังกฤษ ชีวิตวัยเด็กของเขาอยู่ในครอบครัวที่ทำงานให้กับศาสนจักร ซึ่งครอบครัวของเขามีโปรเจคที่สำคัญกับทางศาสนจักร นั่นก็คือ “Dodgson family project” และในตอนนั้น Charles ได้รับมอบหมายให้เป็น ผู้มอบความบันเทิง แก่คนที่เข้าร่วมโครงการด้วย “เรื่องเล่าแนวตลก แนวปริศนา หรือเรื่องเล่าที่สนุกสนานในรูปแบบของ บทกวี และนิทาน” เขายังได้ทำการแสดงในโรงละครหุ่นกระบอกของเขาเอง และมีส่วนร่วมในนิตยสาร Rectory Magazine ของครอบครัวอีกด้วย
1
.
Dodgson ไม่ได้เป็นแค่นักเขียนและนัก Entertainer เท่านั้น เขาได้ร่ำเรียนวิชาคณิตศาสตร์ที่มหาวิทยาลัย Oxford และยังเป็นช่างภาพที่มีฝีมืออีกด้วย
.
แต่ทว่า งานถ่ายภาพส่วนใหญ่ของเขา มากกว่าครึ่งหนึ่งเต็มไปด้วยการถ่ายรูปเด็กผู้หญิง
.
และ Alice Liddell ก็เป็นหนึ่งในคอลเล็คชั่นของเขา
.
Dodgson ได้มาพบกัน Alice ครั้งแรกเมื่อ 25 เมษายน 1856 ในตอนนั้น Dodgson อายุ 24 และ Alice อายุเพียง 4 ขวบ เขาพบกันครั้งแรกขณะที่ Alice และพี่น้องของเขากำลังเล่นกันอยู่ในสวน และครอบครัว Liddell ได้ขอให้ Dodgson ถ่ายรูปให้พวกเขา และในครั้งนั้น Dodgson ได้เขียนไดอารี่ระบุเอาไว้ว่า เป็นวันดีๆ วันนึงของเขาเลยทีเดียว
.
Dodgson นั้นชื่นชอบ Alice ตั้งแต่ครั้งแรกที่ได้พบ และเขาก็หาโอกาสทำการตีสนิทกับครอบครัว Liddell เพื่อที่จะได้เข้าใกล้ Alice ให้มากขึ้น
.
1
ภายในเวลาไม่กี่ปีต่อมา จากความพยายามของ Dodgson เขาได้กลายเป็นคนสนิทคนหนึ่งของครอบครัว Liddell ซึ่ง Alice และพี่น้องของเธอ นั้นชื่นชอบ Dodgson เป็นอย่างมาก ด้วยความที่เขาเป็นนัก Entertainer ที่ดี มีเรื่องเล่าและกิจกรรมสนุกๆให้เด็กๆได้เล่นเสมอ อีกทั้ง เหล่าเด็กหญิงตัวน้อยๆ ก็มักจะเป็นนางแบบขาประจำ ในการถ่ายภาพของ Dodgson และเมื่อมีโอกาส Dodgson มักจะพาเด็กๆ ไปเที่ยวนอกบ้าน
.
เรื่องราวของพวกเขาก็ดำเนินไปเรื่อยๆ จนกระทั่งวันที่ 4 กรกฎคม 1862 Alice ที่มีอายุ 10 ขวบพร้อมกับพี่น้องของเขา ได้ออกไปนั่งเรือเที่ยวกับ Dodgson และบาทหลวง Robinson Duckworth ซึ่งในระหว่างที่กำลังล่องเรือเที่ยวกันอยู่นั้น Dodgson ได้สร้างความบันเทิงให้กับเด็กๆ ด้วยการเล่านิทานที่เขาได้แต่งขึ้นมาเป็นพิเศษ ซึ่งเรื่องราวในนิทานที่เชาเล่าให้เด็กๆฟังนั้น สนุกสนานเป็นอย่างมาก
.
ในเรื่องเล่าของ Dodgson นั้น เขาแต่งเรื่องให้ Alice เป็นตัวเอกของเรื่อง และได้เล่าถึงเรื่องราวการผจญภัยของ Alice พร้อมกับเนื้อหาที่มีตัวละครแปลกประหลาดมากมาย ในรูปแบบแฟนตาซี ซึ่งเด็กทั้ง 3 คนนั้นประทับใจอย่างมาก
.
และคนที่ประทับใจเรื่องเล่าในวันนั้นมากที่สุดก็เป็น คนที่ได้รับการสมมุติให้เป็นนางเอกของเรื่องอย่าง Alice เรื่องเล่าในวันนั้นของ Dodgson ทำให้ Alice ประทับใจในตัวของ Alice เป็นอย่างมาก เธอชอบเรื่องเล่ามากถึงขั้นว่า หลังจากที่เล่าเรื่องจบไปแล้ว Alice ได้ขอร้องให้ Dodgson ช่วยเขียนเรื่องเล่าในวันนี้ให้เธอ 1 เล่มเพื่อเก็บเอาไว้อ่าน
.
