นางกากี นางสุสันธี
สองนางผู้มีกลิ่นกายหอมเย้ายวนรัญจวนจิต ก่อกำหนัดชายด้วยอารมณ์เสน่หา
ในเวลาที่พญาครุฑเล่นสกากับพระราชาพรหมทัต
นฏกุเวรคนธรรพ์ ถือพิณของตน มายังสนามเล่นสกา ยืนอยู่ ขับร้องเป็นเพลงว่า
......หญิงคนรักของเราอยู่ ณ ที่แห่งใด กลิ่นของนางยังหอมฟุ้งมาจากที่แห่งนั้น ใจของเรายินดีในนางใดนางนั้นชื่อกากาติ อยู่ไกลจากที่นี้.......
ภาพจาก www.dmc.tv
บทเพลงที่นฏกุเวรคนธรรพ์ ดีดพิณบรรเลงพร้อมกับขับร้องบรรยายถึงความเสนห่าที่เคยร่วมอภิรมย์กับหญิงคนหนึ่ง
ในขณะที่อัคคะคนธรรพ์ยืนดีดพิณขับร้องเพลงถึงกลิ่นกายที่หอมรัญจวนจิตให้กับพญาครุฑและพระราชาตัมพราชขณะทรงสกา
....กลิ่นดอกติมิระฟุ้งตลบไป น้ำทะเลก็กึกก้องคะนองลั่น พระนางสุสันธีอยู่ห่างไกลนครนี้แท้ ข้าแต่พระเจ้าตัมพราช กามทั้งหลายเสียบแทงหัวใจข้าพระบาทอยู่......
Cr ภาพ: Arayadusit
เรื่องมีอยู่ว่า
ภิกษุรูปหนึ่งกระสันในการลาสิกขาด้วยอำนาจของกามกิเลส พระพุทธเจ้าทรงเทศนาเรื่องพระนางกากาติ
ทรงตรัสถึงมาตุคามว่า
"...ธรรมดาว่ามาตุคาม ใครๆ รักษาไว้ไม่ได้ ใครๆ ไม่อาจรักษา ก็โบราณกาลบัณฑิตทั้งหลายในกาลก่อน แม้จะให้ยกมาตุคามขึ้นไว้ในวิมานต้นฉิมพลี ในท่ามกลางมหาสมุทรก็ไม่อาจรักษาไว้ได้..."
จิตรกรรมฝาผนัง วัดอุโปสถาราม อุทัยธานี
ในอดีตกาล เมื่อพระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติในนครพาราณสี พระโพธิสัตว์บังเกิดในพระครรภ์ของพระอัครมเหสีของพระเจ้าพรหมทัตนั้น เจริญวัยแล้ว เมื่อพระราชบิดาสวรรคต ก็ครองราชสมบัติ
พระอัครมเหสีของพระโพธิสัตว์นั้นพระนามว่ากากาติ ได้มีพระรูปโฉมงดงาม ดุจนางเทพอัปสร
กาลนั้น พญาครุฑตนหนึ่งแปลงเพศเป็นมนุษย์มาเล่นสกากับพระราชาพรหมทัต มีจิตปฏิพัทธ์ในพระนางกากาติอัครมเหสี จึงพาพระนางไปยังสุบรรณภพแล้วร่วมอภิรมย์อยู่กับพระนางนั้น. พระราชาเมื่อไม่พบเห็นพระนางกากาติ จึงตรัสให้คนธรรพ์ชื่อนฏกุเวรไป ค้นหาพระนางกากาติ
นฏกุเวรคนธรรพ์นั้น จึงนอนอยู่ในดงตะไคร้น้ำในสระแห่งหนึ่ง ในเวลาที่พญาครุฑจะบินไปจากสระนั้น ได้เกาะอยู่ในระหว่างปีกไปจนถึงสุบรรณภพ แล้วออกจากระหว่างปีก กระทำการเคล้าคลึงด้วยกิเลสกับพระนางกากาติ
แล้วเกาะอยู่ในระหว่างปีกของพญาครุฑนั้นกลับที่
นครพาราณสี
เมื่อพญาครุฑเล่นสกากับพระราชา นฏกุเวรคนธรรพ์จึงถือพิณของตน มายังสนามเล่นสกา ยืนอยู่ข้างพระที่นั่ง ที่เล่นสกาโดยขับร้องเป็นเพลงว่า
"...หญิงคนรักของเราอยู่ ณ ที่แห่งใด กลิ่นของนางยังหอมฟุ้งมาจากที่แห่งนั้น ใจของเรายินดีในนางใด นางนั้นชื่อกากาติ อยู่ไกลจากที่นี้..."
