TICA เป็นหน่วยราชการที่ดูแลและรับผิดชอบการบริหารงานความร่วมมือเพื่อการพัฒนา เรียกว่า Official Development Assistance (ODA) ซึ่งทำหน้าที่เสมือนองค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศแห่งญี่ปุ่น (Japan International Cooperation Agency: JICA) และหน่วยงานเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศสหรัฐ (United States Agency for International Development: USAID) ซึ่งต่างเป็นหน่วยงานหลักที่ดำเนินโครงการความร่วมมือเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศ หรือภาษาอังกฤษจะใช้คำว่า development cooperation หมายถึง ความช่วยเหลือเพื่อการพัฒนา และถือเป็นเครื่องมือในการส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศที่จะนำไปสู่ผลประโยชน์ร่วมกันในอนาคต ‘ความร่วมมือเพื่อการพัฒนา’ จึงถือว่าเป็นการดำเนินนโยบายระหว่างประเทศเชิงรุกในการส่งเสริมความสัมพันธ์กับมิตรประเทศ โดยเฉพาะในระดับประชาชนกับประชาชน
กรมกิจการด้านเศรษฐกิจและสังคมของสหประชาชาติ (UN Department of Economic and Social Affairs) ได้คัดเลือกโครงการอาสาสมัครเพื่อนไทยให้เป็นแนวทางปฏิบัติที่ดีในการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติ หรือ Sustainable Development Goals (SDGs) เพื่อให้ประเทศที่กำลังพัฒนาได้เรียนรู้และแลกเปลี่ยนประสบการณ์ ทำให้ไทยมีภาพลักษณ์ที่ดี รวมทั้งได้สร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับมิตรประเทศ และที่สำคัญสำหรับบรรดาอาสาสมัครเอง คือ ได้มีโอกาสพัฒนาตนเองจากประสบการณ์การทำงานในต่างประเทศ เป็นการเสริมสร้างศักยภาพของเยาวชนไทยในลักษณะการนำความสามารถในระดับท้องถิ่นไปสู่เวทีโลก หรือ ที่เราอาจจะเคยได้ยินกันว่า Local to Global