20 ส.ค. 2021 เวลา 17:01 • สุขภาพ
## ชุดตรวจโควิด 'Antigen Test Kit' สิ่งจำเป็นเร่งด่วนที่ต้องจัดหาในคุณภาพดีและราคาคุ้มค่า ##
1
การตรวจหาเชื้อโควิดแบบปูพรม ยิ่งเร็วเท่าไหร่ก็ยิ่งตัดวงจรการระบาดได้เร็วเท่านั้น นอกจากนี้ ยิ่งพบเชื้อเร็ว รักษาได้เร็วก็ป้องกันอาการลุกลามรุนแรงและการเสียชีวิตได้ง่ายกว่าการรู้ตัวช้า
ในเมื่อตอนนี้รัฐบาลไทยได้ยอมรับการใช้ Antigen Test Kit (ATK) ที่แสดงผลรวดเร็วและถูกกว่าการตรวจแบบ RT-PCR มาเป็นขั้นตอนคัดครองผู้ป่วยแล้ว แถมยังออกข้อกำหนดให้ผู้ที่ยังต้องไปทำงานที่สำนักงานหรือในชุมชนต้องตรวจโควิดทุกสัปดาห์ ทำไมโครงการจัดซื้อ ATK จำนวน 8.5 ล้านชุด จึงถูกชะลอออกไป การพิจารณาจัดซื้อจัดจ้างนี้สมเหตุสมผลหรือไม่
2
ผลิตภัณฑ์ที่ชนะการประมูล: SARS-CoV-2 Antigen Rapid Test โดยใช้ Nasopharyngeal swab
1
ผู้ผลิต: Beijing Lepu Medical Technology Co., Ltd.
1
ราคา: 70 บาท/ชุด รวมภาษีมูลค่าเพิ่ม
1
เกณฑ์การพิจารณา: เป็นชุดตรวจที่ได้รับอนุญาตจากคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) มีค่าความไว มากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 90 ความจำเพาะ มากกว่าร้อยละ 98 ความไม่จำเพาะ ต้องน้อยกว่าร้อยละ 10 ราคาไม่เกิน 120 บาท/ชุด
ชมรมแพทย์ชนบทได้ออกมาคัดค้านการจัดซื้อจัดจ้างดังกล่าวโดยตั้งข้อสงสัยใน 2 เรื่องคือประสิทธิภาพของชุดตรวจ #Lepu และราคา
1
ในด้านประสิทธิภาพ ชมรมแพทย์ชนบทได้อ้างถึงผลการวิจัยในปากีสถาน Evaluation of SARS-CoV-2 antigen-based rapid diagnostic kits in Pakistan: formulation of COVID-19 national testing strategy ที่ทำการทดสอบในเดือนตุลาคม 2563 และตีพิมพ์ในวารสาร Virology Journal เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2564 ที่บอกว่า ชุด ATK ของ Lepu ชนิดแยงจมูกมีความไวที่ร้อยละ 52 และให้ผลลบเทียมร้อยละ 48
1
ทั้งนี้ การทดสอบดังกล่าวใช้ในกลุ่มตัวอย่าง 33,000 คนโดยรวมผู้ป่วย 100 คนที่ตรวจพบเชื้อจากวิธี RT-PCR และนับว่าเป็นผู้ป่วยยืนยันที่ระดับปริมาณเชื้อ Cycle threshold (Ct) ≤ 40
1
อย่างไรก็ตาม บริษัท ออสท์แลนด์ แคปปิตอล จำกัด ร่วมกับ บริษัท เวิลด์ เมดิคอล อัลไลแอนซ์ (ประเทศไทย) จำกัด ผู้ชนะการประมูล ในการจัดหาและนำเข้าชุด ATK จำนวน 8.5 ล้านชุด ออกมาชี้แจงโดยแสดงหลักฐานผลการทดสอบทางห้องปฏิบัติการจาก 3 แหล่งต่อสื่อมวลชน ได้แก่สถาบัน BIOMEX GmbH Heidelberg ประเทศเยอรมนี คณะกรรมาธิการยุโรป (European Commission) และ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งผลการศึกษาจาก 3 แหล่งดังกล่าวระบุว่ามีความไวในการวินิจฉัยร้อยละ 90-92 ความจำเพราะร้อยละ 99.3-100
