รู้จัก "มาตรการชิงหล่าง" เมื่อรัฐบาลจีนจัดระเบียบแฟนคลับและโลกออนไลน์ เกิดอะไรขึ้นบ้างและจะส่งผลกระทบอย่างไรต่อวงการบันเทิงจีน
วงการบันเทิงจีนมีข่าวสะเทือนวงการรัวๆช่วงเดือนสองเดือนมานี้ เมื่อรัฐบาลจีนออกมาตรการพิเศษเพื่อควบคุมโลกออนไลน์ วัฒนธรรมแฟนคลับ และวงการบันเทิง เกิดอะไรขึ้นบ้าง มาตรการนี้มีรายละเอียดอย่างไร และส่งผลกระทบอย่างไรกับวงการบันเทิงจีน
มาตรการชิงหล่าง
มาตรการชิงหล่าง (Qinglang Operation / 清朗-饭圈乱象整治) เป็นมาตรการพิเศษของ สำนักงานบริหารไซเบอร์สเปซแห่งประเทศจีน (Cyberspace Administration of China เรียกย่อๆว่า CAC) ซึ่งเป็นหน่วยงานกลางที่ทำหน้าที่ควบคุม ตรวจสอบและดูแลการใช้งานอินเทอร์เน็ตแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน
โดย CAC ก่อตั้งเมื่อปี 2014 อยู่ภายใต้การดูแลของพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่ดูแลด้านการโฆษณาชวนเชื่อและการต่างประเทศ ผลงานที่ผ่านมา เช่น การกรองข่าวสารบนโทรทัศน์ การเซ็นเซอร์ภาพข่าว และเนื้อหาที่ไม่เหมาะสม มีความรุนแรง ตามที่เห็นว่าสมควร
สำหรับมาตรการชิงหล่าง เป็นมาตรการที่ประกาศใช้ช่วงกลางเดือนมิถุนายน ปี 2021 เป็นต้นมา มีจุดประสงค์หลักในการจัดระเบียบและควบคุมพฤติกรรมที่ทางการเห็นว่าไม่เหมาะสมของ ฟ้านชวน (饭圈) หรือ fan circles แปลเป็นไทยได้ว่า กลุ่มแฟนคลับ
Credit: The Global Times and China Daily
โดย CAC ออกมาตรการชิงหล่างเพิ่มเติม 10 ข้อที่เกี่ยวข้องกับการจัดการแฟนคลับโดยตรง เมื่อวันที่ 27 สิงหาคมที่ผ่านมา โดยมีรายละเอียดดังนี้
- ยกเลิกการจัดอันดับความนิยมของเหล่าคนบันเทิงทุกรูปแบบ
- การจัดอันดับที่อนุญาตให้มีได้คือ การจัดอันดับเพื่อวัดประสิทธิภาพของผลงาน เช่น ชาร์ตเพลง หนัง ซีรีส์ ยังคงมีได้
- ต้นสังกัดและตัวแทนของศิลปินจะต้องเข้มงวดกับการควบคุมแฟนคลับ ไม่ให้สร้างความวุ่นวายทุกรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น กลุ่มแอนตี้แฟน หรือกลุ่มแฟนคลับออนไลน์ การทะเลาะวิวาทบนโลกออนไลน์จะต้องโดนระงับ ต้นสังกัดต้องทำการแบน ปิดบัญชี ยกเลิกข้อมูลผิดๆบนโลกออนไลน์ทั้งหมด
- บ้านเบส แฟนไซต์ ที่สนับสนุนศิลปิน ต้องได้รับการรับรองจากทางต้นสังกัดของศิลปินก่อนเท่านั้น เพื่อเป็นการสร้างมาตรฐานให้กับกลุ่มแฟนคลับ
- แพลตฟอร์มบนโลกออนไลน์ รวมถึงเว็บไซต์ จะต้องตรวจสอบและควบคุมไม่ให้มีการเผยแพร่ข้อมูลเท็จ ผิดกฎหมาย หรือ เป็นอันตราย โดยต้องจัดการลบ ล้างคำค้นหา หากมีข้อความเท็จหรือการทะเลาะวิวาทบนโลกออนไลน์
