รู้จักมั้ย? ก้อน/เนื้องอกของไทรอยด์..ส่วนใหญ่ไม่ร้ายแรง มีน้อยที่เป็นมะเร็งและรักษาได้ เจาะดูดตรวจได้ง่าย
ก้อนนี้ส่วนใหญ่ไม่ร้ายแรง มีน้อยที่เป็นมะเร็งและรักษาได้ การเจาะดูดตรวจด้วยเข็มเรียกว่า Fine needle aspiration(FNA)ทำได้ง่ายเพราะอยู่ผิวๆเจาะเสร็จแล้วกลับบ้านได้ค่ะ
ก้อน/เนื้องอกของไทรอยด์หรือที่หมอเรียกกันว่า Thyroid nodule พบได้บ่อยราว 5 % ของประชากร
คนไข้มักคลำเจอเอง มีคนใกล้ชิดเห็น หรือพบจากการตรวจร่างกายประจำปี เป็นในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย ช่วงอายุ 30-40 ปีขึ้นไป
การวินิจฉัยแยกโรค
👉เวลาคลำเจอก้อนที่คอบริเวณนี้ ต้องแยกจากอย่างอื่นก่อน เช่น ถุงน้ำไทโรกลอสซอล(thyroglossal duct cyst), ถุงน้ำใต้ผิวหนังอื่นๆ และต่อมน้ำเหลืองโต
*ซึ่งแพทย์มีวิธีการตรวจแยกโรคค่ะ
📍ก้อนของไทรอยด์เหล่านี้ ส่วนใหญ่ไม่ร้ายแรง มีน้อยที่เป็นมะเร็งและรักษาได้ การสุ่มเจาะดูดตรวจด้วยเข็มที่เรียกว่า Fine needle aspiration(FNA)ทำได้ง่ายเพราะก้อนอยู่ผิว ๆ เจาะเสร็จแล้วคนไข้สามารถกลับบ้านได้เลยค่ะ
📍ชนิดไหนพบมากที่สุด
ถ้าใครพบก้อนอย่าเพิ่งตกใจ เพราะที่พบมากที่สุดนั้นมักไม่ร้ายแรง ไม่มีอันตราย มาดูกันค่ะว่ามีกี่ชนิด
1. คอพอก คือก้อน/ต่อมโตผิดรูป
โดยไม่ทราบสาเหตุ
2. มีการอักเสบภายในต่อม
3. เป็นเนื้องอกชนิดไม่ร้าย
4. เป็นมะเร็ง
*ซึ่งมีเพียงส่วนน้อยราว 5 %ที่เป็นมะเร็ง
จะรู้ได้ยังไงว่าเป็นแบบไหน
ต้องสุ่มเจาะดูดไปตรวจด้วยเข็มฉีดยาขนาดเล็กค่ะ
🎯 การตรวจแบบนี้เรียกว่า"การตรวจโดยใช้เข็มเล็กสุ่มเจาะดูด”
หรือ Fine Needle Aspiration Biopsy(FNA) เป็นการตรวจทางเซลล์วิทยา เพื่อหาเซลล์มะเร็งเป็นหลัก
🌟การตรวจนี้สำคัญมาก ทำได้ง่าย ใช้เวลาไม่นาน คนไข้ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล ตรวจเสร็จกลับบ้านได้เลยค่ะ
📍วิธีรักษาก้อนของไทรอยด์
- ถ้าตรวจแล้วพบเป็นเนื้อร้ายจะต้องผ่าตัด อาจผ่าตัดออกข้างเดียว หรือออกทั้งหมด ขึ้นกับชนิดและระยะของมะเร็ง
- ถ้าไม่เจอเนื้อร้ายและคนไข้ยังไม่อยากผ่าตัด หมออาจให้ลองกินยาไทรอยด์ฮอร์โมนก่อนค่ะ ราว 3-6 เดือนเพื่อดูว่าก้อนยุบลงมั้ย
- ถ้ายุบลง ก็กินยาต่อไปเรื่อยๆ จนยุบหมด ใช้เวลาราว 1-2 ปี(ขึ้นกับขนาดก้อน)
- ถ้ากินแล้วก้อนไม่ยุบ ระหว่างนั้นอาจมีการเจาะดูดFNA ติดตามดูอีก
*ถ้าก้อนมีการสลายเป็นน้ำ การเจาะดูด FNA เป็นการเอาน้ำออกทำให้ก้อนยุบลงเร็วขึ้นด้วย
- ถ้าไม่เป็นน้ำก็เอาเนื้อไปตรวจอีกทีว่ามีเนื้อร้ายหรือไม่
มีการตรวจอื่น ๆ อีกหรือไม่
ตอบว่า: มีค่ะ
1. ตรวจด้วยอัลตราซาวนด์ เพื่อดูลักษณะภายในก้อนว่าเป็นเนื้อแข็งหรือเป็นน้ำ
2. ตรวจด้วยไทรอยด์สแกน
- - 2.1 สัญญาณที่บ่งชี้ว่าเป็นเนื้อร้าย คือผลสแกนเป็น cold nodule และมีลักษณะก้อนโตเร็ว มีก้อนเดี่ยว ไม่มีอาการเป็นพิษ และเป็นเนื้อตัน ไม่มีส่วนที่เป็นน้ำ
--2.2 สัญญาณที่บ่งบอกว่าเป็นเนื้อดี คือผลสแกนเป็น hot nodule และมีหลายก้อน มีอาการเป็นพิษ ก้อนนั้นเป็นน้ำ
*ประวัติและอาการต่อไปนี้ มีโอกาสเป็นมะเร็งสูง ควรพบแพทย์ค่ะ👇
- เสียงแหบ หายใจไม่สะดวก
กลืนอาหารลำบาก และ/หรือกินอาหารแล้วสำลัก
- ก้อนโตขึ้นอีกอย่างรวดเร็ว
- คลำได้ก้อนอื่น ๆ โตที่ด้านข้างลำคอ อาจเป็นต่อมน้ำเหลือง หรือลูกๆ ของก้อน
- มีประวัติมะเร็งในครอบครัว หรือเคยได้รับการฉายแสง สัมผัสรังสีมาก่อน เช่นเรื่องเมืองเชอร์โนบิล
- กัอนโตในคนอายุน้อยกว่า 15 ปี หรือมากกว่า 45 ปี
ป้าพาฝากไว้
- แนวทางการรักษามีหลายวิธีและขึ้นกับผลการตรวจด้วยเข็ม(FNA) จึงควรพบแพทย์ค่ะ
- การเฝ้าดูอาการ&เจาะเนื้อเยื่อตรวจเป็นระยะ ๆ สำคัญมาก ถ้าผลตรวจไม่พบมะเร็งยังต้องตรวจติดตามและประเมินกันอีกนะคะ
*ข้างบนนี้เราไม่ค่อยเรียกว่า โรคไทรอยด์ ซึ่งใช้เรียกภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากหรือเรียกว่าไทรอยด์เป็นพิษค่ะ
อ้างอิง
- Thyroid nodule update on diagnosis and management
- 22
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