4
ความจริงแล้ว การตรวจด้วยวิธี RT-PCR และ ATK มีความแตกต่างกันอยู่ในตัว โดย RT-PCR เป็นการตรวจหาสารพันธุกรรม (RNA) ของไวรัส มีความแม่นยำสูงกว่า ต้องเก็บตัวอย่างโดยผู้เชี่ยวชาญ ใช้เวลามากกว่าและมีค่าใช้จ่ายสูงกว่า
2
ส่วน ATK เป็นการตรวจหาโปรตีน (N-protein) ของเชื้อไวรัส ซึ่งสามารถเก็บตัวอย่างได้ง่ายกว่าโดยเก็บได้ทั้งทางโพรงจมูกและทางน้ำลาย ใช้เวลาน้อยกว่าในการแสดงผล และมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่า แต่จะได้ผลดีเมื่อมีปริมาณไวรัสมากแล้ว กล่าวได้อีกอย่างว่า จริงๆแล้ว การใช้ชุดตรวจแอนติเจนนี้ ไม่ใช่การตรวจหาการติดเชื้อ (Infections) แต่คือ การตรวจหา “ความสามารถในการแพร่เชื้อให้คนอื่น” (Infectiousness) และถูกออกแบบมาให้แสดงผลเป็น “บวก” ต่อเมื่อปริมาณไวรัส (Viral load) มีสูงมากพอที่จะเกิดการแพร่เชื้อได้
2
นั่นหมายความว่า ถ้าผลตรวจของเราเป็น “ลบ” ในตอนเช้า เราก็จะไม่แพร่เชื้อให้ใครในวันนั้น แต่เป็นไปได้ว่าเราจะแพร่เชื้อได้ในวันต่อมา ถ้าผลตรวจออกมาเป็น "บวก" และมีปริมาณไวรัสเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ชุดตรวจแอนติเจนนี้บอกความเสี่ยงที่เราจะไปแพร่เชื้อให้กับผู้อื่นโดยที่ไม่รู้ตัวได้
1
จากการศึกษาเปรียบเทียบชุดตรวจโควิดแบบเร็วในเยอรมนี 'Comparative sensitivity evaluation for 122 CE-marked SARS-CoV-2 antigen rapid tests' โดย Paul Ehrlich Institute และ Robert Koch Institute ซึ่งเป็นหน่วยงานภายใต้กระทรวงสาธารณสุขของเยอรมนี ที่เผยแพร่เมื่อเดือนพฤษภาคม 2564 ที่ผ่านมา (https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2021.05.11.21257016v1.full.pdf)
ผลการทดสอบชุดตรวจ ATK (SARS-CoV-2 Antigen Rapid Test Kit) ผลิตโดย Beijing Lepu Medical Technology Co., Ltd ระบุว่ามีความไวต่อไวรัส 100.0% สำหรับ Ct <25 และมีความไวร้อยละ 26.1 สำหรับ Ct 25-30 ในขณะที่มีความไวร้อยละ 0.0 สำหรับ Ct >30 และมีความไวร้อยละ 46.0 สำหรับ Ct 17-36 ตามลำดับ ทั้งนี้ ตัวเลข Ct ยิ่งน้อยแปลว่ายิ่งมีปริมาณเชื้อมาก แปลว่าชุดตรวจของ Lepu สามารถตรวจพบได้ดีและให้ผลถึง 100% เมื่อมีเชื้อในปริมาณมากนั่นเอง
3
ทั้งนี้ สำหรับมาตรฐานชุดตรวจโควิดแบบเร็วที่ได้รับการยอมรับจากกระทรวงสาธารณสุขของเยอรมนี มีเกณฑ์การยอมรับผลิตภัณฑ์ที่มีความไวอย่างน้อยร้อยละ 80 ที่ค่า Ct <25 และค่าความจำเพาะ อย่างน้อยร้อยละ 97 เมื่ออ้างอิงจากรายชื่อผลิตภัณฑ์ฉบับล่าสุดที่ประกาศเมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม 2564 ชุดตรวจของ Lepu ก็ยังอยู่ในกลุ่มที่ “ทันสมัย”
อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาทั่วโลกเราจะเห็นว่าทั่วโลกมีตัวเลือกสำหรับ ATK ที่มีคุณภาพดีอีกมากมาย ซึ่งอาจมีราคาแตกต่างกันไป เฉพาะ ATK ที่ได้รับอนุญาตจาก อย. ของไทยก็มีอยู่ 91 รายการซึ่งเป็นชนิดที่ประชาชนธรรมดาสามารถใช้งานเองได้ 35 รายการ ส่วนอีก 56 รายการต้องตรวจโดยบุคลากรทางการแพทย์
2
มาถึงเรื่องราคากันบ้าง
ชมรมแพทย์ชนบทได้โจมตีราคาชุดตรวจ ATK ที่ชนะการประมูลโดยระบุว่ามีต้นทุนเพียง 30 กว่าบาทเท่านั้น
แต่ผู้ชนะการประมูลชนะคู่แข่งที่เสนอราคาด้วยราคาที่ต่ำที่สุด 70 บาทรวมภาษีมูลค่าเพิ่ม ในขณะที่ราคาขายส่งอยู่ที่ 1 USD หรือไม่เกิน 35 บาท ส่วน ATK มาตรฐาน WHO นั้น ทาง UNICEF ซื้อแจกจ่ายทั่วโลกที่ราคา 160 บาท คณะกรรมการต่อรองราคาของ สปสช.ต่อรองได้ที่ 120 บาทรวมค่าส่งซึ่งชมรมแพทย์ชนบทเห็นว่ามีความเหมาะสมมากกว่า
นางศิริญา เทพเจริญ รองประธานเจ้าหน้าที่บริหารสายงานการตลาด บริษัท ณุศาศิริ จำกัด และ กรรมการบริหาร บริษัท เวิลด์ เมดิคอล อัลไลแอนซ์ (ประเทศไทย) จำกัด ตัวแทนจำหน่าย ATK ของ "ออสท์แลนด์ แคปปิตอล" และเป็นผู้ชนะประมูลในโครงการพิเศษของ สปสช. ชี้แจงต่อสื่อมวลชนว่า ต้นทุนจากโรงงานอยู่ที่ 30 กว่าบาทจริง แต่ยังมีส่วนของต้นทุนอื่น คือ ค่าใช้จ่ายด้านการขนส่งมายังประเทศไทย ค่าจัดส่งไปยัง 1,000 จุดทั่วประเทศ ค่าใช้จ่ายด้านการจัดเก็บชุดอุปกรณ์ภายในห้องที่มีอุณหภูมิเหมาะสมเพื่อคงคุณภาพของสินค้า และค่าปรับเปลี่ยนแพคเกจให้เป็นภาษาไทย
3
สิ่งที่น่าพิจารณาสำหรับประเทศไทย คือ หากมีต้นทุนจากโรงงาน 30 กว่าบาท ค่าใช้จ่ายส่วนที่เพิ่มมาถึงเกือบ 40 บาทมีความสมเหตุสมผลหรือไม่
1
เราลองคิดกันเล่นๆ หากชุดทดสอบ 1 ชุดราคาต้นทุน 35 บาท มูลค่าสินค้า 8.5 ล้านชุดคือ 297.5 ล้านบาท เมื่อรวม VAT จะเป็น 318.325 ล้านบาท ในขณะที่ถ้าคิดราคารวมที่ชุดละ 70 บาทจะเป็นมูลค่าของโครงการ 595 ล้านบาท แปลว่าค่าขนส่งจากประเทศจีนและการจัดส่งในประเทศไทย ค่าจัดเก็บ และค่าบริหารจัดการอื่นๆ มีมูลค่ากว่า 276 ล้านบาท?
1
หากคำนวณว่าชุดตรวจ ATK แต่ละชุดมีขนาดประมาณ 210 ลูกบาศก์เซนต์ (ลบ.ซม.) ดังนั้น 1 ลูกบาศก์เมตร (ลบ.ม.) จะบรรจุได้อย่างต่ำ 4,500 กล่อง และใช้เนื้อที่ในการบรรจุไม่เกิน 2,000 ลบ.ม. สำหรับ 8.5 ล้านชุด
ค่าใช้จ่ายที่เป็นจริง-ของการขนส่งและการจัดเก็บ-มีมูลค่าเท่าไหร่สำหรับสินค้าในเนื้อที่ 2,000 ลบ.ม.? มากเป็นหลักร้อยล้านบาทเลยหรือเปล่า?