และนั่น ก็เป็นจุดเริ่มต้นของ นวนิยายแฟนตาซี ที่โด่งดังในเวลาต่อมา
.
หลักจากที่ Dodgson ได้กลับไปเรียบเรียงเรื่องเล่าครั้งนี้ใหม่อีกครั้งจนเสร็จสมบูรณ์ เขาได้ส่งให้ George MacDonald เพื่อนของเขาช่วยอ่านและวิจารณ์ให้ ซึ่ง MacDoanald ก็ได้ให้เด็กๆ ของบ้านเขาช่วยกันอ่าน และพวกเขาก็ชื่นชอบเรื่องเล่าชิ้นนี้มากๆ เหมือนกัน
.
Dodgson จึงได้นำต้นฉบับมามอบให้กับ Alice ในปี 1864 และนำเรื่องราวของ Alice ในโลกจินตนาการออกตีพิมพ์จำหน่ายด้วยชื่อเรื่องว่า “Alice's Adventures in Wonderland” ในปี 1865 และเขียนเพิ่มอีก 2 เล่มคือ Alice, Through the Looking-Glass และ What Alice Found There ตามหลังมาในปี 1871 ในปี 1886 ตามลำดับ
.
แต่เรื่องราวการผจญภัยของ Alice นั้นได้ซ่อนเรื่องราว ของความสัมพันธ์ที่แปลกประหลาด ของ Dodgson กับ Aliceเอาไว้
.
เรื่องราวของความสัมพันธ์ระหว่าง Liddell และ Dodgson เป็นจุดเริ่มต้นของความขัดแย้งระหว่างพวกเขาเอง มีการค้นพบว่า จริงๆแล้ว Dodgson ที่มีโอกาสได้พบกับครอบครัว Liddell ครั้งแรกในปี 1855 นั้น คนที่ Dodgson เริ่มผูกมิตรด้วย นั่นก็คือ Harry ซึ่งเป็นพี่ชายของ Alice แต่พอ Harry เริ่มถึงวัยเข้าโรงเรียน เขาก็เริ่มสนิทสนม กับสาวๆ ของบ้าน Liddell มากขึ้นแทน
.
ในช่วงระยะเวลาตั้งแต่ 1858 จนถึง 1862 ความสนิทของ Alice และ Dodgson เริ่มมีมากขึ้น และดูเหมือนจะล้ำเส้นเกินเลยกันนิดหน่อย Dodgson ที่มีอายุเยอะกว่า Alice ดูคลั่งไคล้ในตัวของ Alice มากกว่าการเป็นแค่ พี่กับน้อง มีหลักฐานว่า เรื่องราวของพวกเขาทั้ง 2 นั้นเป็นเรื่องที่ถูกซุบซิบนินทากันใน Oxford อย่างหนาหูว่า ความสัมพันธ์ของ Dodgson กับ Alice มันแปลกๆ เกินกว่าความสัมพันธ์ของ ผู้ใหญ่วัย 20 ปลาย กับเด็กวัยกระเตาะ
.
โดยปรกติ Dodgson จะเป็นคนที่ชอบเขียนไดอารี่ จดบันทึกเรื่องราวของเขาในทุกๆ วัน แต่กลุ่มคนที่เข้ามา ศึกษาและวิเคราะห์เรื่องราวของ Dodgson นั้นพบว่า ในไดอารี่ของ Dodgson จะมีช่วงหนึ่งที่ขาดหายไป ด้วยลักษณะที่เหมือนจะ ฉีก หรือ ดึงหน้าไดอารี่ ช่วงนั้นทิ้งไป
.
เนื้อหาของช่วงเวลานั้นที่ขาดหายออกไปจากไดอารี่ มีการคาดเดาว่า น่าจะตรงกับเวลาที่ Dodgson นั้นเริ่มห่างเหิน กับคนของตระกูล Liddell ซึ่งมีข่าวลือในช่วงนั้นจากหมู่คนที่ทำงาน ใน Oxford ด้วยกันว่า ที่พวกเขานั้นต้องห่างกันเพราะ Dodgson ได้เสนอตัว ไปกับทางครอบครัว Liddell ว่าเขาจะขอ Alice ให้มาแต่งงานกับเขา และในครั้งนั้น พ่อแม่ของฝั่งผู้หญิง ได้ตอบปฏิเสธ Dodgson ไป
.