พญาครุฑได้ฟังดังนั้น จึงถามว่า
ท่านข้ามทะเลไปได้อย่างไร ท่านข้ามแม่น้ำเกปุกะไปได้อย่างไร ท่านข้ามทะเลทั้ง 7 แห่งไปได้อย่างไร ท่านขึ้นต้นงิ้วฉิมพลีได้อย่างไร?
นฏกุเวรได้ฟังดังนั้น จึงกล่าวตอบว่า
เราข้ามทะเลไปได้เพราะท่าน ข้ามแม่น้ำเกปุกะได้เพราะท่าน ข้ามทะเลทั้ง 7 แห่งได้เพราะท่าน และขึ้นต้นฉิมพลีได้ก็เพราะท่าน
ภาพ :Arayadusit
พญาครุฑจึงครุ่นคิดว่า
น่าติเตียนเราผู้มีกายใหญ่โต น่าติเตียนเราผู้ไม่มีความคิด เพราะว่าเรานำมาซึ่งชายชู้ของเมีย.
พญาครุฑจึงได้นำพระนางกากาติไปถวายพระราชา แล้วไม่ได้ไปเล่นสกาอีก
เมื่อพระพุทธเจ้าเทศนาจบลง พระภิกษุเมื่อได้ฟังบรรลุโสดาบัน
พระราชาพรหมทัตในภพนั้น คือพระพุทธเจ้า
นฏกุเวรคนธรรพ์ คือพระภิกษุที่ต้องการลาสิกขา
ในเรื่องของพระนางสุสันธีผู้มีกลิ่นกายหอม
พระภิกษุรูปหนึ่งอยากลาสิกขาเพราะเหตุที่เห็นมาตุคามประดับเนื้อตัวด้วยเสื้อผ้า อาภรณ์ ประพรมด้วยของหอม พระพุทธเจ้าทรงทราบจึงตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ ธรรมดาว่ามาตุคามนี้ ใครๆ ไม่อาจรักษาไว้ได้ แม้โบราณ บัณฑิตจะเอามาตุคามไว้ในสุบรรณพิภพที่แสนไกล ก็ไม่อาจรักษาไว้ได้
ทรงเล่าถึงครั้งหนึ่งเคยเกิดเป็นพญาครุฑ แปลงเพศเป็นมานพมาเล่นสกากับพระราชาตัมพราช ผู้ทรงมีมเหสีที่มีผิวกายหอม ชื่อพระนางสุสันธี
ครั้งหนึ่งที่เล่นสกา พระนางสุสันธีได้เข้ามาดูมานพที่มีรูปร่างงาม มานพเห็นพระนางจึงมีจิตปฏิพัทธ์ พญาครุฑทำลมแรงให้ตั้งขึ้นในนครด้วยอานุภาพของตน ชาวเมืองพากันออกจากเมือง เพราะกลัวเรือนพัง พญาครุฑได้ทำความมืดมนปกคลุมพระนครด้วยอานุภาพของตนแล้ว พาพระเทวีมาทางอากาศ แล้วเข้าไปยังพิภพของตน ณ เกาะนาคทวีป
เมื่อพระนางสุสันธีหายไป พระราชาตัมพราชได้ให้อัคคะคนธรรพ์ไปเสาะหา อัคคะคนธรรพ์จึงโดยสารเรือไปกับพ่อค้าด้วยการดีดพิณ เสียงพิณทำให้ฝูงปลามังกรขยับตัว ปลามังกรตัวใหญ่ตัวหนึ่งกระโดดไปที่กลางลำเรือที่โดยสารจึงแตก อัคคะคนธรรพ์จึงเกาะแผ่นไม้กระดานลอยไปติดเกาะที่พระนางสุสันธีอาศัยอยู่กับพญาครุฑ
เมื่อพญาครุฑไปทรงสกากับพระราชาตัมพราช พระนางสุสันธีออกมาเดินเล่นที่ชายหาดได้พบกับอัคคะคนธรรพ์จึงพาเข้าไปในวิมาน ปรนนิบัติ ดูแล ด้วยอาหาร ลูบไล้ด้วยของหอม ให้ขึ้นนอนด้วยที่นอนอันเป็นทิพย์ เมื่อพญาครุฑมาหา นางก็ปกปิดพญาครุฑ เมื่อพญาครุฑไปเล่นสกา นางก็ร่วมอภิรมย์กับคนธรรพ์
ต่อมา มีเรือพ่อค้ามาที่เกาะ อัคคะคนธรรพ์จึงขอโดยสารเรือกลับมายังเมืองของพระราชาตัมพราช
เมื่อพญาครุฑแปลงร่างเป็นมานพมาเล่นสกาจึงขับเพลงที่มีผิวกายหอมของพระนางสุสันธีให้พญาครุฑฟัง
พญาครุฑสงสัยจึงถามอัคคะคนธรรพ์
"...ท่านข้ามทะเลไปได้อย่างไร ท่านได้เห็นเกาะเสรุมะได้อย่างไร ดูก่อนนายอัคคะ ความสัมพันธ์ของนางและท่านได้มีขึ้นอย่างไร..."
