โรคห่าอโยธยา ∙ โรคระบาดแห่งประวัติศาสตร์สยาม
ตลอดการมีอยู่ของโลกมนุษย์ ได้มีภัยพิบัติเกิดขึ้นมหาศาล ทั้งภัยธรรมชาติ สงคราม และโรคระบาด ในวันนี้เราจะย้อนเวลากลับไปในสมัยอยุธยา สมัยที่โรคระบาดสามารถคร่าชีวิตคนเกือบแสน และการระบาดนั้นจะเป็นสิ่งอื่นใดไม่ได้นอกจากการระบาดของ"โรคห่า"
อโยธยาศรีรามเทพนคร อาณาจักรเก่าแก่ที่คาดว่าดำรงมานานก่อนถึงสมัยอยุธยาที่เรารู้จักกัน ได้ถูกศัตรูร้ายอย่างโรคระบาดคุกคามจนกระทั่งสมเด็จพระรามาธิบดีที่1 หรือ พระเจ้าอู่ทอง ได้ตัดสินใจยกพลย้ายเมืองหนีโรคระบาดนั้นมาตั้งกรุงใหม่บริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยาตอนล่าง และขนานนามกรุงใหม่ว่า "กรุงศรีอยุธยา" ที่เราเรียกกันในปัจจุบัน ซึ่งให้ความหมายของชื่อกรุงนี้ว่า "เป็นนครที่มิอาจทำลายได้"
อาณาจักรอยุธยา อาณาจักรอันกว้างใหญ่แสนเลื่องลือ อาณาจักรรุ่งเรืองที่มีอำนาจอยู่ในมือล้นเหลือ อาณาจักรที่ศัตรูต่างก็ยำเกรง แต่หารู้ไม่ว่าอำนาจที่อยู่ในมือนั้นไม่สามารถทำให้ศัตรูอย่าง "โรคระบาด" ยำเกรงได้แม้แต่น้อย
ที่มาของชื่อโรคระบาดที่เรียกกันว่าโรคห่ากันในสมัยนั้นหมายถึง โรคติดต่อร้ายแรงที่คร่าชีวิตคนมากมายในเวลาอันสั้นหรือที่เรียกกันว่าห่าลงนั่นเอง ในส่วนของโรคระบาดที่เกิดขึ้นในยุคของพระเจ้าอู่ทอง เหล่าขุนนางและราษฎรที่ติดโรคมีอาการต่อมน้ำเหลืองโต ไข้ขึ้นสูง ปวดตามเนื้อตัว และเสียชีวิตจากพิษโรคในที่สุด จึงได้ข้อสันนิษฐานว่าโรคห่าในสมัยพระเจ้าอู่ทองนั้นคือ"กาฬโรค"
การอพยพหนีโรคห่ามาตั้งกรุงใหม่ของพระเจ้าอู่ทองทำให้ในกรุงศรีอยุธยาปลอดการระบาดครั้งใหญ่มาเป็นระยะเวลานานจนกระทั่งกาลเวลาล่วงเลยมาจนถึงยุคอยุธยาตอนปลายในรัชสมัยของสมเด็จพระมหาบุรุษวิสุทธิเดชอุดมหรือสมเด็จพระเพทราชา สมัยที่การระบาดรุนแรงได้เริ่มต้นขึ้นอีกครั้ง ซึ่งถือเป็นการระบาดที่ร้ายแรงที่สุดในสมัยอยุธยาเลยทีเดียว
อยุธยาในตอนนั้นประสบกับปัญหาภัยแล้ง ข้าวยากหมากแพงทุกหย่อมหญ้า แม่น้ำลำคลองที่เคยอุดมสมบูรณ์กลับแห้งขอดเน่าเสีย มลพิษทางน้ำและทางอากาศที่เกิดขึ้นเป็นจุดเริ่มต้นของการเกิดโรคห่าครั้งใหญ่ เด็กและคนชราเป็นกลุ่มแรกที่ประสบกับโรคร้าย ผู้ป่วยมีอาการเลือดออกทางปากและจมูก เนื่องด้วยการแพทย์ที่ยังไม่ก้าวหน้ามากพอ ทำให้ไม่ทราบว่าอาการนั้นเกิดจากอะไร จนวันหนึ่งเหตุการณ์ได้เลวร้ายลงไปอีกเมื่อพบการระบาดของไข้ทรพิษที่รุนแรงทั่วกรุงศรีอยุธยา
จำนานผู้เสียชีวิตมากขึ้นเรื่อยๆจนไม่สามารถหยุดยั้ง ระแวกวัดเต็มไปด้วยร่างไร้วิญญาณมากมาย สมเด็จพระเพทราชาทรงพยายามหาทางออกจากภัยในครั้งนี้ โดยพระราชทานเงินทองและหยูกยาแก่ราษฎรและทรงให้หมอหลวงออกรักษาผู้ป่วย รวมทั้งประกอบพิธีทางศาสนาตามความเชื่อเพื่อปัดเป่าภยันอันตรายและสร้างขวัญกำลังใจให้ประชาชน
การระบาดครั้งนี้สิ้นสุดลงด้วยจำนวนผู้เสียชีวิตราว 80,000 คน ถือเป็นความเสื่อมโทรมครั้งหนึ่งของอยุธยาที่ประวัติศาสตร์ต้องจารึก ความสูญเสียที่เกิดขึ้นครั้งนั้นเป็นอนุสรณ์สำคัญที่ทำให้รู้ว่าโรคระบาดไม่เคยปราณีใคร
แม้ว่าวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีจะก้าวหน้ามากเพียงใด แต่ก็ยังไม่สามารถหยุดศัตรูอย่างโรคระบาดได้ในทันที ดังเห็นเช่นในปัจจุบันที่เกิดการระบาดของ COVID-19 ขึ้นทั่วโลก สุดท้ายนี้ขอภาวนาให้พวกเราก้าวข้ามผ่านเหตุการณ์เลวร้ายครั้งนี้ไปได้ ขอให้ทุกคนปลอดภัยและผ่านยุคของ "โรคห่ารัตนโกสินทร์" ไปได้อย่างเร็ววัน
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
