เรื่องเล่าเยาว์วัย (บทที่4) ขนมไทย
สมัยนี้ถ้าบ้านไหนจะจัดงานบุญ เลี้ยงพระ คงจะสั่งร้านทำอาหารคาวหวาน ขนมหวาน หรือจัดเลี้ยงในห้องอาหาร เป็นรูปแบบการจัดงานที่สะดวก ไม่วุ่นวายกับการเตรียมข้าวของหลายอย่าง ซึ่งเหมาะกับยุคสมัยที่ทุกอย่างดำเนินไปอย่างรวดเร็ว ลดเวลาของคนจัดงานได้เยอะทีเดียว
ย้อนไปสัก 20-30 ปีก่อน บ้านไหนจะมีงานบุญนี่เหมือนวันรวมญาติทีเดียว 2-3 วันก่อนจัดงาน บรรดาญาติ ๆ หรือเพื่อนบ้านที่รู้ข่าวจะมาช่วยกันเตรียมของ พวกผู้ชายก็จะช่วยกันเตรียมสถานที่ หรือซื้อข้าวของที่จำเป็น ส่วนพวกผู้หญิงก็จะเตรียมอาหาร ขนมหวานและผลไม้ พวกเด็ก ๆ ที่ติดตามมากับพ่อแม่ ก็มาจับกลุ่มเล่นด้วยกัน ยิ่งเยอะคนยิ่งสนุก พอโตหน่อยก็จะถูกวานให้ไปช่วยงานเล็ก ๆ น้อย
น่าทึ่งมากที่ผู้ใหญ่สมัยก่อนจดจำ รสชาติอาหาร วัตถุดิบ และวิธีการทำอาหารได้หลากหลาย เพียงการบอกต่อ จดจำและทำตาม แบบไม่มีการจดบันทึกมารุ่นต่อรุ่น บางคนแค่มองดูการทำครั้งเดียวก็กลับไปทำเองได้เลย อีกทั้งการควบคุมรสชาติอาหารในการทำครั้งละมากๆ นั้นยาก แต่กลับทำได้อย่างง่ายดาย ฉันเองสมัยเด็กอยากทำไข่พะโล้เอง ย่ากับพ่อมาสอนครั้งเดียว แต่ให้ฝึกทำทุกวันพ่อจะคอยคอมเม้นท์ให้จนกว่ารสชาติจะเข้าที่ พ่อยอมกินไข่พะโล้ที่อร่อยบ้าง ไม่อร่อยบ้างถึง 1 สัปดาห์ทีเดียว พอทำงานแล้วไม่ได้ทำทานเองนาน ๆ บางทีก็ต้องเปิดหาข้อมูลในอินเตอร์เน็ตเพื่อรื้อฟื้นสักหน่อย นี่จึงยังเป็นเรื่องที่น่าประทับใจในความเก่งของผู้ใหญ่ในสมัยนั้น ในมุมมองของเด็กน้อยคนหนึ่ง
ฉันชอบไปช่วยพวกผู้ใหญ่ทำขนมเพราะมีสีสันน่าทาน (บางทีก็ได้ชิมหลังจากขนมเสร็จด้วย) ที่พอจะจำได้ขนมเป็นงานที่แม่ฉันทำอร่อยมาก เวลามีงานฉันจะได้ไปช่วยแม่ทำขนมอยู่บ้าง เช่น ลอดช่อง ซาหริ่ม ข้าวเหนียวสังขยา ลูกชุบ ขนมเม็ดขนุน ฝอยทอง ขนมถ้วย และอีกสารพัด ขนมงานบุญเป็นเรื่องใหญ่พอ ๆ กับการเตรียมวัตถุดิบทำอาหารหม้อใหญ่ทีเดียว ด้วยปริมาณที่ต้องทำจำนวนมาก ขั้นตอนต่าง ๆ ก็จะต้องใช้เวลาเพิ่มขึ้นไปด้วย
ลอดช่อง ซาหริ่ม ขนม 2 อย่างนี้จะต้องกวนแป้งให้เหนียวพอเพื่อที่จะเทใส่ภาชนะ เราเรียกว่ากะโหลก ถ้าลอดช่องจะทำจากกะลาเจาะรูใหญ่ ส่วนซาหริ่มจะเป็นกระป๋องแสตนเลสเจาะรูเล็กกว่าลอดช่อง เวลากดต้องใช้แรงมากเพื่อรีดให้เส้นนั้นออกมาตามรู ฉันจะคอยเอาน้ำเปล่ารองด้านล่าง เพื่อรับเส้นขนมที่จะออกมา ลอดช่องนั้นปกติทำจากใบเตยจะมีเขียวทานกับน้ำกะทิ ขั้นตอนก็ทำแป้งแค่ครั้งเดียว ส่วนซาหริ่มจะมีสีสันมากกว่าเมื่อทานรวมกันกับน้ำเชื่อมจะมีสีสันสดใส แต่การทำแป้งนั้นต้องทำหลายรอบเพื่อแยกสี การกดนั้นสนุกสำหรับเด็กอย่างฉัน แต่การกวนแป้งใช้เวลานาน ต้องใจเย็น เวลาถูกใช้ให้ช่วยกวนแป้งจะบ่นว่าอยากให้เสร็จเร็ว ๆ เหมือนได้ฝึกความอดทน แต่ทั้งสองอย่างอร่อยสมกับความเหนื่อยจริง ๆ
