Blockdit Logo (Mobile)
ครูรุ้งพาเพลิน ☔︎︎
•
5 ก.ย. 2021 เวลา 08:42 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี
ควายไม่มีฟันบน..? เชื่อว่าแทบจะทุกคนคงไม่ค่อยรู้และสังเกตกันถึงฟันบนของควาย นอกเสียจากในหมู่คนเลี้ยงควายที่รู้..🐃
21
สืบเนื่องมาจาก ครั้งหนึ่งเคยพาเด็กนักเรียนไปทำค่ายกิจกรรมเกี่ยวข้าวที่ทุ่งนาใกล้กับโรงเรียน เมื่อช่วงที่ยังไม่มีสถานการณ์โควิดระบาด ซึ่งบริเวณรอบ ๆ ทุ่งนา มีควายอยู่เป็นฝูงประมาณ 5-6 ตัว
4
เด็ก ๆ สังเกตเห็นควายที่เคี้ยวหญ้าอยู่ในละแวกใกล้เคียงเข้า แล้วมีเสียงหนึ่งดังขึ้นพร้อมกับตั้งคำถาม
ครูครับ ครูครับ..ครู “ทำไมควายไม่มีฟันครับ?” พร้อมกับชี้นิ้วไปยังควาย และขมวดคิ้ว ทำคอเอียงเพื่อแสดงความสงสัย
6
เราผู้เป็นครูได้ยินดังนั้นแล้วก็แปลกใจถึงกับสะดุ้งเล็กน้อยถึงปานกลาง ในคำถามของเด็กน้อยไร้เดียงสาเหล่านี้ จึงหันไปดูแล้วต้องพบว่า “ควายไม่มีฟัน(หน้า)บน” เป็นเรื่องจริงเสียด้วย
3
เพราะไม่ใช่แค่ตัวเดียวที่ไม่ฟัน แต่ทั้งฝูง..ไม่มีตัวใดที่มีฟันบนเลยสักตัว มีเพียงแค่ฟันล่างที่เรียงราย หากในฝูงนั้นมีแค่ตัวเดียวที่ไม่มีฟันบน อาจจะเข้าใจได้ว่าควายคงฟันร่วง หรือฟันอาจจะไปเกี่ยวเข้ากับหญ้าที่เคี้ยวอยู่ จึงทำให้ฟันหน้าบนหลุดออกกลายเป็นฟันหลอหรือเปล่า
2
บรรดาครู (staff) ที่มาด้วยกันต่างก็แสดงความงุนงงไปตาม ๆ กัน เพราะอยู่มาจนอายุปูนนี้แล้วเพิ่งจะเคยได้ยินหรือสังเกตเห็นว่า “ควายไม่มีฟันบน”
6
ด้วยความที่เป็นครู เราไม่เคยทราบมาก่อน..ไม่มีข้อมูลที่เป็นข้อเท็จจริงเพียงพอในการตอบคำถามแก่นักเรียน
7
จึงพูดกับเด็ก ๆ ไปตรง ๆ “ว่าครูก็เพิ่งรู้ตอนที่หนูถามเลยค่ะ เดี๊ยวครูจะไปหาคำตอบ แล้วมาตอบหนูนะคะ” พร้อมกล่าวชื่นชมว่าเป็นเด็กที่ช่างสังเกต เป็นสิ่งที่ดีมากเลย เด็กน้อยรับคำชมด้วยยิ้มแก้มปริ
4
ทิ้งให้เด็กน้อยที่กำลังสงสัยกลับไปมองยังฝูงควายด้วยคำถามที่ยังไม่มีคำตอบ จากนั้นจึงกลับไปมุ่งมั่นกับการเกี่ยวข้าวต่อ
3
เมื่อกลับจากโรงเรียนมาถึงบ้าน ไม่รีรอที่จะเปิดกูเกิล (google) หาข้อมูล หวังที่จะได้คำตอบเพื่อกลับไปบอกแก่นักเรียนในวันรุ่งขึ้น ประกอบกับตัวเราเองที่สงสัยเช่นเดียวกัน แล้วได้คำตอบว่า
5
ถ้าอธิบายตามนิทานหรือเรื่องที่เล่าต่อกันมา คือ การที่ควายไม่มีฟันบนนี้ เป็นเพราะควายชอบโต้เถียงคน ยามที่ถูกคนใช้งาน นอกจากจะไม่ยอมทำตามคำสั่งแล้วยังด่าคนอีกต่อด้วย พระอินทร์เห็นว่าหากปล่อยไว้เช่นนี้จะสร้างความลำบากให้แก่คน จึงตบให้ฟันบนของควายหลุดไป 😂
8
ตั้งแต่นั้นมา..ควายจึงไม่มีฟันบนและพูดไม่ได้อีกเลย
6
แต่..ในทางวิทยาศาสตร์แล้ว "ควายจัดเป็นสัตว์เคี้ยวเอื้อง" โดยพื้นฐานมันเกิดจากพันธุกรรม วิวัฒนาการ และการปรับตัว พวกมันจะใช้ลิ้นพันรอบหญ้าและฟันกรามล่างเพื่อบดเคี้ยวหรือย่อยอาหาร ควายกินหญ้าโดยกัดล็อกหญ้า ดึงหญ้าให้ขาด
3
แล้วเคี้ยวเอื้องคืออะไร..?
