เราชอบการตื่นนอนแต่เช้า เข้าครัว ทำขนม เตรียมใส่บาตร เสร็จแล้วออกมานั่งระเบียงหน้าบ้าน จิบกาแฟดำไม่ใส่อะไรเลย กับขนมปังโฮลวีทที่ทำเอง 2 แผ่น ชื่นชมกับบรรยากาศรอบบ้าน รอหลวงพ่อท่านจะเดินมารับบาตรที่หน้าบ้านเราทุกวัน..
Free will ?
ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นเพราะการตัดสินใจของเราเอง. ไม่มีใครบังคับให้เราดื่มกาแฟไม่ใส่อะไรเลย ไม่มีใครบังคับให้เราเข้าครัวทำขนม เรารู้สึกได้อย่างมั่นใจว่า ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นจากเจตจำนงอิสระ (Free will ) ของเราเอง
เจตจำนงค์เสรีมีอยู่จริงหรือไม่ ?
ฝ่ายที่ไม่เชื่อในเจตจำนงค์เสรีจะอ้างเหตุผลจากความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ โดยจากกรอบคิดแบบวิทยาศาสตร์ เหตุการณ์ต่างๆล้วนเกิด จากเหตุปัจจัย และ กฎของธรรมชาติ
เหตุจากเราปวดหัว ตัวร้อน เราจึงตัดสินใจกินยาพาราเซ็บติมอล ......
นักวิทยาศาสตร์หลายท่านศึกษาเกี่ยวการทำงานของสมอง พบว่าความรู้สึกมั่นใจว่า เราเป็นผู้ลงมือกระทำสิ่งต่างๆเกิดขึ้นหลังจากกระแสประสาทบริเวณสมองที่ควบคุมการเคลื่อนไหว ซึ่งนำไปสู่ความเคลื่อนไหว ก่อนการตัดสินใจ เข้าครัว ทำขนม กินกาแฟ นักวิทยาศาสตร์ยังตั้งสมมุติฐานต่อไปอีกว่าถ้าเราพัฒนาระบบคอมพิวเตอร์ Nutrial Network ต่อเข้ากับกระแสประสาท คอมพิวเตอร์จะช่วยให้เราตัดสินใจ เลือกที่จะกระทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้อย่างชาญฉลาดมากยิ่งขึ้น อย่างที่เราเห็นกันอยู่ในภาพยนต์หลายเรื่อง
ส่วนฝ่ายที่เชื่อในเจตจำนงค์เสรีจะอ้างเหตุผลว่ามนุษย์มีสภาวะจิต ที่เป็นอิสระจากความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ เราอาจคิดเหตุผลจากนั้นจึงตัดสินใจที่จะทำ ซึ่งสุดท้ายแล้วก็ตัวเรานั่นแหละที่เลือกเอง
ในทัศนะของศาสนา โดยทั่วไปแล้วถือว่า มนุษย์มีเสรีภาพในการตัดสินใจเลือกกระทำความดีหรือความชั่ว ศาสนาทุกศาสนาจึงสอนให้ละเว้นความชั่ว กระทำความดี ถ้ามนุษย์ไม่มีอิสระในการตัดสินใจแล้ว คำสอนของศาสนาก็ไม่มีความหมาย ศาสนาและหลักศีลธรรมก็จะเป็นสิ่งที่ไร้สาระหากมนุษย์ไม่มีเจตจำนงเสรี
ประเด็นเรื่องนี้ยังเป็นที่ถกเถียงกัน หาบทสรุปยังไม่ได้ และยังเป็นประเด็นที่เชื่อมโยงไปสู่คำถามอื่นๆ ในทางจริยศาสตร์ และสังคม ต่างๆอีกมากมาย เช่นถ้ามนุษย์ไม่มีเจตจำนงค์เสรี กฏหมายเจตนาข่มขืน ฆ่า ก็จะมีบทลงโทษอ่อน เพราะกระทำจากเหตุปัจจัย ไม่ได้มีเจตนา
อย่างไรก็ตามแอดมินเชื่อว่าการเลือกกระทำอะไร หรือไม่ทำอะไร ถึงแม้จะมาจากเหตุปัจจัย สถาพแวดล้อม กฏของธรรมชาติ ก็ตาม แต่สุดท้ายแล้วมันอยู่ที่ตัวเราเอง ตัวเราเองเท่านั้นที่มีเสรีที่จะเลือก ........
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
