ทำไมเราไม่กล้ารับคำชม
Imposter Syndrome การรู้สึกว่าตัวเองไร้ค่า ไม่เก่งมากพอ
Imposter Syndrome - ภาวะที่รู้สึกว่าตัวเองไม่เก่งพอ
A: แกทำงานดีจังเลยนะ
B: จริงดิ ปลอมป่ะเนี่ย พลาดไปตั้งเยอะอ่ะ
ทำไมเราไม่กล้ารับคำชมกันนะ
เราจะชอบทำตัวไม่ถูก...เวลามีคนมาชม
บางทีก็เกิดความรู้สึกว่า ‘เราไม่เหมาะสมกับคำชมนั้นเลย’
นี่คือคนที่มีความคิดแบบ Imposter Syndrome เป็นความไม่มั่นใจในตัวเอง คิดว่าตัวเองไม่เก่ง
มีความคิดในด้านลบและมองตัวเองว่ารู้สึกด้อยค่า
จะชอบคิดว่าสิ่งต่างๆที่เกิดขึ้นเวลามีคนมาชมเป็นเพียงแค่ความบังเอิญมากกว่า
ซึ่งอาจจะเป็นต้นกำเนิดไปสู่ ‘โรคซึมเศร้า’
ตัวอย่างเช่น ความคิดที่ว่า ฉันไม่ได้ดีขนาดที่คนต้องมาชมหรอกนะ
และยิ่งในแต่ละวันคนรอบข้างอาจจะการโกหก และชมเราพร่ำเพรื่อ
มันเลยยิ่งทำให้คนชมรู้สึกอึดอัดและไม่มั่นใจมากกว่าเดิมไปอีก
เลยรู้สึกว่า ‘ฉันอาจจะไม่ได้เหมาะสมกับคำชมนั้นจริง ๆ’
มีนักจิตวิทยา 2 ท่าน คือ 'ชูซาน ไอเมส์ และ พอลีน โรส ลนซ์'
ที่ได้อธิบายว่า ส่วนใหญ่อาการานี้พบในกลุ่มคนที่ ประสบความสำเร็จ
แต่ก็คิดว่าความสำเร็จเหล่านี้มันคือภาพมายาที่เค้าสร้างขึ้นมา
จริงๆ แล้วเค้าไม่ได้เก่งจริง
ไม่สมควรได้รับคำชม
สิ่งที่ทำมาทั้งหมดก็คือ 'ของปลอม'
แปลกไหมคะ? ที่ลึกๆแล้วทุกคนจะชอบให้คนอื่นมาชื่นชมใช่ไหม
แต่… ทำไมหละ…?
มันมักจะมีความคิดแว๊บขึ้นต่อมามันคือ ‘ความอึดอัดใจ’
ส่วนหนึ่งเป็นเพราะ ?
#เกิดความขัดแย้งในใจ เกิดภาวะที่เรียกกันว่า cognitive dissonance
คือ การรับรู้ที่ไม่ลงรอยกัน หรือ การรับรู้ความคิดที่แตกต่างไปจากสิ่งที่เราเคยรู้หรือความเชื่อเดิม
ความคิดตรงนี้แหละที่ทำให้เกิดความอึดอัดขึ้นมา ทำให้เกิดความรู้สึกไม่สบายใจ
ตัวอย่างคือ การที่ไม่เคยได้รับคำชมในวัยเด็ก ทำให้โตมาไม่รู้ว่าควรแสดงออกและน้อมรับคำชมนั้นอย่างไร
#รู้สึกไม่ค่อยเชื่อมั่นในตัวเอง (lower self-esteem)
อาการนี้จะรู้สึกแย่มากๆ เมื่อได้รับคำชื่นชม เพราะรู้สึกว่าสิ่งที่เขาได้รับฟังมา
มันไม่ได้ตรงกับสิ่งที่เขามองเห็นว่าตัวเองเป็น
หรือ ประเมินตัวเองว่าตัวเองไม่ดี ไม่เหมาะสม บางรายก็อาจจะมองตัวเองในแง่ร้าย
จนแปรสารจาก เจตนา ของคำชม เป็นอย่างอื่นที่ไม่ดีเกี่ยวกับตนเอง
เช่น ถ้ามีใครชมว่า "ใส่กางเกงยีนส์แล้วคุณสวยจัง"
ก็จะคิดว่าคนพูดคงอยากจะว่าตนเองแต่งตัวไม่ถูกกาละเทศะ รึเปล่านะ?
