ลั่นทม l ลีลาวดี l จำปา l จำปาโหม่น l ผกาธม l Plumeria
ช่วงนี้คนที่บ้าน นาน ๆ ทีจะอัพโหลดรูป พอเห็นดอกลั่นทม ก็อดไม่ได้ที่จะเขียนเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ เกี่ยวกับดอกไม้ที่มีเรื่องราว ชวนให้สงสัยใคร่รู้สักหน่อย
ตั้งแต่เล็ก ๆ ดิฉันมักจะเห็นต้นลั่นทมขึ้นอยู่ตามวัด หรือสถานที่ราชการ ไม่ค่อยเห็นใครปลูกในบ้านสักเท่าไหร่ แต่ด้วยดอกสีขาวเด่น แยกเป็นกลีบ 5 แฉก ตรงกลางดอกเป็นสีเหลืองสดใส ทำให้ชวนมองเหลือเกิน ถ้าเห็นร่วงลงพื้นก็จะเก็บมาทัดหู
กลิ่นของดอกลั่นทมมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ไม่คิดว่าจะมีใครเอามาทำเป็นน้ำหอม จนครั้งหนึ่งอาจารย์แม่ที่ภาควิชาฯ นำของฝากจากต่างประเทศมาให้เป็นโลชั่นทามือหลากกลิ่นให้เลือก หนึ่งในนั้น คือ กลิ่นดอกลั่นทม ถ้าให้เดาคงรู้ใช่ไหมคะว่าดิฉันเลือกกลิ่นอะไร
ลั่นทม เป็นชื่อที่เราได้ยินกันมานาน แต่ช่วงปี 2547 เป็นต้นมา คนไทยก็เรียกชื่อใหม่ว่า ลีลาวดี เป็นต้นไม้มงคลที่คนหันมาปลูกในบ้านกันจนเป็นกระแสนิยมอยู่ระยะหนึ่ง ดิฉันก็เป็นหนึ่งในนั้นที่ปลูกต้นลั่นทม หรือ ลีลาวดีเอาไว้ที่บ้าน เช่นกัน
จากบทความเรื่อง "จำปามอญ จำปาขอม จำปาลาว กับลั่นทม" เขียนโดย องค์ บรรจุน ในวารสารศิลปวัฒนธรรม ให้ข้อมูลเกี่ยวกับที่มาของดอกลั่นทมไว้อย่างน่าสนใจทีเดียว ผู้เขียนสันนิษฐานว่า เจ้าดอกลั่นทมถูกนำเข้ามาในไทยในสมัยอยุธยา โดยพ่อค้าชาวฝรั่งเศส ซึ่งนิยมนำมาปลูกตามวัง และวัดหลวง ลองไปดูที่เขาวังเมืองเพชรได้นะคะ มีเป็นพันต้นเลยค่ะ
คนลาว เขมร กัมพูชา จะเรียกเจ้าดอกลั่นทม ว่า ดอกจำปา แล้วตามด้วยชื่อประเทศ เช่น จำปาลาว จำปาขอม จำปาเขมร ซึ่งประเทศลาวเองเลือกดอกจำปาลาว เป็นดอกไม้ประจำชาติด้วย ส่วนคนไทยเอง แต่แรกเริ่ม เรียกว่า จำปาโหม่น ซึ่งมาจากคำว่า จำปามอญ
ส่วนผกาธม มาได้ยังไงชื่อนี้ ผู้เขียนระบุว่า มาจากการสร้างศัพท์ที่มาจากแนวคิดว่า ลั่นทม มาจาก ผกาธม หมายถึง ดอกไม้แห่งนครธม ซึ่งก็คือ ดอกไม้ที่มาจากเขมร จากการบอกเล่าสืบต่อกันมาว่า ต้นไม้นี้นำเข้ามาเมืองไทยเมื่อครั้งไปตีนครธมได้สำเร็จในปี พ.ศ. 1974 จึงนำมาตั้งชื่อเป็นที่ระลึกว่า ลั่นธม (ลั่น = ตี) (ธม = นครธม)
คำนี้แหละทำให้เราเอามาตีความ ว่า ลั่นธม พ้องเสียงกับ ลั่นทม คือทุกข์ระทม จึงอาจเป็นที่มาของการตีความว่าเป็นต้นไม้อัปมงคล นั่นเอง
ถ้าอยากอ่านเนื้อหาเพิ่มเติมเต็ม ๆ ลองไปอ่านดูนะคะ https://www.silpa-mag.com/culture/article_48780 ประวัติศาสตร์น่าสนใจดีค่ะ เสียดายที่ตั้งแต่โบราณ บ้านเราไม่ค่อยบันทึกอะไรเป็นจริงเป็นจัง ไม่เช่นนั้นคงมีหลักฐานที่ชัดเจนกว่านี้ค่ะ
ยังไงก็แล้วแต่ จะมีชื่อเรียกว่าอะไร ดอกลั่นทม มองยังไงก็สวยในสายตาดิฉันค่ะ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