หลักฐานเพิ่มเติมจาก Anne Clark ผู้ที่ได้เขียนชีวประวัติของ Alice Liddell ได้เล่าว่า เหมือนว่าลูกหลานของ Alice จะรู้ว่า Dodgson นั้นประทับใจและคลั่งไคล้ในตัวของ Alice อย่างมากจนอยากจะแต่งงาน และใช้ชีวิตกับเธอ แต่พ่อแม่ของ Alice นั้นคาดหวังผู้ชายอื่น ที่คู่ควร และเหมาะสมกับ Alice มากกว่านี้
.
หลังจากโดนปฏิเสธไปนั้น Dodgson ได้หายหน้าหายตาจากบ้านของ Liddell ไปราวๆ 6 เดือน แต่ในที่สุดเขาก็กลับมาเยี่ยมเยียนครอบครัว Liddell อีกครั้งในเดือนธันวาคม ปี 1863
.
อย่างไรก็ตาม ความสนิทสนมในอดีต ดูเหมือนจะไม่หวนคืนกลับมา มิตรภาพของ Dodgson กับ Alice ค่อยๆ จางหายไป อาจเป็นเพราะตัวของ Dodgson ในภายหลังนั้น อยู่ฝ่ายค้านในตำแหน่งของคริสตจักร ซึ่งพ่อของ Alice อย่าง Henry Dean Liddell นั้นเป็นถึงคณบดีของโบสถ์คริสตจักร Oxford และตำแหน่งรองอธิการบดีของมหาวิทยาลัย Oxford อีกด้วย
1
.
ความผิดหวังของ Dodgson ในครั้งนั้น ก็เป็นเรื่องที่ซุบซิบนินทาของคนใน Oxford เช่นกัน แล้วก็เข้าลุกลามเข้าไปถึงหูของพวกคนชนชั้นสูง ในเวลานั้นด้วยเช่นกัน มีการพบบันทึกว่า หลายปีต่อมาหลังจากนั้น ลอร์ด Salisbury ได้บันทึกโดยตั้งข้อสังเกตเอาไว้ว่า “มีคนบอกว่า Dodgson นั้นเสียสติไปแล้วครึ่งหนึ่ง เนื่องจากการถูก Alice (Liddell) ตัวจริงปฏิเสธ”
.
ซึ่งสอดคล้องกันกับเทพนิยายที่ดีที่สุดอย่าง Alice in Wonderland ที่ต้องเผชิญกับโศกนาฏกรรมแห่งความฝันที่แตกสลาย ในโพรงกระต่ายด้วยเช่นกัน
.
ในปี 1864 Dodgson ได้นำหนังสือ Alice’s Adventures Under Ground มาให้กับ Alice ตามสัญญาที่ให้ไว้ แต่หลังจากที่ได้มอบกันเสร็จแล้ว Dodgson ได้เขียนบันทึกกล่าวถึง Alice ในวัย 12 ขวบไว้ว่า Alice นั้นเปลี่ยนไปแล้ว
.
เมื่อเวลาผ่านไป Alice เริ่มเบื่อหน่ายในความเป็น Charles Dodgson ที่พยายามจะเข้าหาเธออยู่เรื่อยๆ ซึ่งดูเหมือนว่า Alice จะไม่ชอบ Dodgson ที่ใช้ชีวิตเหมือน Peter Pan หรือการเป็นเด็กผู้ชายที่ไม่รู้จักโต ซึ่งสวนทางกับ Alice ที่โตเป็นผู้ใหญ่มากขึ้น
.
และรูปสุดท้ายที่ Dodgson ได้ถ่าย Alice ตอนเธออายุ 18 ในปี 1870 นั้นสะท้อนความเบื่อหน่ายของ Alice ได้อย่างดี จากในรูปนั้น Alice แต่งตัวด้วยเสื้อผ้าที่สวยงาม ทำท่าประสานมือเอาไว้บนตักของเธอ
.
แต่สีหน้าของเธอบนรูปใบนั้น เหมือนเธอแสดงออกว่า เธอกำลังอึดอัดและเบื่อหน่ายเต็มทน
.
แม้ว่าในนิยายนั้นจะมีเนื้อหาที่สนุกสนานเพียงใด แต่ในชีวิตจริงนั้น ช่างแตกต่างจากความรักที่ Dodgson มีให้ Alice ในนิยาย Alice's Adventures in Wonderland อย่างสิ้นเชิง และเรื่องราวของพวกเขาทั้ง 2 ก็ค่อยๆ เงียบหาย และแยกย้ายกันไป
.
