สมาธิเป็นเพียงเหตุหนึ่งให้ปัญญาเผยตัวออกมา มีชื่อเรียกในศาสนาพุทธด้วยว่าภาวนามยปัญญา แต่นอกจากสมาธิแล้ว การฟัง การพินิจคิดต่อ ก็เผยตัวปัญญาออกมาได้เช่นกัน พุทธก็มีชื่อเรียกอีกเช่นกัน ว่า สุตมยปัญญา กับ จินตมยปัญญา ปัญญาเหล่านี้แค่ได้ยินได้ฟังปัญญาก็โพล่งขึ้นมาได้ หรือได้ยินแล้วยังไม่โพล่ง แต่พอนึกต่อคิดต่อแล้วปัญญาก็เผยตัวโพล่งออกมาได้ ไม่ต้องใช้สมาธิ