สรุปการเกิดโรคโควิดฉบับคนทั่วไปเข้าใจได้
- เชื้อโควิด (ชื่อจริงคือ SARS-Cov-2) ที่มาจากผู้ติดเชื้อ จะเข้าสู่เซลล์ของผู้ที่รับเชื้อโดยอาศัยการจับกับโปรทีนที่อยู่ที่ผิวเซลล์ชื่อว่า ACE2
- ACE2 นี้จริง ๆ มีหน้าที่ที่หลากหลายมากในร่า่งกาย (แต่มักรู้จักกันในแง่การควบคุมความดัน) และมีปริมาณอยู่ค่อนข้างน้อยในระบบทางเดินหายใจ แต่ถึงอย่างไรโปรทีนตัวนี้แหละที่จะเป็นตัวพาไวรัสเข้าไปในเซลล์เพื่อเพิ่มจำนวน
- การติดเชื้อจะเริ่มจากบริเวณทางเดินหายใจตอนต้น (เช่น เซลล์เยื่อบุโพรงจมูก) ซึ่งในระยะนี้ผู้ติดเชื้อจะไม่มีอาการแสดงใด ๆ เลย แต่ถึงอย่างไรก็ตาม ผู้ที่ได้รับเชื้อไปแล้วสามารถแพร่เชื้อให้ผู้ที่อยู่ใกล้ชิดได้ในเวลาไม่นาน
- และด้วยการที่เชื้อใช้ ACE2 ในการเข้าเซลล์นี้เอง ที่ทำให้เกิดลักษณะเฉพาะของโรคโควิดนั่นก็คือ ดมไม่ได้กลิ่นลิ้นไม่ได้รส (Anosmia) เนื่องจากพบว่า ACE2 นั้นเกี่ยวข้องกับการทำงานของระบบประสาทที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้กลิ่น (Olfactory sensory neurons)
- ACE2 จะมีการแสดงออกเพิ่มมากขึ้นในผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิต ฯลฯ ด้วยเหตุนี้คนกลุ่มนี้จึงเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงมากเมื่อมีอาการป่วยจากโควิด
- ผู้ป่วยร้อยละ 80 จะสามารถหายป่วยได้เองโดยไม่ต้องรับการรักษาใด ๆ แต่หากมีอาการป่วยยาวไปจนถึงวันที่ 7-10 นับจากเริ่มป่วย ผู้ป่วยมักจะกลายเป็นผู้ป่วยหนัก เนื่องจากมีการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจตอนล่าง (ที่คนทั่วไปรู้จักในชื่อเรียกว่า เชื้อลงปอด) ซึ่งในจำนวนนี้ 1 ใน 4 จำเป็นต้องใช้เครื่องช่วยหายใจและหากมาถึงขั้นนี้แล้ว อัตราการเสียชีวิตจะเพิ่มขึ้นถึง 50-80%
- ดังนั้น ปัจจัยสำคัญที่จะทำให้ผู้ที่ได้รับเชื้อโควิด เป็นผู้ป่วยที่ไม่แสดงอาการ (Asymptomatic) หรือผู้ป่วยหนัก คือ การติดเชื้อนั้นยังคงอยู่ในระบบทางเดินหายใจตอนต้น และการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันของผู้ที่ติดเชื้อ
- ทั้งนี้ ในผู้ที่่สูงอายุหรือผู้ที่มีอาการป่วยเรื้อรัง เซลล์จำนวนหนึ่งในร่างกายจะมีการเสื่อมสภาพและทำงานเพี้ยนไปจากเดิม (เรียกว่า Senescent cell) ซึ่งเซลล์พวกนี้จะเร่งให้กระบวนการอักเสบและการเพิ่มจำนวนของเชื้อนั้นมากขึ้น (อ่านเพิ่มเติมได้จากบทความที่เคยเขียนไปก่อนหน้านี้นะครับ)
- ในปัจจุบัน กำลังมีผู้พัฒนา Recombinant protein ซึ่งมีลักษณะคล้าย ACE2 ชนิดละลายได้ (Soluble ACE2) ซึ่งจะมาแย่งกับเชื้อก่อนที่เชื้อจะมาจับกับ ACE2 บนเซลล์ของเรา - ที่เราเห็นข่าววัคซีนรูปแบบพ่นจมูกนั่นแหละครับ
บทความต่อไปจะมาวิเคราะห์ความร้ายกาจของสายพันธุ์เดลต้านะครับ
Reference : Matheson NJ. Lehner PJ. (2021) How does SARS-CoV-2 cause COVID-19? Science. 369(6503): 510-511.
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