อัคคะคนธรรพ์จึงเล่าถึงเหตุการณ์ทั้งหมด ให้ทั้งพญาครุฑและพระราชาตัมพราชได้ฟัง
พญาครุฑจึงมีดำริว่า "...เราแม้อยู่ในสุบรรณพิภพ ก็ไม่อาจรักษานางได้ เราจะประโยชน์อะไรด้วยกับนางผู้ทุศีล..."
จึงนำพระนางสุสันธีมาถวายคืนพระราชาตัมพราช ตั้งแต่นั้น ก็ไม่ได้มาเล่นสกาอีกเลย
พระราชาตัมพราชในครั้งนั้น ได้เป็น พระอานนท์
ส่วนพญาครุฑในครั้งนั้น ได้เป็น พระพุทธเจ้า
จิตรกรรมฝาผนัง วัดอุโปสถาราม อุทัยธานี
ในพระสูตรทั้งสองเรื่องนี้ไม่ได้กล่าวถึงชะตากรรมสุดท้ายของพระนางกากาติ และพระนางสุสันธี
แต่กล่าวถึงโทษของมาตุคามที่ทำให้พระภิกษุปรารถนาที่จะลาสิกขาบท
เมื่อเห็นโทษของมาตุคามที่มีแต่ความสวยงาม ความหอมหวล ที่ติดกับกลิ่นกายความเสน่หาของการอภิรมย์ด้วยกิเลสตัณหา แต่หาความซื่อสัตย์ที่มีต่อสามีไม่ได้ ความจริงนี้เป็นเที่ยงแท้ ทำให้พระภิกษุไม่ลาสิกขา
การบวชเป็นพระภิกษุเป็นการตัดกิเลส ออกจากกาม กามที่เป็นวัตถุกามและกิเลสกาม
กามเป็นความกำหนัด ความเพลิดเพลินต่อความใคร่ ความปรารถนา ความเสน่หาความเร่าร้อน เป็นเหตุที่ทำให้ไม่หมดไปจากกิเลส
เมื่อฝึกตนตัดออกจากกามทั้ง 2 ด้วยการข่มใจ ตัดขาด และมีสติ ย่อมหลุดพ้นจากกิเลส
เมื่อฝึกตนให้พ้นจากกิเลสย่อมเข้าสู่พระนิพพานอันเป็นสุขนิรันดร์
คำสำคัญ: คนธรรพ์ พญาครุฑ กากาติ สุสันธี กามสุตตนิทเทส
Cr.Arayadusit
ที่มา
พระไตรปิฎก เล่มที่ 27
พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 19
ขุททกนิกาย ชาดก ภาค 1
เรื่อง กากาติชาดก ว่าด้วยนางกากี
พระไตรปิฎก เล่มที่27
พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 19
ขุททกนิกาย ชาดก ภาค 1
เรื่องสุสันธีชาดก
พระไตรปิฎก เล่มที่29
พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ 21
ขุททกนิกาย มหานิทเทส
อัฏฐกวัคคิกะ กามสุตตนิทเทส
เรื่อง กาม ๒ อย่าง
เพิ่มเติม
อรรถกถา กากาติชาดก เรื่อง นางกากี
อรรถกถา สุสันธีชาดก เรื่องนางผิวหอม
#พระไตรปิฎก
#อรรถกถา
#พระพุทธศาสนา
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
