9 ม.ค. 2022 เวลา 09:00 • สุขภาพ
ช่วงนี้โควิด-19 กลับมาระบาดรุนแรงอีกครั้ง ทำให้ ชุดตรวจ ATK เป็นสิ่งที่ผู้คนต้องการมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีกระแสว่า ATK สามารถให้ผลตรวจระบุสายพันธุ์ โอมิครอน หรือ เดลตา ได้อย่างชี้ชัด
เรื่องนี้มีข้อเท็จจริงอย่างไร เราชวนมาหาคำตอบไปพร้อมกัน
1
📌 1. ชุดตรวจ ATK ใช้เพื่อตรวจคัดกรองว่า ผู้ตรวจติดเชื้อไวรัสก่อโรคโควิด-19 หรือไม่ เท่านั้น
📌 2. ชุดตรวจ ATK ไม่สามารถบอกผลชี้ชัดได้ว่า ท่านติดเชื้อไวรัสโควิด-19 สายพันธุ์ใด ไม่ว่าจะเป็นโอมิครอน เดลตา หรือสายพันธุ์อื่นๆ ก็ตาม
1
ทั้งนี้การตรวจหาสายพันธุ์ไวรัสโควิด-19 สามารถทำได้ 3 วิธี ดังนี้
⭐️ วิธี RT-PCR โดยใช้น้ำยาพิเศษแต่ละสายพันธุ์โดยตรง (ใช้ระยะเวลาดำเนินการ 1-2 วัน ที่ศูนย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ทั่วประเทศ 15 แห่ง)
⭐️ วิธี Target Sequencing เพื่อดูรหัสพันธุกรรมว่า เชื้อไวรัสมีความคล้ายกับชนิดใด (ใช้เวลาตรวจสอบ 3 วัน)
⭐️ วิธี Whole genome sequencing เพื่อถอดรหัสพันธุกรรมไวรัสทั้งตัว (ใช้ระยะเวลาประมาณ 1 สัปดาห์)
📌 3. ห้ามนำชุดตรวจ ATK ไปทดสอบกับของเหลวอื่นที่ไม่ใช่สารคัดหลั่งหลังโพรงจมูกหรือน้ำลาย เพราะเป็นการใช้งานที่ผิดคุณลักษณะ สารละลายบัฟเฟอร์ที่ใช้กับชุดตรวจอาจให้ผลลัพธ์เป็นบวกปลอม
(จากกรณีที่คนไทยนำน้ำประปามาหยดตรวจ จึงไม่อาจบอกได้ว่ามีเชื้อโควิด-19 ปนเปื้อนอยู่ในน้ำ และในต่างประเทศก็เคยทำการทดสอบกับเครื่องดื่มในท้องตลาดเช่นกัน)
1
📌 4. การตรวจด้วย ชุดตรวจ ATK เป็นการตรวจคัดกรองเบื้องต้นเท่านั้น หากต้องการผลยืนยันที่ชัดเจน ต้องตรวจแบบ RT-PCR
⭐️ หากติดเชื้อ จะขึ้นแถบสีแดงที่ แถบ C และ T
⭐️ หากไม่ติดเชื้อ จะขึ้นแถบสีแดงที่ แถบ C เท่านั้น
⭐️ หากพบว่าไม่ปรากฏแถบสีใดๆ หรือปรากฏแถบสีเฉพาะที่ตัว T แสดงว่าแปรผลไม่ได้ ต้องตรวจด้วยชุดทดสอบอันใหม่
1
📌 5. ไม่ควรอ่านผลการตรวจ ATK หลังจากตรวจไปแล้ว 20 นาที ควรดูผลทันทีหลังครบเวลาตรวจที่กำหนด (ประมาณ 10 นาที)
📌 6. ชุดตรวจ ATK เมื่อแกะออกจากซองแล้วต้องใช้ทดสอบทันที ห้ามทิ้งไว้นานก่อนทดสอบ
📌 7. การเก็บตัวอย่างเชื้อจากจมูก ให้สอดไม้ลึก 2-4 เซนติเมตร และหมุนวนไม้ 5 รอบ ในรูจมูกทั้ง 2 ข้าง
6
📌 8. การเก็บตัวอย่างเชื้อจากน้ำลาย ห้ามนำไปแช่แข็งแล้วนำกลับมาตรวจใหม่ อาจทำให้คุณภาพชุดทดสอบลดลง และห้ามนำน้ำยาจากชุดตรวจคนละกล่องมาตรวจด้วยกัน
📌 9. หากเป็นชุดตรวจ ATK แบบตรวจน้ำลาย ให้บ้วนน้ำลายให้ถึงขีดในหลอด แล้วคว่ำหลอดขึ้น-ลง 10 ครั้ง ก่อนหยดบนที่ตรวจ
📌 10. หากเป็นชุดตรวจ ATK แบบเก็บตัวอย่างจากจมูก-หลังโพรงจมูก ให้หมุนวนไม้เก็บตัวอย่าง 10 รอบ แล้วปิดฝาหลอดให้แน่น จากนั้นคว่ำหลอดขึ้น-ลง 10 ครั้ง ก่อนหยดบนที่ตรวจ
1
📌 11. ตรวจสอบวันหมดอายุของชุดตรวจ ATK และเช็คสภาพก่อนว่าได้รับการเก็บรักษาในที่แห้ง หรือมีอุณหภูมิ 2-30 องศาเซลเซียสหรือไม่
📌 12. หากเป็นผู้มีความเสี่ยงสูง เพราะใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ แต่ตรวจแล้วพบว่าตนเองไม่ติดเชื้อ ให้แยกตนเองออกจากผู้อื่นก่อน และตรวจอีกครั้งใน 3-5 วันถัดไป
📌 13. บางชุดทดสอบระบุไว้ว่า ไม่ควรรับประทานอาหาร-ดื่มน้ำ (เป็นเวลา 30 นาที) สูบบุหรี่ หรือสัมผัสคอนแทคเลนส์ ก่อนตรวจ ATK
📌 14. หากเป็นชุดตรวจ ATK แบบตรวจน้ำลาย ห้ามใช้ตัวอย่างน้ำลายที่ทิ้งไว้นานมากมาใช้ในการทดสอบ
📌 15. การซื้อชุดตรวจ ATK ควรซื้อยี่ห้อที่มีการรับรองโดย อย. หรือซื้อผ่านร้านขายยาที่มีเภสัชกรแนะนำเท่านั้น หากเป็นทางออนไลน์ต้องตรวจสอบมาตรฐานการรับรองให้ดี
อ้างอิง: กรมสุขภาพจิต, กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์, มหาวิทยาลัยมหิดล, บีเจซี เฮลท์แคร์
โฆษณา