หรือ เมื่อคุณถูกชมว่า "คุณนี่ฉลาดจริง ๆ" ก็จะรู้สึกอัดอัดทันที
ไม่มั่นใจในความสามารถตัวเอง จะประหม่าเพราะกลัวคนถามแล้วตอบไม่ได้
#รู้สึกเหมือนถูกคาดหวัง
คำชมเป็นสิ่งที่ดี คนที่ชมเราได้ ก็น่าจะรู้จักเรา และมันจะมีความหมายกับเรา
แต่จุดนั้นนั่นสร้างความอึดอัดให้เรา เพราะเรากลัวว่าเขาคาดหวังเรามากจนเกินไป
เช่น ถ้าเจ้านายชมว่าเราทำงานดี แสดงว่าครั้งหน้ามาตรฐานเราต้องดีมากกว่าเดิมไปอีก
ทำให้รู้สึกกดดัน ทำพลาดได้ยากขึ้น
กลัวว่า ตนเองจะกลายเป็นจุดเด่น ทำให้เป็นที่หมั่นไส้หรืออิจฉาของคนอื่น ๆ
#คิดว่าคนชมมีสิ่งแอบแฝงหรือแอบหวังผลประโยชน์
ในสังคมที่หวังผลประโยชน์ การไม่ไว้ใจและคิดว่าอีกฝ่ายหวังอะไรบางอย่าง
เช่น คนชมว่า "เธอเก่งจัง" ตามด้วย "อยากให้ช่วย...ให้หน่อยได้มั๊ย"
การที่ได้รับคำชม แล้วตามด้วยคำขอร้องให้ทำโน่นทำนี่บ่อย ๆ
ทำให้เกิดความรู้สึกไม่ไว้ใจ ไม่เชื่อใจว่าเวลาได้ยิน จะเป็นคำชมที่บริสุทธิ์ใจ
คิดว่าชมเพราะหวังผลประโยชน์
?? แล้วจะต้องทำยังไงดี ??
ในหนังสือ Happy Together ของ Pawelski มี 3 วิธีง่ายๆในการรับมือกับคำชมคือ
#1Accept รับคำชมด้วยการกล่าวขอบคุณ
เปลี่ยนคำให้ร้ายตนเองหรือตอบกลับให้คนชมรู้สึกไม่ดี
มาเป็นคำพูดง่ายๆว่า "ขอบคุณ" และตามด้วยรอยยิ้ม
#2Amplify รับมันเข้ามาในตัวเรา รู้สึกถึงคำชมนั้น ดีใจไปกับมัน
ลองฝึกมองดูตนเองในกระจก หาคำพูดเพราะ ๆ ดี ๆ มาชมตัวเอง พูดดัง ๆ
เพื่อฝึกรับฟังคำชมจากเสียงของตนเองโดยไม่คิดหาข้อโต้แย้งร้ายๆ ขึ้นมา
#3Advance ต่อยอดด้วยการถามคำถาม
ที่นำบทสนทนาไปสู่สิ่งอื่น สิ่งที่จะทำให้งานหรือตัวเราดีกว่านี้
เวลาที่ได้รับคำชม ไม่ว่าตัวเองจะคิดยังไง
เราไม่จำเป็นต้องแสดงให้คนอื่นเห็นว่าเรารู้สึกไม่ดีกับตัวเอง หรือไม่เชื่อสิ่งที่เขาชมหรอกนะ
อย่างน้อยเค้าก็พูดดีกับเรา
เราเป็นคนเก่งในสายตาคนอื่นแล้ว..
เราก็อย่าลืมเป็นคนเก่งในสายตาตัวเองด้วย 🙂
บางทีอาจจะเติมไฟ เสริมให้เรามีความมั่นใจกันหน่อย
ด้วยการไม่มองข้ามคุณค่าในตัวเอง ชื่นชมตัวเองก่อน
และหันมารักตัวเองให้มากๆ
ใครเคยมีอาการแบบนี้บ้าง ข้ามจุดนั้นกันมายังไง comment กันนน
#เกลาไปพร้อมกัน #เกลานิสัยอันตราย
Ref
- 9
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