1
จากการศึกษาของ Zero Covid Thailand เราพบว่าชุดตรวจ ATK ที่มีคุณภาพดีในราคาต้นทุนใกล้เคียง 30 บาทนั้นเป็นไปได้ และสิ่งสำคัญที่ผู้เกี่ยวข้องทั้งหมดต้องพิจารณาคือไม่ว่าเราจะซื้อชุดทดสอบที่ราคา 70 บาทหรือ 120 บาท ก็ยังมีส่วนต่าง 30-80 บาทอยู่ดีเช่นนั้นหรือ
1
นอกเหนือจากความเหมาะสมในการเก็บภาษีมูลค่าเพิ่มแล้ว เราขอถามย้ำว่าสมเหตุสมผลหรือไม่ที่ประเทศไทยจะต้องจ่ายส่วนต่างจำนวนนี้ เพื่อซื้อสิ่งที่จำเป็นอย่างเร่งด่วนสำหรับการรักษาชีวิตของผู้คนท่ามกลางสถานการณ์แพร่ระบาดของโควิดอย่างที่เป็นอยู่
เงินจำนวนนี้สามารถใช้เพิ่มการตรวจหาเชื้อได้อีก 2-3 เท่า ซึ่งการตรวจหาเชื้อทุกคนสัปดาห์ละครั้งเป็นเวลา 3 สัปดาห์ จะช่วยลดอัตราการติดเชื้อโควิดได้ ร้อยละ 70 หรือหากเพิ่มความถี่ในการตรวจทุกคนเป็นสัปดาห์ละ 2-3 ครั้งติดต่อกัน 3 สัปดาห์ซึ่งทำให้ตรวจพบเร็วขึ้นอีกและลดโอกาสการพบเชื้อที่อาจเล็ดรอดหรือแพร่ออกไปก็อาจจะสามารถลดอัตราการแพร่ระบาดของเชื้อได้มากกว่าร้อยละ 90 เลยทีเดียว
2
ไม่ว่าอย่างไรก็ตาม ชุดตรวจโควิด ATK ที่วางขายในประเทศไทยควรจะมีราคาถูกเพียงพอที่ประชาชนทั่วไปสามารถซื้อหามาใช้ในชีวิตประจำวันได้เมื่อเทียบกับค่าแรงขั้นต่ำ หรือเป็นสิ่งที่รัฐบาลควรแจกให้ฟรี ‘โดยไม่มีค่าใช้จ่ายใดๆ’ ดังที่หลายๆ ประเทศ รวมถึง อังกฤษ แคนนาดา และสวิสเซอร์แลนด์ กำลังทำอยู่
1
Zero Covid Thailand ขอเน้นย้ำให้ทุกฝ่ายยึดทางเลือกที่ดีที่สุด โดยมีเป้าหมายที่จะนำสังคมเราไปสู่การลดยอดติดเชื้อโควิดให้เหลือ “0” ได้อย่างยั่งยืน
╔═══════════╗
ZERO COVID THAILAND เพจสำหรับแชร์ข้อมูลที่ถูกต้อง เพื่อช่วยยุติการแพร่กระจายของโควิด-19ในไทย
╚═══════════╝
ติดตามเราได้ที่
อ้างอิง:
แถลงการณ์ชมรมแพทย์ชนบท ฉบับที่ 2 “องค์การเภสัชกรรม อย. รพ.ราชวิถี และกระทรวงสาธารณสุข ต้องรับผิดชอบในการยืนยันจัดซื้อ ATK ที่มีมาตรฐานที่เป็นที่กังขา”
Evaluation of SARS-CoV-2 antigen-based rapid diagnostic kits in Pakistan: formulation of COVID-19 national testing strategy
Comparative sensitivity evaluation for 122 CE-marked SARS-CoV-2 antigen
rapid tests
The impact of population-wide rapid antigen testing on SARS-CoV-2 prevalence in Slovakia
สปสช.-อภ. แจงจัดซื้อชุดตรวจ ATK 8.5 ล้านชุด โปร่งใสตามขั้นตอนประมูล
โชว์ผลแลปชุดตรวจ ATK “LEPU” พร้อมชี้แจงที่มาราคาชนะประมูล 70 บาท
30 บาท ตรวจได้ทุกสายพันธุ์ Saveคนไทย ด้วยชุดตรวจโควิด 30 บาท ราคาที่ทุกคนควรเข้าถึงได้!
1
โฆษณา