- กลุ่มแฟนคลับที่ทำการระดมทุนเพื่อศิลปิน ไม่ว่าจะเป็นเงิน การปั่นยอดวิว ยอดไลค์ให้ศิลปิน การโหวต การพูดคุย วิจารณ์เรื่องอื้อฉาวเกี่ยวกับศิลปิน และการสร้างข่าวลือที่เป็นเท็จ ถ้าพบบัญชีผู้ใช้ของแฟนคลับที่เกี่ยวข้องจะถูกปิดและแบน
- ห้ามทำการตลาดที่กระตุ้นการซื้อผลงานหรือผลิตภัณฑ์ของคนดัง
- รายการวาไรตี้ออนไลน์ทั้งหมดจะต้องเปลี่ยนรูปแบบ โดยห้ามใช้เงินของแฟนคลับโหวต ซื้อของ หรือ สมัครสมาชิกเพื่อทุ่มคะแนนเสียงให้ผู้เข้าแข่งขัน
- แฟนคลับที่เป็นผู้เยาว์จะถูกควบคุมอย่างเคร่งครัด ห้ามใช้จ่ายเกินควร ห้ามทำหน้าที่เป็นหัวหน้า หรือ ผู้ดูแลกลุ่มแฟนคลับ
- แพลตฟอร์มบนโลกออนไลน์ รวมถึงเว็บไซต์ ห้ามชักชวนผู้เยาว์เข้าร่วมการระดมทุนให้แก่ศิลปิน และต้องตรวจสอบพฤติกรรมการระดมทุนที่ผิดกฎหมายทุกประเภท
ทั้งหมดนี้มีข้อบังคับทางกฎหมาย ผู้ใดละเมิดหรือทำผิดกฎ จะโดนบทลงโทษที่ทางรัฐกำหนดไว้
Credit : MGR online
ด้านแพลตฟอร์มใหญ่ที่สุดของจีนอย่าง เว่ยป๋อ (Weibo) ก็ได้ออกมาตรการที่สอดรับกับมาตรการชิงหล่างมาก่อนหน้านี้แล้ว และได้ปรับมาตรการใหม่ที่เกี่ยวข้องกับ 10 ข้อด้านบนที่ได้กล่าวไป โดยมีเนื้อหาดังนี้
Credit : South China Morning Post
- เว่ยป๋อได้เอา Star Power List ซึ่งเป็นการจัดอันดับศิลปินดาราออกจากแพลตฟอร์ม
- เว่ยป๋อยกเลิกไม่ให้มีการระดมทุนเพื่อศิลปินในแพลตฟอร์ม
- เว่ยป๋อเชิญชวนให้ต้นสังกัดและศิลปิน ดารา คนดังของวงการบันเทิงจีน ช่วยกันออกนโยบายที่ดีต่อแฟนๆ ออกกฎดูแลแฟนคลับ เพื่อไม่ให้เกิดความวุ่นวาย การทะเลาะวิวาท การสร้างข่าวเท็จบนโลกออนไลน์
- เว่ยป๋อออกแนวทางให้แก่ต้นสังกัดของศิลปิน ในการรับผิดชอบต่อกลุ่มแฟนคลับของตนเอง
- เว่ยป๋อกำหนดให้บัญชีผู้ใช้งานของกลุ่มแฟนคลับที่อยากสนับสนุนศิลปิน ต้องได้รับการรับรองจากต้นสังกัดหรือศิลปินภายใน 2 สัปดาห์ก่อนเท่านั้น หากไม่ได้รับการรับรองจะต้องถูกแบนโดยทันที
- เว่ยป๋อเพิ่มอัลกอรึธึ่มในการตรวจสอบคำหยาบคาย และ การเผยแพร่ข้อมูลที่จะนำไปสู่ความขัดแย้ง ซึ่งหากพบผู้ใช้งานที่ทำความผิดจะมีบทลงโทษและแจ้งความต่อไป
ต้นสังกัด ค่าย ตัวแทนดารา ศิลปิน ต่างออกมาลงนามและประทับตราลงหนังสือและโพสท์ลงเว่ยป๋อ เพื่อแสดงถึงการยอมรับและสนับสนุนมาตรการชิงหล่าง (Credit : MGR online)
ก่อนหน้านี้เว่ยป๋อ ได้ระงับบัญชีผู้ใช้งานของ จ้าวลี่อิ่ง ดาราดังเจ้าของฉายา ราชินีหมื่นล้านวิว เป็นเวลา 15 วัน เนื่องจากแฟนคลับออกมาแสดงความไม่พอใจเรื่องข่าวลือเกี่ยวกับการร่วมงานกันระหว่างจ้าวลี่อิ่งและหวังอี้ป๋อ ซึ่งทางต้นสังกัดไม่สามารถควบคุมได้ และไม่ได้ปฏิเสธหรือตอบรับข่าวลือดังกล่าว
การเถียงและทะเลาะวิวาทบนโซเชียลมีเดียของจีนลุกลามใหญ่โต ทำให้เว่ยป๋อต้องออกมาระงับบัญชีของจ้าวลี่อิ่งชั่วคราว เพื่อให้ตรงกับมาตรการชิงหล่างของ CAC ในการยุติการทะเลาะวิวาทบนโลกออนไลน์ การใช้คำพูดที่ไม่เหมาะสมที่ละเมิดการติดตามศิลปิน