Alice's Adventures in Wonderland เป็นงานวรรณกรรมที่ประสบความสำเร็จอย่างมาก และยอดขายที่ถล่มทลายนี้ทำให้ Dodgson นั้นมีฐานะร่ำรวยมากขึ้นกว่าเดิม และมีชื่อเสียงมากขึ้น แต่เขาก็ยังคงเลือกที่จะทำงานสอนหนังสือใน Oxford ต่อไปเรื่อยๆ จนถึงปี 1881 ถึงได้เกษียณออกมา และกลับไปใช้ชีวิตบั้นปลายที่บ้านของญาติๆ เขาอย่างเรียบง่าย และสุดท้าย Dodgson ก็เสียชีวิตด้วยอาการปอดบวมหลังจากการเป็นโรคไข้หวัดใหญ่ ในปี 1898 ด้วยอายุ 66 ปี
.
ส่วนชีวิตของ Alice ตัวจริงนั้น ก็ไม่ได้เป็นเหมือนในนิยาย ในช่วงชีวิตเธอเกือบได้อภิเษกสมรสกับพระราชโอรสของพระราชินีวิกตอเรีย ด้วยซ้ำไป ในช่วงเวลานั้น Alice กับเจ้าชาย Leopold ได้ตกหลุมรักกันอย่างมาก แต่ทว่า ด้วยกฎมณเฑียรบาลของอังกฤษที่ยังไม่อนุญาตให้ที่ไม่ใช่สายเลือดของราชวงศ์อภิเษกสมรสกับคนในราชวงศ์ เรื่องราวของเจ้าชายกับ Alice จึงไม่สามารถเป็นจริงขึ้นมาได้
.
ในเวลาต่อมา Alice ก็ได้แต่งงานกับชายหนุ่มที่มีชื่อว่า Reginald Hargreaves ส่วนฝั่งของเจ้าชายก็ได้อภิเษกสมรสกับ เจ้าหญิงของเยอรมัน และความน่ารักของเรื่องเจ้าชายกับ Alice นั่นก็คือ เจ้าชาย Leopold มีลูกสาวคนหนึ่งชื่อ Alice ส่วนฝั่งของ Alice นั้นก็มีลูกชายคนหนึ่งชื่อ Leopold เช่นกัน
1
.
Alice มีลูกชาย 3 คน ซึ่ง 2 คนเสียชีวิตในสงครามโลกครั้งที่ 1 และจากปัญหาภาษีของสามี หลังจากสามีของเธอเสียชีวิต Alice ได้นำต้นฉบับ Alice's Adventures under Ground ออกมาประมูลในปี 1928 เพื่อหาเงินมาจ่ายค่าภาษี ซึ่งในการประมูลในครั้งนั้น เธอได้เงินมา 15,400 ปอนด์ (เทียบเท่า 900,000 ปอนด์ในปี 2019) ซึ่งเป็นมูลค่าเกือบ 4 เท่าของราคาจองที่บริษัทประมูลของ Sotheby มอบให้
2
.
ต่อมาต้นฉบับ Alice's Adventures under Ground นี้ได้กลายเป็นสมบัติของ Eldridge R. Johnson นักธุรกิจชาวอเมริกัน และได้นำต้นฉบับเล่มนี้ ไปจัดแสดงที่มหาวิทยาลัย Columbia ในวันฉลองครบรอบ 100 ปีวันเกิดของ Charles Lutwidge Dodgson ซึ่ง Alice ก็ได้รับเชิญไปร่วมงานในครั้งนี้ ด้วยวัย 80 ปี
.
และในการมาเยือนสหรัฐอเมริกาครั้งนี้ เธอได้พบกับ Peter Llewelyn Davies ที่เป็นแรงบันดาลใจให้กับตัวละครอย่าง Peter Pan ของ J. M. Barrie และเมื่อ Eldridge R. Johnson เสียชีวิต หนังสือเล่มนี้ถูกซื้อโดยกลุ่มบรรณานุกรมอเมริกัน และนำเสนอต่อชาวอังกฤษ "เพื่อรับรู้ถึงความกล้าหาญของอังกฤษในการเผชิญหน้ากับฮิตเลอร์" และต้นฉบับเล่มนี้ ก็ได้ไปอยู่ในหอสมุดแห่งชาติอังกฤษ
.
Alice Liddell เสียชีวิตลงในปี 1934 ด้วยอายุ 82 ปี และเรื่องเล่าของ Dodgson ที่เล่าให้เธอได้ฟังตั้งแต่ ปี 1862 นั้น ก็ยังคงอยู่บนโลกใบนี้ตลอดไป
.
1
และไม่ว่าความรู้สึกของ Charles Dodgson ที่มีต่อ Alice Liddell นั้นจะเป็นในรูปแบบไหนก็ตาม แต่แรงบันดาลใจของเขา นั้นได้สร้างสุดยอดนิยายแฟนตาซีที่ดีที่สุดเรื่องหนึ่งของโลก ให้พวกเราได้อ่านได้ชมกันอย่างสนุกสนานครับ
โฆษณา