ลูกชุบกับเม็ดขนุน นี่เด็ก ๆ มักถูกเกณฑ์ให้ไปช่วย เพราะเป็นงานที่ทำได้ง่าย ปั้น ๆ อย่างเดียว แถมกินได้เลยด้วย ไม่ต้องรอให้ทำเสร็จ เพราะทำจากถั่วสามารถทานได้เลย เม็ดขนุนต้องปั้นให้เท่ากัน ขนาดพอดี เรียว มนสวย เวลาเอาไปชุบไข่ ใส่ลงในน้ำมันจะสีเหลืองทองน่าทาน ส่วนลูกชุบนี่งานปั้นอาจจะพึ่งพาเด็ก ๆ ไม่ได้มาก เพราะรูปร่างจะบิดเบี้ยวไม่ได้ส่วน แต่เรื่องระบายสีเป็นงานสนุกทีเดียว ส่วนใหญ่จะปั้นเป็นผลไม้หรือผักต่าง ๆ สีสันสวยงาม เหมือนเล่นระบายสีเลย ทำเสร็จมือก็เปื้อนแต่สีเต็มไปหมด
นอกจากนี้ฉันยังมีเรื่องขำขันเกี่ยวกับขนมครกด้วย วันหนึ่งอยากทานขนม พ่อเลยชวนให้ลองทำขนมครก โดยพ่อผสมแป้งขนมครกให้ เราก็ตื่นเต้นเพราะปกติจะได้แต่ดูผู้ใหญ่ทำ ครั้งนี้ได้หยอดขนมครกเองครั้งแรกลุ้นว่าทำยังไงไม่ให้ไหม้ หยอดกันไป 2 คน พอทำเสร็จลองทาน ขนมไม่หวานเลย!!…พ่อลืมผสมน้ำตาลไปด้วย กลายเป็นขนมครกสูตรไร้น้ำตาล ฮ่า ๆ เรานั่งขำกันใหญ่ พ่อว่านาน ๆ จะทำเองก็มีลืมบ้าง
นอกจากบ้านยาย ฉันก็มีประสบการณ์ทำขนมหลังจากย้ายมาอยู่บ้านปู่ย่า ที่บ้านนี้ก็ชอบทำขนมกินกันเอง เพราะได้รสชาติดีและปริมาณมาก ทานได้จนอิ่มจุใจ ตอนเด็ก ๆ อาสาวกับย่ามักจะถามว่าวันนี้ทำอะไรกินดี พรุ่งนี้อยากกินขนมอะไรดี พอเลือกได้ก็จะช่วยกันเตรียม ฉันได้กินขนมบ่อยๆ ทั้งขนมทับทิบแบบโบราณขนมครองแครง บัวลอย กล้วยบวชชี ข้าวเหนียวหน้าปลา ข้าวเหนียวมูน ข้าวต้มมัด และอีกหลายอย่าง ปัจจุบันนี้เวลากลับบ้านพ่อก็ยังถามว่าอยากกินขนมอะไรไหม ชวนกันทำกินเอง เวลาทำก็คุยเล่นไปด้วยระหว่างทำเพลินๆ ลืมเหนื่อยได้ทีเดียว
ฉันมองว่าการทำขนมในสมัยก่อน เป็นกิจกรรมหนึ่งที่ให้สมาชิกได้ใกล้ชิดกัน ทำกิจกรรมร่วมกันแบบกลุ่ม และสามารถทำได้บ่อย ๆ ผู้ใหญ่ก็ได้สอนลูกหลาน ส่วนเด็ก ๆ ก็ได้ฝึกฝนและภูมิใจในสิ่งที่ตัวเองมีส่วนร่วม ทั้งยังสร้างความสัมพันธ์อันดีต่อกันในระหว่างชุมชนอีกด้วย ปัจจุบันก็ยังมีหลายบ้านยังคงทำอยู่ แต่บางบ้านก็อาจไม่สะดวกด้วยภาระด้านการงาน หรือระยะทางหรือเหตุผลอีกหลายปัจจัย ถ้ามีโอกาสลองหากิจกรรมทำร่วมกันจะได้เพิ่มความสัมพันธ์และลดช่องว่างของครอบครัวลงนะคะ
อ่านไปด้วย ดูรูปเพลินๆไปด้วยนะคะ แอดมินถ่ายเองทั้งหมด เวลาเจอมุมสวยๆก็ถ่ายเก็บไว้ดู เลยได้เอามาแบ่งปันกันชมนะคะ
- 1
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