ซ้าย จ้าวลี่อิ่ง / ขวา หวังอี้ป๋อ (Credit: DramaPanda)
หลายคนอาจจะได้ยินข่าวอื้อฉาวเรื่อง คริส วู หรือ อู๋อี้ฟาน อดีตสมาชิกวง EXO เมื่อไม่กี่เดือนมานี้ เรื่องคดีที่เกี่ยวกับการข่มขืนและล่วงละเมิดทางเพศผู้หญิงที่ยังอายุไม่ถึง 18 ปี ซึ่งตำรวจได้จับกุมตัวไปทำการสอบสวนเพิ่มเติมแล้ว
เว่ยป๋อก็ได้ทำการลบข้อมูลและบัญชีผู้ใช้ออกจากระบบทันที ซึ่งเขามีผู้ติดตามมากถึง 51ล้านบัญชี ตามมาด้วยโซเชียลมีเดียอื่นๆของจีน อย่าง Douyin ก็ได้ลบบัญชีผู้ใช้ของคริส วู ออกทั้งหมด แม้ว่าจะยังไม่มีข้อสรุปและการตัดสินทางกฎหมายก็ตาม
คริส วู หรือ อู๋อี้ฟาน (Credit : Sanook.com)
ล่าสุดอย่างกรณีของ เจ้าเหว่ย หรือ องค์หญิงกำมะลอที่คนไทยรู้จักชื่อเสียงกันดี ก็ถูกถอดชื่อและผลงานออกจากแพลตฟอร์มออนไลน์ โซเชียลมีเดียจีนแทบทั้งหมด
เหตุผลในการลบข้อมูลของเธอทั้งหมด น่าจะ (เนื่องจากยังไม่ได้รับการยืนยัน) มาจากเรื่องอื้อฉาวของเจ้าเหว่ยในเรื่องความไม่เหมาะสมและความผิดปกติทางการเงิน เช่น การที่เธอเป็นเพื่อนสนิทกับแจ็ค หม่า แห่งอาลีบาบา และสามีเธอยังเป็นหนึ่งในนักลงทุนกลุ่มแรก แห่ง อาลีบาบา พิกเจอร์ กรุ๊ปด้วย ทำให้เป็นเศรษฐีพันล้านรุ่นใหม่ แต่ต่อมาถูกตลาดหลักทรัพย์ในจีนแบน และมีความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับการประมูลซื้อกิจการที่ล้มเหลวในปี 2016
Credit : Brand Inside.asia
นอกจากนี้พฤติกรรมของเหล่าคนดังในอดีต ก็ถูกนำมาเป็นเหตุผลในการถูกควบคุมภายใต้มาตรการชิงหล่างด้วยเช่นกัน อย่างเช่น กรณีของดาราชายของจีนชื่อดัง จางเจ๋อฮั่น ถูกแบนจากสมาคมอุตสาหกรรมการแสดงแห่งจีน ที่อยู่ภายใต้กระทรวงวัฒนธรรมของจีน
เนื่องจากมีผู้ขุดรูปในอดีตมาเผยแพร่ว่าเขาเคยไปเยี่ยมชมศาลเจ้ายาสุคุนิที่ญี่ปุ่น และถ่ายภาพตัวเองตอนไปเที่ยวเอาไว้ (ศาลเจ้าแห่งนี้มีประเด็นเรื่องสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นปมบาดแผลทางประวัติศาสตร์ระหว่างญี่ปุ่นและจีน ซึ่งยังคงเป็นเรื่องที่อ่อนไหวในปัจจุบัน)
จางเจ๋อฮั่น (Credit : DramaPanda)
ที่ผ่านมาทางการจีนก็มีการลงดาบดารา คนดังมามากมาย ในเรื่องความไม่โปร่งใสทางการเงินและชีวิตส่วนตัวที่ถูกมองว่า "ไม่เหมาะสม" อย่างเช่นกรณีของฟ่านปิงปิง และ เจิ้งส่วง
ฟ่านปิงปิง (Credit : Bangkok Post)
เจิ้งส่วง (Credit : Global Times)
อาจมองได้ว่าการแบน การลบข้อมูล การระงับบัญชีผู้ใช้งานของเหล่าคนดังในโลกออนไลน์ เป็นการลงดาบเหล่าคนดังของจีนไม่ให้เป็น "ตัวอย่างที่ไม่เหมาะสม" หรือตามที่รัฐบาลมองว่าไม่เหมาะสม เพื่อป้องกันไม่ให้แฟนคลับทำตาม และ จัดระเบียบสังคมให้มีระเบียบมากขึ้น