1
การเคี้ยงเอื้อง คือ การสำรอกเอาอาหารที่ย่อยแล้วครึ่งหนึ่งออกมาสู่ปากเรียกว่า เอื้อง (cud) แล้วค่อย ๆ เคี้ยว เพื่อให้เส้นใยฉีกขาดอีกครั้ง ในสัตว์เคี้ยงเอื้องจะมีกระเพาะ 4 ส่วน เป็นสัตว์กินพืชที่มีระบบทางเดินอาหารซับซ้อนกว่าสัตว์กระเพาะเดี่ยว เช่น สุนัข แมว หมู เป็นต้น
3
(https://www.youtube.com/watch?v=0lGsOjObf4k)
ธรรมชาติสร้างแผ่นเหงือกหนามาทดแทน..?
2
ควายไม่มีฟันบนก็จริง แต่ธรรมชาติสร้างแผ่นเหงือกหนามาทดแทน เมื่อกัดประกบกันกับฟันล่างจึงทำหน้าที่เป็นเสมือนระบบดึงตัดหญ้าที่มีประสิทธิภาพสามารถล็อกหญ้าได้แน่น กระบวนการนี้เรียกว่า "การเคี้ยวเอื้อง" ทำซ้ำเป็นเวลา 6 ถึง 8 ชั่วโมง
2
ไม่มีฟัน..ควายจะลำบากในการเคี้ยวหญ้าไหมนะ..?
2
กลับกลายเป็นข้อดีในสัตว์ที่ไม่มีฟันหน้าบนอย่างเจ้าควายนี้ แผ่นเหงือกสามารถสร้างทดแทนได้ตลอดไม่เหมือนฟัน เนื่องจากฟันเมื่อเกิดการสึกหรือกร่อนของฟัน จะสร้างมาชดเชยไม่ได้
2
และพบได้ในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมคล้าย ๆ กันหมด แต่อาจจะมองเห็นยากหน่อย ส่วนฟันกัด (Incisor) ในสัตว์กินพืชไม่ค่อยจะมี จะพบได้ในสัตว์กินพืชบางชนิดอย่าง ม้า หรือ สัตว์กินทุกอย่างอย่างมนุษย์
5
ควายมีฟันบน 12 ซี่เป็นฟันกราม ไม่มีฟันหน้า และฟันล่างมี 20 ซี่ ซึ่งประกอบด้วย ฟันหน้า(ล่าง) 8 ซี่ และฟันกราม 12 ซี่ (กรามหน้า 6 ซี่, กรามใน 6 ซี่) ขากรรไกรล่างจะมีช่องว่างระหว่างฟันตัด ฟันเขี้ยว กับ ฟันกรามน้อย เรียกว่า Diastema และสามารถใช้ฟันประมาณอายุของควายได้ด้วย ดังนี้
3
(SOURCE : https://hauphuchaum.com)
ควายไม่ใช่สัตว์กินพืชเพียงชนิดเดียวที่ไม่มีฟันบน สัตว์กินพืชอื่น ๆ ส่วนใหญ่ (ยกเว้นม้าและ [ลา ม้าลาย] หนู และกระต่าย) ที่ไม่มีฟันบน ได้แก่ :
4
แพะ แกะ อัลปากา ละมั่ง มูส คาริบู/กวางเรนเดียร์ กระทิง อูฐ ลามะ ยีราฟ จามรี มัสค็อกซ์ แรด เป็นต้น
ลองผู้อ่านนึกภาพตามว่าถ้าควายหรือวัวตอนมีฟันบนจะหน้าตาเป็นอย่างไรกันนะ...คิคิ
9
ที่มา :
เรียบเรียงโดย : ครูรุ้งพาเพลิน
ภารกิจของเรา : คือการเติมความอยากรู้ของคุณด้วยการแบ่งปันข้อเท็จจริง หากคุณมีหัวข้อที่ต้องการให้เราพูดถึงและพูดคุย ส่งข้อความถึงเราได้ตลอดเวลา 💡
2
โฆษณา