รวมถึงต้องการลดอิทธิพลของศิลปินดังๆลงด้วย อย่างกรณีของฟ่านปิงปิง คริส วู และ เจิ้งส่วง เป็นดารา คนดังที่มีผู้ติดตามในโซเชียลมีเดียของจีนหลายล้านคน เมื่อทำผิดหรือมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ก็อาจจะเป็นตัวอย่างที่ไม่ดีให้แก่สังคมได้ ดังนั้นรัฐบาลจีนจึงจำเป็นที่จะต้องสั่งแบนรุนแรง
ไม่เพียงแต่ศิลปิน ดารา คนดังเท่านั้น แฟนคลับก็จะถูกควบคุมพฤติกรรมด้วย ในแง่ดีอาจจะมองว่าเป็นการจัดระเบียบสังคม เป็นการป้องกันการละเมิดสิทธิและความเป็นส่วนตัวของดารา ศิลปิน อีกแง่หนึ่งอาจมองได้ว่าคนเหล่านี้มีอิทธิพลต่อสังคมและคนจำนวนมาก หากไม่ควบคุมให้ดีอาจจะชักนำคนหมู่มากไปทางใดทางหนึ่งได้ ซึ่งรัฐบาลจีนคงไม่ต้องการเช่นนั้น
ผลกระทบต่ออุตสาหกรรมวงการบันเทิงของจีน
Idol Economy หรือ อุตสาหกรรมไอดอลในประเทศจีน สร้างปรากฏการณ์ใหม่ให้เศรษฐกิจจีน โดยคาดว่าในปี 2022 จะมีมูลค่ามากกว่า 140,000 ล้านหยวน หรือกว่า 700,000 แสนล้านบาท
Credit : News Kingpin
Credit : Korseries
เหล่าแฟนคลับดารา ศิลปิน ส่วนใหญ่ถูกวิพากษ์ วิจารณ์ในการใช้จ่ายเกินควรในการเอาชนะ จากการโหวตให้ศิลปินและการจัดอันดับความนิยม และ การทะเลาะวิวาทระหว่างกลุ่มซึ่งสร้างความวุ่นวายให้สังคม ดังนั้นรัฐบาลและ "ผู้ใหญ่" จึงเห็นด้วยให้มีการออกมาตรการควบคุมแฟนคลับเช่นนี้ ซึ่งการควบคุมเช่นนี้อาจทำให้เม็ดเงินที่จะไหลเวียนในอุตสาหรรมไอดอลของประเทศจีนน้อยลง
จากรายการ Youth with You ของ iQIYI แฟนคลับได้ซื้อนมที่สปอนเซอร์ของรายการ) จำนวนมากมาเททิ้ง เพื่อให้ได้สิทธิ์ในการโหวตให้กับศิลปินที่ชื่นชอบ ทำได้โดนวิพากษ์วิจารณ์อย่างมาก (Credit : AllKpop)
นอกจากเม็ดเงินที่ไหลเวียนในอุตสาหกรรมบันเทิงในประเทศอาจจะลดลงแล้ว การส่งออกอุตสาหกรรมบันเทิงของจีนก็อาจจะสู้และแข่งขันนอกประเทศได้ยากขึ้น คู่แข่งในเอเชียอย่างเกาหลีใต้ ส่งออกวัฒนธรรม K-pop ทุกรูปแบบไม่ว่าจะเป็น ไอดอลเพลง ซีรีส์ การท่องเที่ยว รวมไปถึงอาหาร ขณะที่ญี่ปุ่นวงการไอดอล เกิร์ลกรุ๊ป อนิเมะ ก็แข่งขันกันสูง ดังนั้นการที่จีนควบคุม เข้มงวดทั้งศิลปินและแฟนคลับมากเกินไป อาจจะเป็นอุปสรรคต่อการส่งออกและการพัฒนาอุตสาหกรรมด้านนี้ในอนาคต
แน่นอนว่ามาตรการชิงหล่างที่ออกมานั้น จะทำให้วัฒนธรรมแฟนคลับของจีนเปลี่ยนแปลงไป ซึ่งทั้งหมดนี้จะส่งผลต่อทั้งศิลปินและแฟนคลับอย่างแน่นอน เราคงต้องดูกันไปยาวๆว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงอะไรหลังจากนี้อีกหรือไม่
References:
- 131
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
